چتربازان سیاسی، خودارزان‌فروشی می‌کنند

به گمانم در دهه هفتاد و به دنبال شکوفایی بازرگانی در منطقه آزاد کیش بود که اصطلاح «چتر باز» پیدا شد.

جریان از این قرار بود که دسته‌ای از بازاریان خرده‌پا و سوداگران تازه‌کار، به آن منطقه رفته، اجناسی را با قیمت ارزان می خریدند تا در دیگر شهرها به قیمت بالاتر بفروشند، اما محدودیت خرید و خروج کالا از آن جا، برخی از این‌ها را بر آن داشت تا برای دور زدن این موانع قانونی، دسته‌ای از افراد را با هزینه‌های خود به آن جزیره برده، تا از طریق آنان اجناسی را وارد سازند و سود بیشتری به جیب زنند. افرادی که خود را در اختیار این خرده پاها قرار می‌دادند- البته به زعم خود سفری می‌کردند و منطقه آزادی را می‌دیدند، اما مثل برده‌ای مزدور در خدمت تازه به دوران رسیده‌ای پادویی می‌کردند- در آن زمان به «چترباز» معروف شده بودند. البته من نمی‌دانم راز این نام‌گذاری چه بود، اما می‌دانم که در آغاز، چنین سفرهایی مایه فخر افراد می‌شد، اما چیزی نگذشت که همگان به جایگاه اینان پی برده و به دیده تحقیر به آنان نگریستند، چون به راستی نه تنها خود فروشی می‌کردند، بلکه بسیار ارزان خود را می‌فروختند، زیرا در مقابل سفری به ظاهر تفریحی، به هر کاری دست زده و هر تحقیر و حقارتی را می‌پذیرفتند.
دوستی نقل می‌کرد که اینان برای درآمد بیشتر کارفرما، مجبورند به هر کاری دست بزنند؛ مثلا گاه برای خارج کردن لباسی از گمرک، بیش از ده دست آن را روی هم پوشیده یا شلوارهای زیادی به پا می‌کردند یا جنسی را به عنوان مصرفی به خود می‌بستند و امثال این کارهای ناپسند و محقرانه، اما در این میان آن کارفرمایان خرده‌پا در ازای این حقارت‌ها و خودفروشی‌ها، آقایی می‌کردند و سودی به جیب می‌زدند.
زمانی گذشت تا این وضع برافتاد، هر چند گویا باز برای سفر تجاری به چین برخی وارد عمل شده و چتربازانی را به کار می‌گیرند.

ولی چیزی که درخور تأمل است ظهور طبقه چترباز در عرصه سیاست و فعالیت‌های اجتماعی است؛ افرادی که شاید بی دغدغه نیستند، ولی توسط برخی از سیاست‌بازان نوکار و بازیگران عرصه بازار سیاه سیاست به بازی گرفته می‌شوند؛ کارفرمایانی که برای دور زدن موانع قانونی و رسیدن به اغراض سوداگرانه خود به هر کاری دست می‌زنند. این کارفرمایان البته سودی می‌برند و حد اقل بر خطاها و ضعف‌های خویش که مایه دلواپسی جدی است، پرده می‌افکنند، اما این چتربازان، برای آنان هزینه شده و خودفروشی می‌کنند، آن هم چه ارزان! بی تردید همه آن‌ها که در مقابل مزد اندک حاضر می‌شوند به هر پوششی درآیند و قاعده‌شکنی کنند، لزوما افراد مغرض و شرور نیستند، ولی آنان که اینان را با بودجه بیت‌المال به کار می‌گیرند و هزینه می‌کنند، خیانتی بزرگ انجام می‌دهند، چون هم فضا را آلوده می‌سازند، هم دسته‌ای از دغدغه‌مندان را به بردگی می‌کشند، هم زمینه سودجویی بیشتر را هموار می‌کنند و در نهایت مانع پیشرفت سرزمین اسلامی ایران می‌شوند.

در بازار سیاست، آنان که از تجربه و دانش برخوردارند به قاعده تن می‌دهند و آنان که بی مایه و بنیه‌اند، به آلوده‌سازی فضا می‌اندیشند، چون تنها در چنین فضایی می‌توانند نفس بکشند و سوداگران نوپای سیاسی از این دسته‌اند.