به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ته مانده نمی که در اصفهان از بستر تفتیده زاینده رود مانده بود، بخار شد و هوا رفت. اکنون زاینده رود باز هم خشکیده است. رودی که به اصفهان زندگی می بخشد باز هم نتوانست تا پاییز دوام نیاورد و دوباره بی آبی اش را به رخ مردم نصف جهان کشید. این بار فاجعه با مرگ ماهی‌ها همراه بود.
ولی واقعیت این است که رودخانه زاینده رود از مسیر کوهرنگ تا شهر مبارکه، هنوز غران و خروشان است. ولی وقتی این رود به شهر مبارکه و به سد و بند کارخانه فولاد مبارکه می رسد، دیگر چیزی از آن باقی نمی ماند مگر کانال کوچکی که کشاورزی بخشی از جلگه مبارکه در منطقه نکو آباد و فلاورجان در منطقه پیربکران را مشروب می سازد. الباقی مسیر این رود، کاملا خشک شده است. به طوری که تنها ۵ کیلومتر پس از بند کارخانه فولادمبارکه، در بستر خشک این رودخانه، بچه های محلی فوتبال بازی می کنند.
مشاهدات میدانی دیروز خبرنگار ما از تونل کوهرنگ واقع در شهر چلگرد در استان چهارمحال و بختیاری نشان می دهد آب کف آلود و پرقدرت سرچشمه زاینده رود، همچنان در بستر این رودخانه ۳۶۰ کیلومتری جاری است. آبی که پس از گذر از دره ای ناهموار و پر پیچ و خم به سد زاینده رود واقع در شهرستان چادگان می رسد و پس از آن بار دیگر زمین های کشاورزی و باغات دو سوی این رود را سیراب می کند تا پس از گذر از دو استان به پشت سد کارخانه فولاد مبارکه واقع در شهرستان مبارکه برسد.
از اینجا به بعد است که زاینده رود خشک می شود. کشاورزان پایین دست این رودخانه، برای گذران معیشت و زندگی یا از آب چاه استفاده می کنند یا در زمین هایی که چاه ها خشک شده اند، کشاورزی را رها کرده و به دامان شهرها پناه برده اند. روند رو به رشد مهاجرت از روستاهای شهرستانهایی که پس از سد کارخانه فولاد مبارکه قرار گرفته اند، نشان می دهد خشکیدن این رود، علاوه بر تاثیرات محیط زیستی بر اقتصاد و مسایل اجتماعی صفحات پس از خود نیز تاثیر زیادی گذاشته است.
حسن حاج ابوالحسنی یکی از کشاورزان منطقه فلاورجان است که می گوید به خاطر خشکسالی زمین هایش پس از فاجعه ای که بر سر زاینده رود گذشت، زمین و کشاورزی را رها کرده به سوی کارهای ساختمانی و بنایی رفته است. او در این باره می گوید: زمانی که رودخانه آب داشت، برنجکاری و صیفی کاری در منطقه ما رونق داشت، ولی از وقتی که تکلیف آب مشخص نیست، ما زندگی خود را بر پایه اما و اگر بگذاریم. برای همین شغلم را عوض کردم و حالا برای مردم خانه می سازم.
مانند او، کشاورزان زیادی در پایین دست سد فولاد مبارکه هستند که برای قطع شدن آب رودخانه پس از این سد، اعتراضات زیادی کرده اند. برخی از این اعتراضات به خصوص در شرق اصفهان در سالهای اخیر به خشونت کشیده شده و پتانسیل مشکلات اجتماعی منطقه را با چاشنی سیاست، دوچندان کرده است.
مسئولان فولاد: برای هر قطره آب، هزینه می کنیم
مسئولان شرکت فولاد مبارکه می گویند تنها ۱.۵ درصد از آب زاینده رود را می خورند. (اینجا) ولی آنها هرگز حاضر نشده اند توضیح بدهند رودخانه ای که در چند کیلومتری بالادست سد آنها مثلا در اراضی زرین شهر، هنوز دبی آب بسیار بالایی دارد، چگونه پس از سدی که آنها روی رودخانه ایجاد کرده اند، خروجی چندانی برایش نمی ماند.
آنها به خبرآنلاین گفته اند در ابتدای احداث مجتمع فولاد مبارکه ما مجوز قانونی برداشت 40 میلیون متر مکعب آب برای تولید 2.5 میلیون تن فولاد در سال را دارند ولی در مجموع روزهای گذشته این کارخانه با تولید سالانه حدود 5.5 میلیون تن تولید فولاد، تنها 23 میلیون متر مکعب آب مصرف کرده است. به بیان دیگر آنها می گویند 68 درصد کاهش مصرف آب نسبت به سهم قانونی خود را داشته اند و از مصرف حدود 16 متر مکعب آب به ازای تولید هر تن فولاد به 5 متر مکعب آب در ازای تولید هر تن فولاد رسیده اند.
این آمار شاید از نگاه صنعتی، آمار قابل قبولی به نظر می رسد ولی از نگاه کشاورزانی که رودخانه را در بالادست سد فولادمبارکه خروشان و در پایین دست آن، خشک می بینند، دارای مفهوم نیست.
آنها می گویند بابت مصرف هر قطره آب رودخانه زاینده رود، به دولت پول پرداخت می کند و کنتورهای آب به صورت دقیق مصرف این کارخانه را اندازه گیری می کند و سهم و درصد فولادمبارکه از این رودخانه مشخص است.
تماسهای مکرر خبرآنلاین با مسئولان کارخانه فولادمبارکه برای بازدید و حضور در سد این کارخانه به روی رودخانه زاینده رود، تاکنون بی نتیجه مانده و به نظر می رسد مسئولان این کارخانه ترجیح می دهند به جای نشان دادن واقعیات به خبرنگاران، به توضیحات رسانه ای برای پوشاندن سهم خود از خشکسالی زاینده رود، بسنده کنند.
23۲۳۱
نظر شما