مهدی درستی: بازار کتاب ایران مدت‌هاست دلتنگ آن رونق و شکوفایی گذشته خود است، سال هاست که دیگر در این بازار خبری از شور و اشتیاق گذشته نیست و دیگر کمتر شاهد شلوغی یک کتابفروشی هستیم، این روزها اگر گذرتان به خیابان انقلاب افتاد دیگر نگران ازدحام جمعیت و اتلاف وقتتان نباشید زیرا که خبری از آن جمعیت همیشگی مشتاق کتاب نیست.
این بازار نه چندان موفق و پر جنب و جوش، این روزها درگیر معضل بزرگی هم شده است، آسیبی بسیار خطرناک به نام قاچاق کتاب. معضلی که نفس‌های این بازار نه چندان سرحال را به شماره انداخته و اگر جلوی آن گرفته نشود بعید است که این بازار بتواند بار دیگر کمر راست کرده و ادامه حیات دهد.
در چند هفته اخیر شاهد اخبار بسیاری درباره کشف و ضبط آثار قاچاق در نقاط مختلف شهر بوده‌ایم، از انبارهای مخفی و کشف محموله‌های مختلف تا کتابفروشی‌هایی که به راحتی در خیابان انقلاب این آثار را در معرض دید عموم قرار داده‌اند.
قاچاق کتاب زخم قدیمی حوزه نشر است که این روزها بار دیگر سر باز کرده و به اشکالی تازه و جدید در حال گسترش است و آشفتگی ناشران را به همراه داشته است.
بنا به گفته برخی از ناشران قاچاق کتاب در سال‌های گذشته تنها مختص به آثار ممنوعه و غیرقابل چاپ بودند اما در این روزها به آثار تازه چاپ شده ناشران نیز رحم نکرده است.
مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این نیز معضل قاچاق کتاب را مهم‌ترین مشکل بازار دانسته و از همکاری با نهادهای مربوطه برای جلوگیری از آن خبر دادند.
به منظور اطلاع از وضعیت مقابله با قاچاق کتاب با محمود آموزگار رییس اتحادیه ناشران گفتگو کرده ایم که در ادامه می‌خوانید.
مخاطبان باید بدانند خرید قانونی کتاب یاری‌دهنده این حوزه و بازار است
به نظر می رسد که معضل قاچاق کتاب این روزها از مرحله چاپ و انتشار غیرقانونی آثار گذشته است و به سایر حوزه‌های مربوطه نیز رسوخ کرده است، محمود آموزگار ضمن اشاره به شکل برخورد با این آسیب بزرگ، در این باره گفت: «فکر می‌کنم که ما در موقعیتی قرار داشتیم که ناگزیر به برخورد قضایی و انتظامی با معضل قاچاق کتاب بوده‌ایم و برای از بین بردن این مشکل می بایست این اقدامات را انجام دهیم. ضمن آنکه فکر می‌کنم در ادامه مسیر و ادامه راه می بایست در چند خط و پروسه مربوطه به چاپ و انتشار کتاب نیز تامل کرده و تغییراتی را انجام دهیم.»
او ادامه داد: «ضمن آنکه در حوزه نظارت نیز باید تامل کرده و به دنبال اصلاح برخی مسایل باشیم، این حوزه از صدور پروانه نشر تا مجوز انتشار کتاب در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را شامل می‌شود. همچنین در حوزه توزیع باید بتوانیم اقدامات فرهنگی لازم را انجام دهیم تا مخاطبان حوزه کتاب متوجه باشند که خرید کتاب قانونی عامل یاری‌دهنده این حوزه و بازار کتاب است و می‌توان از این طریق به خلاقیت در نوشتن و حق تالیف کمک کرد و مسیر ادامه حیات نشر را هموار کرد.»
رییس اتحادیه ناشران با بیان اینکه این اقدامات را مورد توجه قرار داده‌اند، گفت: «همواره این اقدامات در دستور کار ما هست و در حال انجام آن‌ها هستیم و فکر می‌کنم اهمیت این اقدامات بسیار برای حوزه کتاب و سلامت آن اهمیت دارد.»
هزینه‌هایی که قاچاقچیان کتاب محتمل نمی‌شوند
بازار کتاب این روزها حال چندان خوشی ندارد و از نظر اقتصادی نیز دچار معضلات بسیاری است که باعث تعطیلی کسب و کار فعالان حوزه نشر و برخی ناشران نیز شده است، با این حال این سوال پیش می‌آید که در چنین بازاری که سوددهی چندانی ندارد، قاچاق کتاب چگونه می‌تواند برای افراد سودمند باشد.
آموزگار در پاسخ به این پرسش ضمن اشاره به هزینه‌هایی که ناشران متقبل می‌شوند، اینطور پاسخ داد: «با وجود آنکه وضعیت بازار کتاب چندان مساعد نیست، اما قاچاقچیان کتاب بسیاری از هزینه‌های تمام شده کتاب را متحمل نمی‌شوند، به عنوان مثال اگر یک ناشر یک کتابی را آماده چاپ کند غیر از خرید ملزومات و مواد اولیه که ناچار به تهیه آن‌هاست، باید حق تالیف و حق ترجمه را نیز بپردازد، هزینه ویراستاری، طراحی جلد، صفحه‌بندی و... را هم پرداخت کند. مجموع این مسایل حدود ۳۰ درصد از هزینه چاپ می شود که قاچاقچیان کتاب با متحمل نشدن آن‌ها صرفه جویی کرده و به سود می‌رسند.»
او ادامه داد: «در بخش توزیع نیز هم این مسئله صدق می‌کند و ناشر ۳۰ تا ۴۰ درصد در این حوزه ناچار به هزینه کردن است اما در زمینه قاچاق کتاب این هزینه را به این میزان وجود ندارد و قاچاقچیان کتاب شبکه توزیع مختص به خود را دارند و این مسئله، این امکان را برایشان فراهم می‌کند تا کتاب را ارزان‌تر بفروشند و به سود دست پیدا کنند.»
مطالب مرتبط با این موضوع را در ادامه بخوانید:
بازاری که جولانگاه قاچاقچیان شده است
قاچاق در این عرصه سودش از بانک زدن بیشتر است
رونمایی از سامانه‌ای که امکان قاچاق کتاب را به حداقل می‌رساند
کشف یک انبار کتاب قاچاق در خیابان آزادی
۲۴۱۲۴۳
نظر شما