امیدسلیمی بنی: خبرگزاری میراث فرهنگی در گزارشی کوتاه، آمار خروج گردشگران ایرانی در نوروز 90 را اعلام کرده، طبق این آمار، گردشگران ایرانی که قصد کردند نوروز خود را در خارج از مرزها بگذرانند، بیش از 4 میلیون نفر بوده اند.
این خبرگزاری وابسته به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده " اگر از تبعات اقتصادی متفاوت سفرهای داخلی و خارجی در حد کلان صرف نظر شود، باز هم کشش و سمت و سوی بیشتر مردم به هر یک از آنها از جنبه‌های گوناگون برای پژوهشگران و برنامه‌ریزان گردشگری با اهمیت است."
برآوردهای سرسام آور اولیه
با نگاهی به لیست تورهای ارزان قیمت کشورهای همجوار از 300 هزار تومان گرفته تا گردشگری در آن سوی جنگلهای آمازون که قیمتی بالاتر از 4 میلیون تومان دارند، می توان با ساده ترین برآوردها، کمترین میزان خروج هر یک از این گردشگران از کشور را یک هزاردلار (یک میلیون تومان) محاسبه کرد. هر چند اگر قیمت برآوری بر مبنای دو میلیون تومان (دو هزار دلار) با هزینه رفت و برگشت و سوغات و ... نیز لحاظ شود، خیلی بیراه نرفته. با این حال، با احتساب قیمت یک میلیون تومان برای هر گردشگر، میزان خروج سرمایه گردشگران از کشور برای تعطیلات نوروز امسال، 4 هزار میلیارد تومان یعنی 4 میلیارد دلار قابل شمارش است.
شاید با نگاهی به عدد برآوردهای اولیه این خروج عظیم اینطور برآورد شود مردمی که برای گذراندن تعطیلات خود در خارج از کشور، این هزینه را متحمل شده اند، قیمتی بیش از حد معمول را پرداخته اند، ولی بررسی های کارشناسان نشان می دهد این مبلغ، چندان هم به ضرر و زیان گردشگران نبوده است.
در حالی که تور هوایی کیش با 3 شب اقامت، حدود 600هزار تومان قیمت دارد و یا تور هوایی شیراز بیش از 450هزار تومان تمام می‌شود با همان شرایط یعنی سفر هوایی و 3 شب اقامت، تور دبی 450 هزار تومان و تور ارمنستان 600هزار تومان قیمت دارد و این در حالی است که تور زمینی همین کشور کمی بیش از 300هزار تومان می‌شود و این یعنی مسافر بسته به بودجه خود امکان انتخاب در سفر خارجی را هم دارد.
محدودیتها و نیاز سنجی
کارشناسان صنعت گردشگری می گویند کشورهای رند اطراف ایران، با استفاده از شناسایی نیازهای گردشگران ایرانی و برداشتن برخی از محدودیتها، توانسته اند بیش از 6 درصد جمعیت کشور را در ایام نوروز به سمت خود جذب کنند.
یکی از عوامل بحث قیمت تورهای داخلی و خارجی است. در حالی که تور هوایی کیش با 3 شب اقامت، حدود 600هزار تومان قیمت دارد و یا تور هوایی شیراز بیش از 450هزار تومان تمام می‌شود با همان شرایط یعنی سفر هوایی و 3 شب اقامت، تور دبی 450 هزار تومان و تور ارمنستان 600هزار تومان قیمت دارد و این در حالی است که تور زمینی همین کشور کمی بیش از 300هزار تومان می‌شود و این یعنی مسافر بسته به بودجه خود امکان انتخاب در سفر خارجی را هم دارد.
یک استاد دانشگاه در این باره می گوید: «قیمت قطعاً یکی از عوامل است اما در کنار آن باید سایر متغیرها از جمله کیفیت خدمات را نیز در نظر گرفت. مقاصدی مثل ترکیه، ارمنستان، مالزی یا امارات روی بازار ایران کار می‌کنند. نیازهای مسافر ایرانی را می‌شناسند و در جهت رفع نیازها سرمایه‌گذاری می‌کنند.»
به گفته اسماعیل قادری توریستی که به خارج از کشور می‌رود، برخی محدودیتها را دیگر احساس نمی‌کند. کشورهای همسایه نیز بر این نقطه ضعف‌ها کار می‌کنند. به نظر می‌رسد که این عامل قوی‌تر و مهمتر از قیمت باشد. شما تور مالزی را مقایسه کنید. قیمت تورهای نوروزی مالزی خیلی بیشتر از سایر مواقع بود و از طرف دیگر سطح خدمات پایین آمده بود. وعده هتل 4 ستاره داده و مسافر را به هتل 3 ستاره برده بودند اما باز هم ایرانیان زیادی به مالزی رفته‌اند.
کارشناسان حوزه گردشگری بارها هشدار داده اند کشورهایی مانند ارمنستان و یا کردستان عراق نیازهای مسافران ایرانی را می‌شناسند، از طریق اینترنت و نشریات و در سطح بین‌المللی به معرفی جذابیت‌هایی مانند کنسرت‌های موسیقی می‌پردازند. به این ترتیب برای تعطیلات نوروز و تابستان ایرانیان سرمایه‌گذاری می‌کنند.
خروج ناآگاهانه گردشگران ایران
جدای از موضوع جذابیت‌های گردشگری و برنامه‌ریزی کشورهای همسایه برای جذب گردشگر ایرانی، آیا تفاوت خدمات نیز نقشی در این زمینه ایفا می‌کند، اسماعیل قادری معتقد است: «اگر نگوییم همه ولی بخشی از آنها که می‌روند سفر، فرق هتل 4 ستاره و 5 ستاره و تفاوت خدمات‌شان را نمی‌دانند. در این که سطح خدمات گردشگری در ایران پایین است شکی نیست اما این تفاوت نقش بسزایی در انتخاب مقصد ندارد و به نظر می‌رسد خیلی از مسافران آگاهانه و براساس کیفیت خدمات، مقصد را انتخاب نمی‌کنند.»
به بیان دیگر، مسافران ترجیح می دهند تنها به هوای تبلیغاتی که درباره برخی موارد خاص به آنها داده می شود در مکانهایی اقامت کنند که مطابق وعده داده شده نباشد، ولی به آنچه می خواهند، دسترسی داشته باشند.
از سوی دیگر، ضرر فاحش صنعت گردشگری ایران در نوروز 90 به اندازه ای عظیم به نظر می رسد که تنها دست بر پشت دست کوبیدن به دیدن آمار نجومی خروج 4 میلیون نفر گردشگری ایرانی، کافی نیست.
این حجم عظیم از گردشگران در بازه زمانی 14 روزه تعطیلات، به اندازه ای پتانسیل تغییر در زیرساختار گردشگری ایران را دارند که محاسبه آن، کار سختی نیست. با وجود این، گران بودن مسافرت در داخل، برخی محدودیتها که بارها به آن اشاره شده و تبلیغات پررنگ تورگردانان خارجی، کار خود را می کند و سونامی خروج سرمایه های ملی از کشور به دلیل گردشگری ضعیف مالی، همچنان ادامه خواهد یافت.
بد نیست برای درک فرصتی که از دست رفته و فرصتهای عظیمتر آینده به این مسئله اشاره شود که فعالان حوزه گرشگری 14 روز تعطیلات نوروز و 3 ماه تابستان را به عنوان اصلی ترین فصول گردشگری ایرانی می دانند و هنوز 3 ماه پر مسافرت آینده در راه است و سرمایه های گردشگری ایرانی مترصد فرار به سوی مقصدهای خارجی.
/133
نظر شما