آنچه در افغانستان بود ،این بار در عراق

جنگي ويرانگر كه چشم اندازي براي پايان آن فعلا ديده نميشود درعراق جريان دارد، كشور چند پاره، اختلافات و كشمكش هاي سياسي بر سر كانون مركزي قدرت سياسي در بغداد تمامي اقدامات سياسي منطقه اي و بين المللي را با ناكامي روبرو كرده،اميد به حل مسالمت آميز داخلي با انجام اصلاحات پارلماني به بن بست رسيده ، گروه هاي قدرتمند شيعه مانند جريان صدر از مالكي حمايت نميكنندو مخالفت با سومين دور نخست وزيري اورا آشكار كرده اند، وضعيت اقليم كردستان عراق پيچيده تر و بر دامنه تهديد هاي بارزاني افزوده شده و درنهايت تشديد روياروئي هاي طائفه اي و آوارگي صدها هزار خانوار.ميكسي كشنده ويكجا از سوريه،لبنان،ليبي وسودان! و اكنون دستيابي تروريست هاي داعش به 40 كيلو گرم اورانيوم در موصل و سلاح هاي شيميايي در منطقه المثني در شمال بغداد. مشخص نيست عراق بايد شاهد چه فاجعه ديگري باشد تا جامعه جهاني و سازمان هاي بين المللي به وخامت آنچه در عراق ميگذرد پي ببرند و از تشكيل يك كانون خون ريزي ديگر در منطقه پس از سوريه جلو گيري كنند؟. موجب نگراني ست اما هم سازمان ملل و آژانس بين المللي انرژي هسته اي و هم ايالات متحده و بريتانيا به دنبال ساده كردن صورت مسئله و گريز از مسئوليت هاي قبلي خود مدعي شده اند اين سلاح ها يا اورانيوم به غنيمت گرفته شده توسط تروريست هاي داعش تاريخ مصرف شان منقضي و فاقد كارائي هستند!مضحك و خنده دار است ،به نظر ميرسد در باره شير خشك كودكان صحبت ميكنند!. حداقل لندن و واشنگتن مشخص نميكنند چرا پس از پايان جنگ 1991 خليج فارس و سرنگوني ديكتاتور عراق در سال 2003 اين مواد مهلك را از عراق خارج نكرده و صرفا به رقيق يا آنچه خود ميگويند بي اثري!اين مواد اقدام كردند؟ به نظر مي رسد اوضاع از كنترل خارج شده است.ايالات متحده بي تفاوت تراز آنچه در مر بوط به مسئوليت هايش نسبت به عراق است با موضوع برخورد سطحي ميكند. در حالي كه حتي اگر مايل به ورود به جنگ نيست، دستكم ميتواند متحدان منطقه اي خود را براي قطع كمك به شورشيان بي رحم كه اكنون آلوده به اورانيوم و سلاح هاي شيميايي شده اند متقاعد كند. .اما شايد واشنگتن گزينه اي ديگر نيز پيش رو داشته باشد و آن آغاز يك همكاري متوازن و استراتژيك با قدرت ها و نيروهاي تاثير گذارداخلي و منطقه اي در عراق به منظورحداقل كنترل شرايط فعلي براي گذار به مرحله بعدي ست.واقع بين باشيم، خواست ايالات متحده و متحدان غربي براي كناره گيري مالكي از قدرت و مشروط كردن هر گونه كمك به ارتش عراق به تحقق آن، با آنچه در صحنه نظامي ميگذرد ونيز شدت فزآينده بحران و تهديد تماميت ارضي عراق همخواني ندارد واز يك توازن سياسي - امنيتي منطقي برخوردار نيست. در واقع واشنگتن بايد مشخص كند تا حل بحران سياسي عراق يا كناره گيري مالكي كه زمان آن معلوم نيست،دقيقا براي مقابله با بحران و تروريسم رو به گسترش در اين كشور و منطقه چه برنامه اي دارد؟ و رئيس جمهور اوباما چگونه مي خواهد و چه زماني مي تواند بر ترديدها و مبهوتي خود براي مقابله با عميق تر شدن فاجعه فائق آيد؟ از طرفي واقعيت آنسنكه ايالات متحده به تنهائي قادر به باز كردن گره كوربحران عراق نيست. نه صرفا به دليل عدم همكاري استراتژيك با ايران(به هر صورت تهران يك قدرت محوري در منطقه وعراق محسوب مي شود )،كه حتي اگرمسئله را قدري خصوصي تر و در قالب همكاري هاي امنيتي با متحدان منطقه اي مانند تركيه،عربستان ،قطر و امارات ارزيابي كنيم، باز هم ايالات متحده قادر به كنترل شرايط نخواهد يود؛ تا زماني كه نتواند تاثير لازم را بر اين متحدان براي ممانعت از كمك به شورشيان بي رحم بگذارد. آقاي اوباما تا اين موضوع را حل نكرده و تاثير حاميان داعش را بر بحران عراق مورد توجه قرار ندهد مشكل  عراق به صورت واقعي رفع نخواهد شد. حتي اگر بحث دولت مركزي  در اين مرحله با نوعي مصالحه سياسي  موقت حل شود.نتيجه آنكه باز هم پنجره فقدان امنيت استراتژيك در عراق و منطقه باز خواهد ماند. كافي ست تهديد هاي پرنس بندر بن سلطان و پرنس طلال به ياد آورده شود. نصرت الله تاجيك يك ديپلمات ارشد سابق ايراني ميگويد" داعش صورتي بازيافته و دگرگون شده از القاعده است". گفته او نكته مهمي است. اما آيا زيركانه ازآن ميتوان نتيجه گرفت كه الگوي مبارزه با القاعده و دولت طالبان در افغانستان اينبار نيز در عراق ودر مقابله با داعش ودولت اسلامي شام و عراق قابل استفاده بوده و كار ساز است؟. matinmos@gmail.com