کمی پایین‌تر از رتبه‌های رشته پزشکی و بسیار بالاتر از رتبه سایر رشته‌های علوم پزشکی در کنکور سراسری پذیرفته می‌شوند. با هزاران انگیزه و آرزو گام در مسیری می‌گذارند که از ابتدا تا انتها سلامت مادر و کودک و در نهایت سلامت جامعه را در پی دارد. واحدهای آموزشی و کارورزی‌های بسیاری در راستای سلامت مادر باردار و زایمان طبیعی و مادری ایمن طی می‌کنند و به عنوان ماما وارد جامعه می‌شوند.
سالانه کشور متحمل هزینه‌های بسیار در جهت تربیت و مهارت دادن به افرادی در قالب دانشجویان مامایی به عنوان متولیان سلامت مادر می‌شود، با این امید که در راستای سیاست‌های جهانی از جمله کاهش مرگ و میر مادران، کاهش آمار سزارین، کاهش مرگ و میر نوزادان، افزایش میزان زایمان توسط نیروی مهارت دیده و ... قدم بردارند.
ماماها کدامین حلقه گمشده سلامت مادر هستند؟ در کشورهای توسعه یافته نقش ماما و شرح شغلی ماماها کاملا مشخص است و لذا افزایش آمار زایمان طبیعی و کاهش میزان زایمان سزارین بدون دلیل را در پی دارد. در کشور ما با نگاهی به سالیان نه چندان دور، نقش ماما در اتاق زایمان بدنبال سپردن قدرت تصمیم گیری نوع زایمان به متخصصین زنان کمرنگ شد، در طرح پزشک خانواده نسخه 02 نیز ماما در جایگاه واقعی خود قرار نگرفت و در حال حاضر نیز با طرح موضوعاتی از جمله تغییر ماما به پرستار با گذراندن واحدهای اندک پرستاری ظاهرا به جهت رفع چالش کمبود نیروی پرستار ؛ آیا به اهداف توسعه هزاره در بعد سلامت مادر خواهیم رسید؟
ماماها و پرستاران دو بازوی مهم ارتقای سلامت در جامعه هستند. آیا با گذراندن چند واحد کوتاه مدت می توان جایگاه حرفه ای افراد را تغییر داد؟ بدین ترتیب نه تنها از ظرفیت ماما در نقش واقعی خود سود نبرده ایم بلکه به جایگاه حرفه ای پرستاران نیز لطمه زده ایم.
هنگامی که سیاست های جمعیتی دستخوش تغییرات می‌شوند، ماماها نیروهای موثری در جهت کاهش و افزایش جمعیت هستند زیرا در زمینه بهداشت باروری آموزش دیده اند و نیروهای در دسترس و کم هزینه ای هستند که با مشاوره مناسب در تغییر رفتار جمعیت تحت پوشش خود تاثیرگذارند. بنا بر این طرح اخیر موجبات آزردگی ماماها را بدنبال داشته و نتیجه ای جز ایجاد نگرش منفی به رشته در سطح دانشجویان و افراد علاقه مند به ورود به رشته مامایی و کاهش انگیزه و نا امیدی در ماماهای شاغل نخواهد داشت.
در جامعه دموکراتیک و مردم سالار بایستی از روشهای مردم‌سالار استفاده کرد بنابراین بهتر بود قبل از تصمیم گیری برای رسانه‌ای کردن طرح‌های کارشناسی نشده و شتابزده؛ از ذینفعان و انجمن‌های علمی مامایی و افراد متخصص بهداشت باروری نیز نظر سنجی انجام می شد. از سوی دیگر ماماها عضو سازمان نظام پزشکی هستند و لذا انتظار می‌رود که سازمان نظام پزشکی در قبال اینگونه تصمیمات اعلام موضع کند.
همچنین با رایزنی‌های موثر ما بین نمایندگان ماماها در سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت؛ اینگونه مسایل حساسیت برانگیز که موجب ناراحتی ماماها به عنوان قشر زحمتکش را فراهم نموده و موج اعتراضات را به دنبال داشته است؛ در سطوح بالا مطرح شده و با اتخاذ سیاست های صحیح و کارشناسی شده، دست در دست به سوی پیشبرد مقاصد اصلی سلامت کشور طبق برنامه پنجم توسعه حرکت کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و دکترای تخصصی بهداشت باروری
47234