مهار مثلث اتمی بسیار خطرناک منطقه

اکنون مشخص شده برنامه اتمی ایران آنگونه که ادعا می شد وموجب نگرانی شده بود،برنامه ایی کاملا عادی بوده و فعالیتی غیر متعارفی نبوده است. طی یکسال گذشته و خصوصا از ماه جولای تا کنون تهران،آژانس وین و طرف های 1+ 5 از نحوه همکاری های متقابل ابراز رضایت کرده اند. این رضایت الزاما به علت پایبندی به چارچوب توافق وین و اقدامات پروتکلی نیست ،بلکه عمدتا به دلیل فضای نسبتا صمیمانه ایی ست که میان جامعه بین المللی ،خصوصا اروپا با ایران شکل گرفته و امید زیادی را هم به میان مردم ایران بازگردانده است. حسن روحانی از 2 سال پیش همواره تاکید کرده بود "این پرونده غیر موجه و غیر ضروری علیه ایران را خواهد بست"وظریف وزیر خارجه او نیز سال گذشته تصریح کرد" ماهیت برخورد با برنامه اتمی ایران سیاسی و ناشی از یک سوءتفاهم بزرگ بوده که باید رفع شود". اما تمرکز روی برنامه اتمی ایران، جامعه بین المللی را از توجه به مثلث اتمی منطقه اسرائیل - هند - پاکستان که 4ویژگی مشترک در کارنامه خود دارند منحرف کرد.
1-داشتن سوابق جنگی و رویارویی های نظامی .
2- عدم پیوستن و تعهد به پیمان معاهده منع گسترش سلاح هاي هسته اي(NPT).
3 عدم همکاری با مجامع بین المللی ؛خصوصا آژانس بین المللی انرژی هسته ایی.
4- تهدید هر از چندگاه منطقه و دشمنانشان به استفاده از سلاح اتمی.هرچند این موضوع را رسما به زبان نمی آورند. ولی این سکوت مسلح، چیزی از نگرانی های منطقه ایی و بین المللی نسبت به توانایی و پنهان کاری های آنان کم نمی کند.
اکنون نه صرفا به دلیل افزایش سطح تنش ها در منطقه، بلکه عمدتا به این دلیل که ماهیت اینگونه مخفی کاری های اتمی ونظامی به تهدیدی جدی برای ثبات و صلح منطقه و جهان تبدیل شده،ضروری ست جامعه جهانی و مجامع بین المللی با این مثلث برخوردی مسئولانه تر داشته باشد.خصوصا در قبال اسرائیل که از بکار بردن تهدید اتمی هیچگونه ابائی ندارد. اینکه ظریف وزیر امور خارجه ایران تاکید و تصریح کرده "سیاست ایجاد منطقه عاری از سلاح و فعالیت های غیر متعارف اتمی باید به یک دستور کار جدی و راهبردی جامعه جهانی تبدیل شود"تنها نمی تواند انعکاس دهنده سیاست و نگرانی های تهران در این خصوص باشد ؛بلکه یک دل نگرانی جدی برای جامعه جهانی خصوصا منطقه روبه انفجار خاورمیانه است. اسرائیل دیگر تعارفات گذشته خود را به کنار گذاشته و با صراحت بیشتری از انجام فعالیت های غیر متعارف اتمی و تهدید منطقه سخن می گوید و چندان داشتن قابلیت تولید و انبوه سازی کلاهک های هسته ایی در ساختار نظامی خود را انکار نمی کند. آژانس اطلاعات دفاعی امریکا (Defence du Renseignement Agence de) به موجب بررسی های خود که اواخر دسامبر سال گذشته منتشر کرد به این نتیجه رسیده که اسرائیل حداقل به 60 الی 85 کلاهک هسته ای مجهز است. از طرف دیگر گفته شده ظرفیت اتمی پاکستان قابلیت تولید 16 تا 20 کلاهک اتمی را دارد. در مورد هندوستان نیز گفته شده ظرفیت مشابه را برای تولید 90 تا 110 کلاهک اتمی در اختیار دارد. فارن پالیسی در آخرین شماره خود اذعان کرده "بعضی از کارشناسان باور دارند که باید تعداد دو برابر این اندازه را برای هند و پاکستان درنظر گرفت". چه بخواهیم و نخواهیم ،نمی توان نسبت به این فعالیت های مخاطره آمیز بی تفاوت ماند و به صرف اصرارعدم پیوستن اعضای این مثلث به معاهدات بین المللی منع کننده فعالیت های غیر متعارف و نظامی اتمی ، مصونیت سیاسی و امنیتی برای آنان قائل شد. بحران های روبه تزاید منطقه؛تروریسم و تعمیق روز افزون بی اعتمادی کشور های منطقه به یکدیگر ، بالقوه زمینه یک رویارویی غیر متعارف نظامی را فراهم کرده یا فراهم خواهد کرد.اما متقابلا بستر بسیار مناسبی برای دیپلماسی ایران فراهم آورده تا بتواند تجربه ارزشمند دیپلماسی هسته ایی خود را به صورت کاربردی به جامعه جهانی ارائه دهد.متد مذاکرات ایرانی و ابتکاری ویژه ایی که حسن روحانی و محمد جواد ظریف در طی 2 سال مذاکرات نفس گیر تخصصی در موضوع برنامه اتمی ایران با قدرت های جهانی به کار گرفتند، به گفته بسیاری از تحلیل گران سیاسی و دیپلمات های سازمان ملل جزو نادر ترین مذاکرات منجر به تهیه "سند معتبر جهانی" طی 7 دهه اخیر بوده است. تصور می کنم از این زاویه بس مهم و امنیتی ؛ دیپلماسی موفق اتمی ایران از یک سو و اعتمادی که قدرت های جهانی به ایران پیدا کرده اند از سوی دیگر ؛ زمینه بسیار مناسبی برای تهران در مجامع بین المللی بوجود آورده تا نقش مهم خود رادر ایجاد امنیت و ثبات منطقه ایی علنی کند. این فرصتی کم نظیر برای دیپلماسی ایرانی ست.matinmos@gmail.com.