زینب کاظم‌خواه: محمد اللهیاری از سال گذشته مدیر کل اداره کتاب شدهاست. او در ابتدای تصدی این سمت عنوان کرد که ما سعی می‌کنیم روند صدور مجوز را تسریع کنیم. پس از یک سال موفق بودن یا نبودن او در همچنان در ابهام است؛ زیرا مثل همیشه عده‌ای از روند صدور مجوز راضی هستند و عده زیادی هم ناراضی. الهیاری امسال برای اولین بار مسوولیت کمیته ناشران داخلی بیست‌و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را هم عهده‌دار شده است، سمتی که پیش از این مسوولیت آن را محمود سالاری به عهده داشت؛کسی که یک سال مشاور محسن پرویز بود و سه سال مسوول کمیته ناشران داخلی نمایشگاه کتاب تهران، اما به عقدیه برخی رفتن سالاری از نمایشگاه کتاب بی‌ربط به رفتن پرویز و جنجالهای بنیاد ادبیات داستانی که سالاری مسوول آن بود، جنجالهای پیرامون منحل شدن یا نشدن بنیاد ادبیات داستانی باعث جدال قلمی بهمن دری معون فرهنگی فعلی وزیر ارشاد و محسن پرویز معاون فرهنگی پیشین شد. با محمد اللهیاری مدیر اداره کتاب که حالا مسوول کمیته ناشران داخلی نمایشگاه امسال است به گفتگو نشستیم.
امسال برای اولین است که شما مسوول کمیته ناشران داخلی شدید، در حالی که فعالیت شما در اداره کتاب بوده است، این انتصاب چه دلیلی داشت؟
انتصاب مدیران با تشخیص ریاست نمایشگاه کتاب است و امسال نیز تشخیص ایشان بود که مسوولیت این بخش را به بنده واگذار کنند. همان‌طور که گفتید، دوره اول است که این مسوولیت بر عهده من گذاشته شده است. تلاش‌مان این است آن‌چه در دوره‌های قبلی نقطه قوت بوده همچنان نقطه قوت بماند و احیانا اگر کاستی بود، آن‌ها را تبدیل به نقطه قوت کنیم و تجربه‌ای شود برای سال‌های آینده تا بهتر برگزار شود.
چندی پیش خبری از معاونت فرهنگی آمد که گفته شد یکسری ناشر تخلفات قضایی داشتند و از حضور در نمایشگاه محروم هستند، آیا تخلفات قضایی این ناشران مربوط به کتاب‌هایشان است یا مسایل دیگری در این محرومیت دخیل بوده است؟
من توضیحات بیشتری ندارم و همان چیزهایی است که مسولان نمایشگاه اعلام کرده‌اند. بعضی از ناشران به حد نصاب عناوین کتاب‌ها برای حضور در نمایشگاه -که در آیین‌نامه قید شده - نرسیده‌اند و تلاش داریم تا جایی که امکانش باشد، در نمایشگاه حاضر باشند. چون به هر حال ظرف مکانی بسیار محدود است؛ اما تعداد تقاضای ناشران روند فزاینده‌ای را داشته است. این ناشرانی که تخلفات قضایی داشته را رییس نمایشگاه گفت که به دلایلی نمی‌توانند در نمایشگاه حضور داشته باشند.
دلایل این موضوع به شما اعلام نمی‌شود؟
به رییس نمایشگاه لیست این ناشران داده می‌شود و ما هم در همین حد می‌دانیم.
یعنی به رییس نمایشگاه هم دلایل عدم حضور این ناشران اعلام نمی‌شود؟
از جهت دلایل نمی‌دانم، ولی از طریق رییس نمایشگاه لیست این ناشران اعلام می‌شود.
شما تصدی مدیر کل اداره کتاب وزارت ارشاد را دارید، بعد از نمایشگاه همچنان مدیر اداره کتاب خواهید بود، و چرا شما در نمایشگاه امسال مدیر کمیته نظارت و ارزشیابی نمایشگاه نشدید؟
خاصیت مسولیت اجرایی این است که یک روزی مسولیت را به کسی تفویض می‌کنند و یک روز هم مسوولیت می‌گیرند. این که روزی مسولیت از روی دوش ما برداشته شود، طبیعی است. اما تاکنون صحبتی در این باره نشده است، اما به هر حال همیشه هر آمدنی رفتنی دارد. طبیعی است که این تصمیم هر وقت از طرف مسولان گرفته شود، باید اجرا شود.
در دوره مسوولیت شما بازخورد ناشران و نویسندگان در روند صدور مجوزها چگونه بوده است، شما در مصاحبه‌ای قبلا اعلام کردید که زمان صدور مجوزها بعد از مسوولیت شما به حداقل رسیده است؟
برای بعضی صدور مجوزها می‌توان راه‌حل‌های آنی پیدا کرد، مثلا بعضی از پروسه‌های اداری را کوتاه‌تر کرد. به هر حال مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام شده است و رعایت و اجرای آن بسیاری از مشکلات را به حداقل خواهد رساند. همچنین تعیین شورای نظارت بر کتاب که از سوی وزارتخانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی شده است، با موافقت و تایید نهایی بسیاری از موارد حل خواهد شد. مواردی که باقی مانده از سوی شورای هیات نظارت حل می‌شود. اما آن مساله‌ای که از هر دوی این‌ها مهم تر است این است که ما مسایل حوزه نشر را داخل وزارتخانه و اداره کتاب از طریق گفتگو با مولفان و ناشران حل کنیم و مشکلات را به حداقل برسانیم. من پرهیز می‌کنم که مسایل این حوزه رسانه‌ای شود و ترجیح می‌دهم که مسایل را در محل کار با ناشر و نویسنده و مترجم حل شود. توقعم هم از اصحاب رسانه همین است.
از آن‌جا که ممیزی یک تکلیف قانونی است، ما باید کمک کنیم که روند آن بهبود یابد، نه این که با انتقادات نابجا که در رسانه‌ها مطرح می‌شود آن را از مسیر اصلی‌اش منحرف کنیم و سعی کنیم فشار رسانه‌ای ایجاد کنیم تا آن دقت لازم برای بررسی از بین برود.
قبول دارید که در این عرصه شفاف سازی نمی‌کنید شما که می گویید به کار خود اطمینان دارید، چرا برای ناشران و نویسندگان به راحتی توضیح نمی‌دهید که این پروسه چگونه است یا اگر می‌گویید که شما اعلام موارد اصلاحی را به ناشر اعلام می‌کنید اما این قصور از سوی ناشران صورت می‌گیرد که این موضوع را اعلام نمی‌کنند و نویسندگان تصور می‌کنند کتاب در اداره کتاب مانده است چرا این موضوع را شما هم اعلام نمی‌کنید؟
گاها موردی دیده می‌شود که دوستان مسقیما می‌توانند به ناشر اعلام کنند که موارد اصلاحی چیست و زودتر موارد را رفع و کتاب را برای بررسی مجدد بیاورند، اما این طور نمی‌شود ما از طریق رسانه‌ها این موارد را که اعلام می‌شود دنبال می‌کنیم. اما اگر ما موضوعات را اعلام نمی‌کنیم این صلاحدید وزارتخانه است که این ها را مستقیم به خود ناشر یا مولف اعلام کند. تلاش داریم از مشوش کردن فضای رسانه‌ای پرهیز کنیم و خدای ناکرده اطلاعات نادرست منتشر نشود. مصاحبه‌هایی که درباره صادر نشدن و تاخیر در صدور مجوز می‌شود، همگی دیده و شنیده و تماما پیگیری می‌شود و خود دوستان نیز از پیگیری ما مطلع هستند. وقتی می‌پرسیم چرا این مصاحبه را کردید گفته می‌شود که مصاحبه‌ای که ما کرده‌ایم این گونه نبوده، قرار بوده که با ما چک شود. فکر می‌کنم همه این ها قابل حل است؛ تنها طرفین باید به تفاهم برسند.
57244
نظر شما