فریبا فرهادیان: بر اساس نتایج یک تحقیق میدانی، طرفین امضاکننده پیمان تنوع زیستی (CBD) نتوانسته‌اند آن‌طور که در پیمان به توافق رسیده بودند، از جنگل‌های دنیا محافظت کنند. براساس این پیمان که در سال 1383 / 2004 به امضای 191 کشور به‌جز ایالات متحده رسید؛ قرار شده بود 10 درصد از جنگل‌های دنیا تا سال 1389/ 2010 تحت حفاظت قرار گیرند.
به گزارش نیچر، این تحقیق که اولین نمونه از این دست است، نشان داده که تنها 7.7 درصد از جنگل‌های مذکور طبق دسته‌بندی لحاظ شده توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت طبیعت که در سوییس مستقر است، تحت حفاظت قرار گرفته‌اند.
نیل برگس، از دانشگاه کمبریج و عضو این تیم تحقیقاتی اعلام کرد که اهداف سی.بی.دی محقق نشده است. او گفت گرچه 7.7 درصد هم از نظر منطقی رقم بدی نیست، اما امضاکنندگان سی.بی.دی بر سر 10 درصد به توافق رسیده بودند؛ چراکه معلوم شده بود برای حمایت از تنوع زیستی، حداقل باید 10درصد از پوشش جنگلی جهان تحت حفاظت قرار گیرد. او همچنین افزود براساس مطالعات، مشخص شده است که جنگل‌های حفاظت شده برای تثبیت تلاش‌های انجام شده در زمینه تغییرات آب‌وهوای جهانی هم مهم هستند، بنابراین اگر ما در دست‌یابی به این هدف شکست بخوریم، می‌تواند علاوه بر تنوع زیستی تاثیرات بدی در زمینه آب و هوای جهانی هم داشته باشد.
یک تصویر متفاوت
این مطالعه نشان داد که سطح حفاظت برای جنگل‌های مختلف متفاوت بوده است. به‌عنوان مثال جنگل‌های مردابی آب شیرین معتدل 3.2 درصد و جنگل‌های برگ‌پهن همیشه‌سبز معتدل 28 درصد از حفاظت را به خود اختصاص داده‌اند.
در این تحقیق همچنین نگاهی هم به سطح حفاظت انجام شده در جنگل‌هایی که در 825 بوم‌منطقه جهان واقعند، انداخته شده است. این مناطق حاوی گروه‌هایی از اجتماعات طبیعی هستند که از نظر جغرافیایی از هم متمایزند، اما دارای گونه‌هایی مشترک و شرایط محیطی مشابهی هستند و از نظر اکولوژیکی با هم در تعاملند.
نتایج حاکی از این بود که در 65 درصد از این بوم‌منطقه‌ها کمتر از 10 درصد از جنگل‌ها حفاظت شده‌اند. بالاترین سطح حفاظت با بیش از 50 درصد، در بوم‌منطقه‌های واقع در آمازون، جنوب شرقی آسیا و آلاسکا اجرا شده است. آن‌ها همچنین گفتند در مناطقی که از نظر تنوع زیستی مهم اعلام شده‌اند، به‌طور متوسط 10.2 درصد از جنگل‌ها حفاظت شده‌اند. بعضی از این مناطق مثل جنگل‌های واقع درکوه‌های مرکزی آسیا حتی 17.7 درصد تحت حفاظت بوده‌اند. به‌گفته برگس این خبر خوبی است که بسیاری از مناطقی که برای تنوع زیستی مهم بوده‌اند در سطح بالای 10 درصد حفاظت شده‌اند.
چرا 10 درصد؟
محققان برای کار خود از اطلاعات نقشه‌ای که پوشش جنگلی دنیا را در سال 2000 / 1379 نشان می‌داد، استفاده کردند و آن را براساس اطلاعات ماهواره‌ای گردآوری‌شده در سال 1384 / 2005، به‌روز کردند.
جان هیلی، اکولوژیست جنگلی در دانشگاه ویلز می‌گوید این تحقیق حائز اهمیت است، چون به‌جای توجه به پوشش کلی جنگلی به انواع جنگل‌ها توجه کرده و درضمن، بوم‌مناطق را نیز در نظر داشته است. او اعلام کرد این تحقیق نسبت به انواع قبلی خود از ارزش و اعتبار بالاتری برخوردار است.
لورن کود نیز که متخصص جنگل در انیستیتو تغییرات زیست‌محیطی دانشگاه آکسفورد و یکی از اعضای این تیم تحقیقاتی است، درمورد این‌که چرا در این هدف به حفاظت از 10 درصد از جنگل‌ها اکتفا شده، گفت: «10 درصد نقطه هدفی است که باعث ایجاد تمرکز در کار می‌شود و سازمان‌های درگیر را به فعالیت برای دست‌یافتن به آن نقطه معین تشویق می‌کند».