مصباحی مقدم: نقطه شروع فساد اداری گرفتن هدیه است/ در تمام دولت ها تاکنون فساد داشته ایم

نماینده تهران در مجلس در برنامه «دیروز، امروز و فردا» گفت: در تمام دولت‌ها تاکنون فساد داشتیم و برای مبارزه با فساد باید فرهنگ‌سازی کنیم.این برنامه با حضور حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین حجت‌الاسلام پورمحمدی وزیر دادگستری به بررسی زوایای مختلف مبارزه با مفاسد اقتصادی پرداخت.

مصباحی‌مقدم در ابتدای این برنامه گفت: وقتی مقام معظم رهبری پیام 8 ماده‌ای را برای مبارزه با فساد ارائه کردند، انتظار این بود که دستگاه‌های مختلف کشور به طور روشن دنبال آن باشند. مسئله فساد پیچیده است و ما از نظر قانون‌گذاری، اجرا و رسیدگی در دستگاه قضا نیاز به بازنگری جدی داشتیم. در این مدت مجلس قوانین مهمی درباره مبارزه با فساد تصویب کرد. قانون مبارزه با پولشویی، گزارش دارایی مسئولین و عدم شرکت کارمندان دولت در معاملات از جمله آنهاست. قانون رسیدگی به دارایی مسئولین پیش از این درباره رهبر، رئیس‌جمهور و وزرا در قانون اساسی وجود داشت.

این نماینده مجلس تأکید کرد: جمهوری اسلامی مدعی مبارزه با مفاسد است. حتی ما مفاسدی داریم که در کشورهای دیگر نامشروع نیست، مثل قمار. البته الان بحث در مورد موارد حاشیه‌ای نیست. همان مواردی که در کل دنیا فساد تلقی می‌شود. مسئولین قاطعیت رویارویی با این مفاسد را ندارند.

در ادامه این برنامه، پورمحمدی وزیر دادگستری نیز گفت: ما دغدغه و نگرانی و ناخرسندی مقام معظم رهبری را از گذشته‌ها و مناسبت‌های مختلف دیده بودیم و پیوسته در فرمایشات ایشان این نکته اشاره شده است. همانطور که مردم از وضعیتی که در دستگاه‌ها می‌بیننند که خلاف قوانین کارها انجام می‌شود، ناراضی هستند به طریق اعلا مقام معظم رهبری گلایه دارند. اتفاقاً برای همین هم این همایش برگزار شد. هم مقام معظم رهبری گله‌شان را گفتند، هم ما از قبل به این تأکید و تلاش کردیم در مبارزه با آن تلاش کنیم.

او گفت: دولت جدید با مشکلات فراوانی روبروست. مشکلات اداری، مشکلات اقتصادی، نارسایی‌های جدی و توقعات مردم از جمله آنها هستند. دولت در شرایطی آمده که فشار تحریم هم هست. تحریم به جایگاه تأثیرگذاری رسیده است و فشار بر حوزه اقتصادی و مجاری کشور وجود دارد. دولت هم باید با فشارهای تحریم مبارزه کند و هم به مطالبات مردم جواب دهد. طبیعی است که آقا هم این را می‌خواهد و می‌خواهد نارضایتی مردم از بین برود.

پورمحمدی در ادامه گفت: ما در همایش به دوستان گفتیم کارهایی که در مبارزه با فساد کرده‌اید بگویید و کارهایی که قرار است در آینده نزدیک انجام دهید نیز بگویید تا ما از شما پیگیری کنیم. اتفاقاً ما رسانه‌ها را هم دعوت کرده بودیم که با جدیت این مسئله را دنبال کنند تا این مسئله در افکار عمومی به مسئله اول جامعه تبدیل شود. دولت نقادی و فشار افکار عمومی را مطالبه می‌کند. ما همچنین برای همایش نکاتی را نیز در نظر گرفتیم. برای این همایش هیچ خرجی انجام نشد. ما برای این همایش نه تبلیغ خیابانی و مطبوعاتی کردیم و نه حتی گل گذاشتیم. برای پذیرایی نیز فقط یک ناهار ساده دادیم. با این وجود در این همایش نکات برجسته‌ای مطرح شد. در این همایش تأکید کردیم که این یک همایش تشریفات نیست بلکه برای پیگیری است. در آینده نیز در بخش‌های خاص از افراد گزارش می‌گیریم و افکار عمومی را روشن می‌کنیم. یکی از تندترین سخنرانی‌های همایش برای جهانگیری بود که دولت را مخاطب قرار داد. ما مطالبه و نقد را از خودمان آغاز کردیم.

مصباحی‌مقدم در ادامه با تأکید بر اینکه نیازی به این همایش نبود، گفت: همان مسئولین کشور که برای مبارزه با فساد اقدام کردند باید می‌آمدند طی 10 روز در رسانه گزارش‌هایشان را به صورت ملی می‌دادند. فضای همایش‎ها به صورت سر بسته است و کامل رسانه‌ای نمی‌شود. در این همایش‌ها وقت محدود است. بحث کردن مسئولین برای این کارها باید در جلسه انجام شود نه در همایش‌ها. سمینارهای مربوط به کارهای اداری ضرورتی ندارد و نهیب آقا نیز برای همین است که به جای اینکه مسئولین به مبارزه با فساد بپردازند با هم گفت‌وگو می کنند و وقت می‌گذرانند.

او گفت: من در این سمینار شرکت نکردم ولی دعوت بودم. من خیلی مایل به همایش‌های تشریفاتی نیستم. ما باید به سمت اقداماتی برویم که مؤثر است. اقداماتی که دولت برای مبارزه با فساد انجام می‌دهد باید چشم‌انداز داشته باشد. مثلاً برای مبارزه با رشوه 10 سال زمان بگذاریم تا بالاخره بدانیم کی قرار است ریشه فساد نابود شود. اینکه بگوییم سخت است درست نیست. تجربه جهانی هم در این زمینه وجود دارد که می‌توانیم از آنها استفاده کنیم.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: البته برخی از کشورهای مدعی مبارزه با فساد دارای فسادهای خیلی زیادی هستند ولی در آمارهای جهانی این لحاظ نمی‌شود. فقط در یکسال 13 تریلیون دلار پولشویی در آمریکا انجام می‎شود. با این حال کشورهایی هستند که شفافیت اقتصادی دارند. متأسفانه جایگاه ایران در این رتبه‌بندی‌ها بد است. نمی‌خواهم بگویم این رتبه‌بندی‌ها درست است اما در کل جایگاهمان بد است.

مصباحی‌مقدم در مورد فساد اقتصادی 12 هزار میلیاردی گفت: این رقم طی 5 سال رفته و برگشته و جمع شده و شده 12 هزار میلیارد تومان. باید دید چه می‎شود که یک فسادی به صورت مکرر در بانک صورت می‌گیرد. این فساد هم درباره چک بین بانکی و هم ضمانت‌نامه بوده است. چک بانکی وقتی صادر می‌شود که پول در حساب فرد باشد یا ضمانت وقتی صورت می‌گیرد که ملکی در ازای آن باشد. این زد و بند کارمند بانک است که این فساد صورت می‌گیرد. چند نکته در اینباره وجود دارد. اول عدم نظارت دقیق بر رفتار کارمند بانک است.

او گفت: ما باید آموزش مبارزه با فساد به مردم دهیم و یک فرهنگ‌سازی عمومی داشته باشیم. من کم نمی‌بینم افرادی را که می‌گویند ناچار شدیم رشوه دهیم. این نشان از تسلیم جلوی فساد دارد. هم باید آموزش داشته باشیم و هم نظارت. ما نظارت درون سازمانی و برون سازمانی داریم. ما قانون مبارزه با قاچاق و قانون گمرک و ... داریم. اشکال اینجاست که قانون اجرا نمی‌شود. ما دستگاه عریض و طویلی به نام دولت داریم. همین دستگاه باعث فساد می‌شود. باید مراجعات به دولت به دولت الکترونیک تبدیل شود تا مشکلات بر طرف شود. اگر قرار است مراجعه هم باشد باید پنجره واحد داشته باشیم. و همه مراجعین فقط با یک کارمند در ارتباط باشند نه اینکه با همه کارمندان و رئیسان ارتباط داشته باشند. باید افراد خوب را در این شغل‌ها بگذاریم.

این نماینده مجلس گفت: الان 8 سال است که بانک مرکزی مکلف شده تا همه بانک‌ها را به صورت یک سامانه جامع در خود در آورد. من نمی‌دانم الان این سامانه کامل شده است یا نه. اگر کامل شده باشد دستگاه‌های نظارتی می‌توانند از آن برای کنترل فساد استفاده کنند.

مصباحی‌مقدم درباره نقش نظارتی مجلس گفت: ما یک نظارت درون سازمانی، یک نظارت برون سازمانی و یک نظارت کلان مجلس داریم. نمی‌شود که نظارت مجلس به طوری انجام شود که در کنار هر مدیر یک ناظر باشد. نظارت مجلس از طریق تحقیق و تفحص، تذکر و سوال از وزیر و کمیسیون اصل 90 است. این توان برای مجلس نیست که بتواند همه اتفاقات را تحت نظارت قرار دهد.

مصباحی مقدم در ادامه گفت: نقطه شروع فساد اداری گرفتن هدیه است. این عملی است که در زمان پیامبر(ص) هم رخ داد و پیامبر همان وقت جلویش را گرفت. اگر این مسئله شل گرفته شود نتیجه‌اش عواقب بدی دارد. مبارزه با فساد را اگر در فسادهای جزیی جدی نگیریم نتیجه‌اش فسادهای بزرگ می شود. مسئله رشوه در دستگاه اداری و قضایی ما باید از بین برود.

مصباحی مقدم در ادامه درخصوص بهره برداری سیاسی از مبارزه با مفاسد در دولت‌های مختلف گفت: در تمام دولت های گذشته تا کنون ما متاسفانه فساد داشتیم. هیچکس نمی تواند بگوید ما کامل پاک هستیم. آثار فساد در هر دوره بعد از آن معلوم می‌شود پس نباید سیاسی با این مسئله برخورد کرد.

او گفت: جاهایی که بیشتر فساد شکل گرفته است شهرداری‌ها، بانکها، سازمان امور مالیاتی، گمرکات، نیروی انتظامی و قوه قضاییه هستند. این جاها فساد خیز است. هم دقت در انتخاب نیرو و هم دقت در نظارت آنها باید صورت بگیرد. طبق گزارش‌ها وضعیت فساد در شهرداری و نیروی انتظامی و گمرک ها خیلی بهتر شده است و فساد کمتر شده است. اما خیلی سریع تر باید به بانک ها پرداخت.

او گفت: تعداد بانک ها در یک دوره‌ای افزایش پیدا کرد و در واقع به بانک مرکزی تحمیل شد. این نشان می دهد که بانک مرکزی سست عمل کرده است. چطور ممکن است مجوز بانک برای یک شعبه به 200 شعبه تبدیل شود. یا این که یک شعبه تعاونی اعتباری به 800 شعبه افزایش یابد و در مواجهه با آن بگویند بیاید یک مجوز دیگر بگیرد و بزرگتر شوید. در واقع به انها هدیه می دهند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: معمولا مسئولان دولت‎ها وقتی با هم ملاقات می کنند به هم هدیه می‎دهند. مثلا شاه به زن کارتر یک گردنبند 2 میلیون دلاری هدیه داد ولی کارتر یک نقاشی از خودش داد که خودش نقاشی کرده بود.

او گفت: این نشان از فرهنگ جوامع دارد. خوشبختانه ما از این بازی ها نداریم. اگر هدیه‌هایی داده می شود باید به ادارات مربوطه داده شود. اگر شی هنری است در موزه ها می رود اما اگر ارزش چندانی نداشت باید فرد پولش را بدهد و آن را دریافت کند، حتی اگر یک جعبه پسته باشد. این فرهنگ را باید در کشور گسترش دهیم. پس باید فرهنگ بسازیم و جلوی هدایا را بگیریم.

در پایان برنامه «دیروز امروز، فردا» 36 درصد مردم در پاسخ به سؤال پیامکی برنامه درباره چگونگی مبارزه با فساد به تمرکز بر نظارت، رأی دادند و 64 درصد مردم بر شفاف‌سازی تأکید کردند.

23231