مردم سود خرید اوراق سلف نفتی را از چه کسی مطالبه کنند؟

مشکلات و راهکارهای اجرای طرح فروش اوراق سلف نفتی

آذرجزایری: به نظر می رسد برنامه ریزی برای بازپرداخت اوراق سلف با کمی مشکل روبه رو است.چراکه اندازه هر قرارداد پیش خرید 10 بشکه نفت خام بدین معناست که چهارسال دیگر 10 بشکه نفت خام یا معادل قیمت 10 بشکه در روز سررسید به صاحب سهم پرداخت شود و این هم برای مشتری ریسک دارد و هم برای شرکت ملی نفت ایران.
همچنین تعیین قیمت در زمان فروش اوراق بسیار پیچیده و مشکل است.چراکه باید برای هر روز یک قیمت مشخص اعلام شود و عملا در بعضی از مواقع تعیین قیمت به علت مشخص نبودن زمان تحویل ،مقصد و نوع نفت مقدور نیست.
به عنوان مثال در زمان فروش اوراق ممکن است قیمت نفت 100 دلار باشد و زمان بازپرداخت 140 دلار؛ دراینصورت در شرایطی که شرکت ملی نفت بودجه ای برای بازپرداخت این تفاوت قیمت ندارد اختلاف ها برای بازپرداخت این مبلغ آغاز خواهد شد.بنابراین از همین ابتدا وضعیت بازپرداخت این اوراق و میزان ریسک آن باید دیده شود.
درحال حاضر این سوال همچنان مطرح است که بازپرداخت این اوراق از چه منبع مالی پیش بینی می شود؟
درعین حال این طرح می تواند هزینه های غیرقابل پیش بینی به همراه داشته باشد.چراکه علاوه بر 9تا 12 درصد سود پرداختی صاحبان اوراق با توجه به اینکه افزایش قیمت نفت در چهارسال آینده پیش بینی می شود،بنابراین با فرض 20 تا 30 درصد افزایش قیمت در هر بشکه این مبلغ نیز جزء هزینه های شرکت ملی نفت ایران خواهد بود.
باید تاکید کرد عملا برآورد سود اوراق و بازپرداخت اصل فروش اوراق به علت نوسانات قیمت نفت بسیار مشکل خواهد بود.
تعیین بانک های عامل،انتشاراوراق از طریق اعلانات عمومی در روزنامه ها و صداوسیما،پیش بینی لازم توسط امور مالی شرکت ملی نفت جهت پرداخت سود در هر سال به صاحبان سهم،پیش بینی لازم جهت پرداخت وجوه اوراق در سررسید(بعد از چهارسال)، تعیین پروژه های خاص برای اختصاص وجوه حاصل از فروش اوراق برای بازپرداخت از محل تولید این پروژه ها،برنامه ریزی برای تحویل فیزیکی نفت و همچنین برنامه ریزی برای زمانی که صاحبان اوراق مشارکت فقط درخواست پرداخت پول در زمان سررسید را دارند بتوان با فروش نفت سود آنها را پرداخت کرد،از ضروریات اصلی است که تا پیش از اجرایی شدن این طرح باید به آن پرداخته شود. در صورت نقص در هر یک از این ملزومات به نظر می رسد این طرح با مشکل مواجه شود.
براین اساس شاید لازم باشد به مشکلات و راهکارهای اجرای طرح مورد نظر مسوولان نفتی مشهور به فروش اوراق سلف نفتی به اختصار پرداخته شود:
1- قیمت پایه؛ میانگین قیمتهای نفت خام دوبی و عمان در مقطع پرداخت به ریسک شرکت ملی نفت
2- تاریخ مرجع جهت قیمت گذاری؛ آخرین روز معاملاتی پیش از خرید اوراق قرضه در بورس
3- نرخ سود پرداختی بایستی مشخص شود.محدوده 9تا 12 درصد قابل استناد نیست.
4- ارز پرداختی بابت سود در زمان سررسید دلار آمریکا است که عملا مشکلات خاص خود را خواهد داشت.
5- از آنجاییکه شرط تحویل فیزیکی نفت خام در سررسید در اختیار داشتن 100 هزار قرارداد 10 بشکه ای بنابراین خریدار باید توانایی مالی در حد 70 تا 100 میلیون دلار را داشته باشد.(شرکت های خریدار با دارا بودن چنین شرایطی بسیار کم هستند.)
6- با توجه به اینکه قیمت در تاریخ سررسید مشخص نیست برآورد تعهد شرکت ملی نفت ایران از نقطه نظر ارزش محموله ها مشخص نیست.بنابراین شرکت ملی نفت ایران مشکل گزارشات مالی پایان سال را خواهد داشت.
7- نفت پشتوانه اوراق است.بنابراین قیمت نفت صرفا برای قیمت گذاری در تاریخ معامله خواهدبود.
8- آیا شرکت ملی نفت ایران هزینه اختلاف قیمت را در سررسید می پذیرد؟ که مطمئنا پاسخ این سوال خیر است.
9- منابع لازم برای بازپرداخت بهای اوراق در سررسید و یا سود متعلقه از چه محلی تامین می شود؟پروژه ها؟
10- براساس اظهارات موجود، مشتریان وجود دارند که حاضرند 3تا5 میلیارد نفت خام را پیش خرید کنند.اگر چنین موضوعی صحت دارد باید سریعا اقدام شود چراکه اخذ پیش پرداخت فروش نفت خام قطعا بهتر از، دریافت تسهیلات با شرایط سخت تر از چینی هاست.
11- روزانه 150 هزار بشکه نفت خام معادل تقریبی 4 میلیارد دلار است.تخصیص این میزان نفت خام صرفا اگر 4 میلیارد دلار اوراق فروش برود، ضروری است.
12- مکانیزم دریافت وجوه اوراق و تخصیص به پروژه ها به چه صورت و توسط چه واحدی انجام و تحت کنترل قرار خواهد گرفت.
13- لزوم تشکیل کمیته ای برای تعیین قیمت عرضه اوراق به صورت روزانه با توجه به میانگین قیمت های عمان و دوبی ضروری است.