رئیس اتاق بازرگانی تهران:هدفمند کردن یارانه ها به نفع مردم بود ، اما تولید را به ورشکستگی کشاند

دولت در هدفمند کردن یارانه‌ها کار شجاعانه و بزرگی را انجام داد که جای تحسین و تقدیر دارد، سازمان‌های جهانی هم این موضوع را بررسی کردند و دیدند واقعاً اقدام بزرگی انجام گرفته است، ضرورت تاریخی هم داشت و این دولت واقعاً جسارت کرد که این کار را انجام داد.

فاز اولش که فاز بخش مردمی بود، چه در باز توزیع درآمدهای حاصل این یارانه‌ها ، چه در تمهید الزامات و نیازهای این گروه‌ها و چه در تخفیف طبقات، به نظر من نسبی موفق عمل کرد، لذا فاز اول با موفقیت انجام شد. در این فاز دولت دهک‌های تأثیرپذیر 1، 2، 3، 4 و 5 را زیر چتر قرار داد و توجه ویژه‌ای به آنها کرد، هم در بازتوزیع درآمدهایی که به آنها داد که درآمد نسبتاً معتنابهی به آنها داد و هم در تأمین کالاهایشان سعی کرد یا اجازه نداد که خیلی نوسان داشته باشد، مخصوصاً در روزهای اول. در ماه‌های اول سال دولت اجازه نداد که قیمت‌ها بالا برود. دولت در تدارک کالا و ذخیره انبار کالای خود در باب عرضه کالا کنترل کرد و امریه‌ای و دستوری و هر طوری که بود اجازه نداد قیمت‌ها بالا برود.

این کار در شاخه مردمی کار مستحسنی بود، ولی ضربه‌اش را به بخش تولید  زد.  فاز دوم که فاز تولید و صنعت و به ‌طور کلی مجموعه تولید، کشاورزی، صنعت، معدن و حمل و نقل بود، چون توجه اولیه‌اش به آنجا بود، منابعش کفاف نداد که این طرف را هم به همان نسبت پیش ببرد. هم نیازهای این بخش خیلی با آن بخش فرق دارد و هم چون همت دولت روی بخش اول بود، در بخش تولید به چالش افتاد. گرفتاری‌ای که تولید پیدا کرد این بود که هزینه‌ها و قیمت تمام‌شده‌اش بالا رفت، لذا  به دلیل مسئله اول، دولت روی آنها فشار گذاشت، لذا کلیه واحدها یا ورشکست شدند یا باید تعطیل کنند. طرف چیزی را تولید کرده است، حالا باید نصف قیمت تمام‌شده یا درصدی بالاتر یا پایین‌تر از قیمت تمام‌شده، در هر حدی که سودآوری نداشته باشد به فروش برساند، بنابراین تعطیل می‌کند.

آنگاه این قضیه همزمان شد با بقیه عوامل و چالش‌هایی که برایش پیش آمد، غیر از بحث هدفمند کردن یارانه‌ها، بحث نظام بانکی،  بدهی‌های معوقه، تسهیلات بانکی، تحریم‌های بین‌المللی، رکود اقتصادی و اساساً شرایطی که در اقتصاد وجود داشت همگی دست به دست هم دادند .

اداره این وضع و چالش‌های به وجود آمده نگرش، تدبیر و نظام ویژه‌ای می‌خواهد. در هر طرحی که انجام می‌شود بازخوردی وجود دارد، بنابراین طراح یا مدیر آن بالا بنشیند یک دور نگاه کند ببیند کجای این داستان لنگی دارد، اینکه دگم بشویم و بگوئیم همین هست که هست، آسیب می‌بینیم.

به هر حال هدفمند کردن یارانه‌ها‌ اقدام خوبی بود، فاز اول آن هم به‌خوبی انجام شد، فاز دومش به دلایل متعدد که عمدتاً به منابع و نظام تدبیر، عزم و همکاری و هماهنگی مربوط می‌شد به چالش کشیده شد.

302