غربی ها از زمان آغاز دومینوی خیزش مردمی و انقلاب در کشورهای عربی که از تونس و فرار زین العابدین بن علی آغاز شد به ظاهر خود را همگام و حامی مردم نشان می دهند اما در باطن به شدت احساس خطر می کنند و سعی می کنند به هرقیمتی شده حکومت های حامی خود را حفظ کنند و یا دست کم کاری کنند تا موج براندازی ها و سقوط دولت های حاکم به نفع آنان تمام شود.
در مصر این نگرانی ها از هرلحاظ وسیع تر و جدی تر است. مجاورت مصر با رژیم صهیونیستی، نقش هماهنگ کنندگی مصر در سرکوب جنبش های مقاومت در برابر اسرائیل و مرتبط کردن آن با سایر رهبران عربی و تاثیر آن بر تحکیم تشکیلات خودگردان به عنوان بخش سازشکار و همراه با منافع غرب و اسرائیل در منطقه، سبب می شود تا آمریکایی ها به شدت نسبت به سرنوشت قاهره حساس باشند.
این نگرانی زمانی شدت پیدا می کند که رگه های اسلام خواهی و تشکیل حکومت اسلامی در مصر بسیار قوی تر از تونس است و حتی برخی تحلیلگران معتقدند امکان وقوع انقلابی مشابه با انقلاب اسلامی ایران در مصر وجود دارد . حتی تصور این فکر می تواند کاخ سفید و تل آویو را به وحشت بیندازد، خصوصا اینکه این تحولات ، همزمان با شکست سعد حریری بعنوان متحد کاخ سفید در لبنان رخ می دهد و جبهه غرب حاضر به تحمل شکست دیگری در این اندازه نیست.
اولین راه حلی که آمریکایی ها به آن متوسل خواهند شد این است که مبارک را وادار کنند تا تغییراتی ظاهری در سیستم حکومتی بدهد تا موجبات سقوط کامل او و افتادن کشور به دست اسلامگراها نشود. با این همه دولت مصر بسیار دستپاچه است و بخشی از آن به خاطر حضور البرادعی در این اشوب و بلوایی است که حالا تا نزدیکی های کاخ ریاست جمهوری مبارک رسیده است.
ترس و نگرانی حکومت لرزان قاهره از حضور البرادعی در مصر در حالی است که او هنوز ویژگی های لازم برای رهبری مردمی که تا این لحظه تنها هدفشان سرنگونی مبارک است را ندارد. در این بین تنها البرادعی نیست که از این نقص رنج می برد. اخوان المسلمین به عنوان بزرگترین حزب سیاسی مخالف مبارک هیچگونه برنامه ای برای هدایت انقلاب خودجوش مردم، سمت وسو دادن به آن و احیانا ادامه حرکت ندارند. اخوان المسلمین حتی شاید نقشی در به خیابان کشاندن مردم نیز نداشت چرا که این گروه بیش از اینکه فعالانی سیاسی و همراه با مردم داشته باشد متشکل از شخصیت هایی سخت ایدئولوژیک و تشکیلاتی است.
با این اوصاف البرادعی مدعی است که با برنامه ای مدون به مصربازگشته و آماده است تا زمام امور در این کشور را به دست گیرد. مدیر کل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی در استانه ورود به مصر به رسانه ها گفت : زمان بازنشستگی حسنی مبارک فرا رسیده است. او درپاسخ به سوال یکی از روزنامه نگاران که از او پرسید چه برنامه ای در دست دارد گفت : نقش من در این کشور مدیریت تغییرات سیاسی است .
تحلیل دیگری نیز البته در میان است که نشان می دهد اسلامگراها چندان برنامه ای برای به دست گرفتن قدرت در مصر ندارند و پیرتر و ملال اور تر از آن هستند که از آنها چابکی لازم برای سوار شدن بر موج اعتراضات را انتظار داشت. این البته خبر خوبی برای آمریکا و تل آویو است. این تحلیل زمانی مورد تایید قرار می گیرد که بدانیم تظاهرات اخیر در قاهره از سوی حزب اخوان المسلمین یا سایر احزاب اسلامی هدایت نشده ، بلکه اهداف سیاسی این احزاب به خواست ملی در مصر تبدیل شده است.
در میان خلا ایدئولوژیکی که حاکم بر خیزش مردمی در مصر است و با تکیه بر کهولت رویه ای که در میان سران حزب اخوان المسلمین مصر برای استفاده از فرصت پدید آمده ، آمریکا احتمالا راه میانه ای را انتخاب می کند و با البرادعی برای اداره دوران جدیدی از مصر کنار خواهد آمد.
این البته در شرایطی است که واشنگتن قطعا از حفظ حسنی مبارک در منطقه نا امید شود. در چنین شرایطی انتخاب البرادعی به عنوان یک دیپلمات کهنه کار که ادعاهای اسلامگرایانه ندارد اما توانایی اداره مصر با حفظ منافع غرب و اسرائیل در منطقه را دارد، بسیار مطلوب تر از چانه زدن و کنار آمدن با اسلامگرایانی است که ممکن است در روزهای آتی تحرکی جدی از خود نشان دهند و از خواب سنگین بی برنامگی و رخوت بیرون بیایند.
این نگرانی البته بی مورد نیست چرا که در یک مورد روزنامه واشنگتن پست به مقامات آمریکایی هشدار داده است که جناح اخوان المسلمین و سایر احزاب اسلامی مصر ممکن است از بحران سیاسی موجود بهره جسته و در نهایت قدرت را به دست گیرند .46
نظر شما