این مجلس که نزدیک به یک قرن در خاندان موسوی خلخالی سابقه دارد ، به نیای این خاندان ، فقیه اخلاقی ویکی از سالکان سیره مقدس اهل بیت ع ، مرحوم آیة الله العظمی سید محمد موسوی خلخالی ،باز می گردد که در دوران خود ، در حوزه علمیه نجف اشرف ، به زهد وپارسایی شناخته شده واز وی کراماتی ، نقل گردیده است. فرزند ارشد این عالم بزرگوار ، مرحوم آیة الله حاج سید علی موسوی خلخالی (۱۲۷۸-۱۳۵۱شمسی)از علمای بزگ شیعه در روزگار خود بشمار می آمد.
وی در پانزده سالگی، در کنار پدر خود در جهاد شیعیان عراق علیه اشغالگران انگلیسی، به رهبری مرحوم آیة الله العظمی شیخ محمد تقی شیرازی شرکت کرد.
این فقیه عالیقدر ، مدارج عالی اصول وفقه را نزد اعاظم فقهای دوران خود ، آیات عظام میرزای نایینی ، آقا ضیاء عراقی ، سید ابوالحسن اصفهانی وشیخ محمد حسین غروی مشهور به کمپانی ، رحمة الله علیهم ،به پایان برد.
مرحوم آیة الله کمپانی ، عنایت خاصی به شاگردان ویژه خود همچون آیات خویی ومیلانی وعلامه طباطبایی وسید محمد عربزاده معروف به آقانجفی ( داماد میرزای نایینی) وآیة الله خلخالی داشت ، واین بزرگان به همراه دیگر شاگردان ، از محضر استاد بهره های فراوانی بردند بطوری که هرکدام ستارهایی در حوزه بشمار آمدند.
آیة الله سید علی خلخالی در جوانی ، مدتی را در کنار وخدمت مرحوم علامه سید عبد الحسین شرف الدین ، رهبر شیعیان لبنان وجبل عامل بود وبهره ها نیز ازاین شخصیت بدست آورد.
چنین مشهور است که در دوران خود در حوزه نجف اشرف ، از افرادی بوده است که خدمتگزار به مردم بوده وگره مشکلات مردم وحوزویان به دست وی گشوده می گردیده است.
بیرونی منزل ایشان که در محله حویش از محلات کهن نجف بود ، از بیرونی های معروف وموجه آن دوران بشمار می آمد.
گشاده رویی وقلب سرشار از مهر وعطوفت وظرافت های حکیمانه ایشان ، زبانزد حوزویان ومردم نجف اشرف بود. درب خانه ایشان همواره به روی نه تنها حوزویان ، بلکه میهمانانی از عراق ،ایران ، لبنان وجز اینها گشوده بود وبا بساطی ساده اما رویی گشاده از همه پذیرایی می نمود.
اینجانب خاطرات نسبتا زیادی را از ایشان در نجف ، آنگاه که در نوجوانی با مرحوم پدرم ، شهید آیة الله حاج شیخ احمد انصاری به منزل ایشان رفته ویا در مجامع وبیرونی های نجف ، با ایشان برخورد می نمودم را در ذهن خویش دارم.
همچنین گاه در تابستانها ، که ایشان به شهر همدان آمده ودر منزل مرحوم آیة الله بنی صدر که از روحانیون بنام این شهر در آن دوران بشمار می آمدند ، وارد شده ومرحوم نیای من ،آیة الله حاج سید محمد نجفی عربزاده ، مشهور به آقا نجفی ( داماد میرزای نایینی) وپدرم در این شهر ودر خانه مرحوم بنی صدر ومرحوم پدر بزرگم ، خاطرات زیبایی از این روحانی به معنای کلمه ، در ذهن من نقش بسته است را بیاد دارم.
بشاشیت روی او وخنده ای که هیچگاه از لبانش محو نمی گردید ، از موارد خاطرات زیبای من از این شخصیت است.
مرحوم حجة الاسلام والمسلمین سید محمد صادق موسوی خلخالی که از علمای تهران بشمار می آمد وبسیاری از سجایای اخلاقی وخصال پدر بزرگوار را به ارث برده بود ، فرزند ارشد وی بشمار می آمد که نام ومیراث دار این خاندان بوده وسالها به خدمات مذهبی ومردمی خویش در تهران مشغول بود.
ایشان پنج فرزند دیگر نیز به جامعه تقدیم داشتند که در مقام روحانی ، وبازار ، وپزشک ، ووزارت امور خارجه ، وفرهنگی ، خدماتی را همچون پدر ارائه نموده وچهره اجتماعی هریک در رشته وحرفه خویش ، خود نشاندهنده ارتباط آنان با خاندانی ریشه دار وعریق می باشد.
سه داماد بزرگوار مرحوم آیة الله حاج سید علی خلخالی ، مرحوم علامه امینی ، صاحب الغدیر ومرحوم آیة الله العظمی حاج سید تقی طباطبایی قمی ومرحوم شهيدآية الله حاج سيدرضا موسوى خلخالى بودند.
گفتنى است شهيد آية الله خلخالى ،يكى ازأساطين علمى حوزه هزارساله نجف أشرف بود كه مظلومانه بدست دژخيمان صدام به شهادت رسيد.
سرانجام این عالم بزرگوار در سال ۱۳۵۱ شمسی ، در سن ۷۳ سالگی به ندای حقً لبیک گفته وپیکرش را در درگاه صحن مطهر علوی از سوی قبله ، در مقبره خانوادگی آنان ، در کنار پیکر پدر بخاک سپردند ،آنچنانکه وی در دوران حیات خود ، سربازی از سربازان مکتب امیر المومنین ع بشمار می آمد ، در هنگام مرگ خویش نیز ، در دروازه ودرگاه آستان ملائک پاسبانش ، افتخار دربانی وسربازی خویش را محفوظ نگه داشته ومدالی افتخار آفرین ، در این راستا را بدست آورد.
اين خاندان در طول يك قرن گذشته ، ستارگان برجسته ديگرى را به حوزه ها تقديم داشته است كه جا دارد از مرحوم آيات آقا سيد آقاى
خلخالى ومرحوم شهيد آية الله حاج سيدرضا خلخالى نيز ياد گردد .
امشب که در این بیت شرف حضور داشتم ، چهره مرحوم آیة الله سیدعلی موسوی خلخالی وفرزند گرامش ، مرحوم حجة الاسلام والمسلمین حاج سید محمد صادق موسوی خلخالی را با وجود فرزندانی از این تبار ، که شرف برگذاری مجلس اباعبدالله ع را به ارث برده وبا تلاش وکوشش همه ساله خود ، در بهتر برگزار نمودن آن بخرج می دهند ، در ذهن به گردش در آورده وبه این نسل باقی مانده از آن سلف صالح، آفرین گفتم.
روح ورضوان الهی بر آن ستارگان درخشان دوران ، باد.