بهنوش خرم‌روز: بحران هسته‌ای ژاپن که از بیش از یک ماه پیش به دنبال زلزله و سونامی بی‌سابقه در این کشور و آسیب نیروگاه داییچی فوکوشیما آغاز شد، بالاخره به سطح 7 در مقیاس بین‌المللی حوادث هسته‌ای و رادیولوژیک رسید. سطح 7 ، بالاترین سطح در این مقیاس است و در طول تاریخ هسته‌ای، فقط حادثه سال 1986 / 1365 چرنوبیل و حالا فوکوشیما در آن قرار گرفته‌اند. اما آیا این بدان معنا است که فاجعه فوکوشیما به اندازه حادثه چرنوبیل و حتی بیشتر از آن آسیب‌زا خواهد بود؟
به گزارش نیوساینتیست، تصمیم برای اعلام سطح 7 در فوکوشیما به دلیل میزان بالای انتشار مواد رادیواکتیو به محیط بیرونی گرفته شده است. بر اساس گزارش‌های آژانس هسته‌ای ژاپن که تحت نظارت پنل دولتی وزارت صنایع و کمیسیون امنیت هسته‌ای ژاپن فعالیت میکند، بین 370 هزار تا 630 هزار ترا بکرل (هزار میلیارد بکرل) ماده رادیواکتیو از رآکتورهای شماره 1 تا 3 نیروگاه داییچی فوکوشیما تا به حال وارد هوا شده است.
اما این ارقام به هیچ عنوان نشان‌دهنده شباهت بین فوکوشیما و چرنوبیل نیست. در مقام مقایسه، میزان مواد رادیواکتیو آزاد شده از فوکوشیما تا به حال حتی به یک دهم مواد آزاد شده از چرنوبیل در سال 1986 هم نرسیده است.
همچنین باید به خاطر داشت که بالا بردن سطح خطر به سطح 7 اصلا به معنای وخیم‌تر شدن اوضاع نیست. در عوض، این یک ارزیابی دوباره از اتفاقاتی است که پیش از این روی داده است. بیشترین میزان مواد رادیواکتیوی که از نیروگاه فوکوشیما آزاد شده، به روزهای اول حادثه، یعنی نزدیک به یک ماه پیش برمی‌گردد. از آن زمان تا به حال، اجرای عملیات‌های متفاوت برای مسدود کردن شکاف‌های انتشار، میزان مواد رادیواکتیوی را که روزانه آزاد می‌شود به شدت کاهش داده است.
باید در نظر داشته باشیم که در فاجعه چرنوبیل، رآکتور در حال فعالیت بود که بیش از اندازه داغ شد و در نهایت منفجر شد. در حالی که رآکتورهای داییچی فوکوشیما به محض وقوع زمین‌لرزه خاموش شد و وقتی سونامی از راه رسید، عملیات امن‌سازی نیروگاه در حال انجام بود. سونامی رسید و ژنراتورهای پشتیبانی را از کار انداخت و باعث شد که سیستم خنک‌کننده رآکتورها از کار بیافتد.
به گفته سیمون واکر، مهندس هسته‌ای کالج سلطنتی لندن، سطح خطر اعلام‌شده بر اساس مقیاس بین‌المللی حوادث هسته‌ای و رادیولوژی آن‌قدرها هم مهم نیست. بنابراین به جای این‌که بر این اساس چرنوبیل و فوکوشیما را شبیه به هم بدانیم، باید به میزان مواد رادیواکتیو منتشر شده و شکل آن‌ها توجه کرد. وی می‌افزاید: «تا به حال که همه شواهد نشان می‌دهند از نظر میزان مواد رادیواکتیو منتشر شده در محیط و شکل آن‌ها، هیچ شباهتی بین چرنوبیل و فوکوشیما وجود ندارد.»
در حادثه چرنوبیل، نتایج فوری انتشار مواد رادیواکتیو در کنار عواملی چون ناتوانی دولت وقت شوروی برای تخلیه منطقه و مصرف شیر آلوده به رادیواکتیو باعث تاثیرات مخرب بر سلامتی مردم شد. همچنین در آن زمان بسیاری از مردم به دلیل عدم اعتماد به دولت شوروی، از مصرف قرص‌های ید پتاسیم توزیع‌شده سر باز زدند. اگر بخواهیم با فوکوشیمای ژاپن مقایسه کنیم، مسئولین ژاپن چند روز وقت داشتند تا فاصله 20 کیلومتری نیروگاه را تخلیه کنند و از مردمی که در فاصله 20 تا 30 کیلومتری بودند بخواهند تا حد ممکن در خانه‌های خود بمانند. شیر، آب آشامیدنی و بسیاری دیگر از مواد غذایی به طور منظم از نظر آلودگی به مواد رادیواکتیو ارزیابی شده و مصرف آن‌ها کنترل شده است. قرص‌های ید پتاسیم خیلی زود بین مردم توزیع شدند و مردم هم آن‌ها را به درستی مصرف می‌کنند.
در واقع اگر خوب دقت کنیم و خبرها را دنبال کنیم، متخصصین از موضع خود در مورد اعلام سطح 7 برای فوکوشیما عقب‌نشینی کرده‌اند. به نظر می‌رسد آن‌ها در مقایسه با چرنوبیل به این نتیجه رسیده‌اند که اعلام سطح 7 زیاده‌روی بوده است. از آن‌جا که تعیین سطح خطر در رویدادهای هسته‌ای، بر اساس تفسیرها انجام می‌شود و مقیاسی کمّی نیست، سطح خطر در مواردی چون فوکوشیما، بر اساس نظر متخصصین، بر مبنای سه مولفه تاثیر بر محیط بیرونی نیروگاه، تاثیر بر محیط درونی نیروگاه و اقدامات متقابل مورد نیاز تعیین می‌شود. با در نظر گرفتن همین موارد، چرنوبیل و فوکوشیما هیچ شباهتی به هم ندارند.
50172
نظر شما