زینب کاظم‌خواه: علی اسماعیلی که چند ماهی است با حکم سرپرستی بر صندلی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد نشسته رودرروی خبرنگاران نشست تا از برنامه‌های در نظر گفته شده برای هفته کتاب سخن بگوید.
در این نشست که دوشنبه 15آبان برگزار شد، جدا از اسماعیلی رئیس ستادبیستمین دوره برپایی هفته کتاب، محمد الهیاری دبیر این ستاد نیز حضور داشت.
اسماعیلی در این نشست ترجیح داد که بیشتر درباره خود کتاب و اهمیت آن حرف بزند، علاقه‌ای که چندی پیش در مراسم اهدای جایزه کتاب فصل نیز نتوانست آن را پنهان کند.
او در این نشست خطاب به خبرنگاران حوزه کتاب گفت:«ما 150 خبرنگار در حوزه کتاب داریم که اگر تنها روزی یک خبر درباره کتاب منتشر کنند، می‌توانند سنت انس با کتاب و ورود آن به زندگی اجتماعی را فراهم کنند.»
او تصریح کرد که خبرنگاران دو وظیفه اطلاع‌رسانی و همچنین آگاهی بخشی را دنبال می‌کنند و مدیریت افکار عمومی جامعه به دست آن‌هاست و از سوی دیگر می‌توانند فرهنگ عمومی جامعه را ترویچ و تبلیغ کنند.
اسماعیلی همچنین خبرنگاران را سربازان صف اول جنگ نرم دانست، و با اشاره به پیشنه و جلوه‌های فرهنگی ایران تاکید کرد که باید شمار کتاب‌ها و کتابخوان‌ها و از سوی دیگر کتاب‌نگارها در جامعه افزایش یابد.
اسماعیلی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته یادآور شد: «درست است که این تکنولوژی‌ها نقش اول را در جامعه امروز بازی می‌کنند اما نباید در این میان کتاب را فراموش کرد.»
به گفته سرپرست معاونت فرهنگی ارشاد، ایران در منطقه رتبه اول عناوین کتاب را دارد و در دنیا رتبه دهم را به خود اختصاص داده است.
او گفت: «الان سالی 69 هزار عنوان کتاب چاپ اول در کشور منتشر می‌شود، این در حالی است که در اول انقلاب این رقم هزار عنوان بود.»
اسماعیلی پس از این حرف‌ها به سراغ تشریح برنامه‌های هفته کتاب رفت و یادآور شد که اجرای 500 برنامه تعریف شده است.
برگزاری نمایشگاه‌های عمومی، موضوعی و تخصصی، برپایی جشن‌ها و مراسم رونمایی کتاب در سراسر کشور از جمله برنامه‌هایی است که در این هفته برگزار می‌شود. مدارس، پایگاه‌های بسیج و کانون‌های فرهنگی مساجد هم در این هفته میزبان نمایشگاه‌های کتاب می‌شوند.
اهدای بیش از 5 میلیون جلد کتاب در این هفته از دیگر برنامه‌های اندیشیده شده‌است.
به گفته اسماعیلی، در هفته کتاب قرار است که برنامه‌ای ویژه پیامبر اعظم(ص) در محکومیت به ساحت مقدس ایشان اجرا شود.
برپایی نشست بزرگ تشکل‌های صنفی با حضور 300 ناشر و رسیدگی به مشکلات این صنف، برپایی نوزدهمین دوره کتاب سال دانشجویی، تقدیر از کتابداران، جشنواره کتاب و رسانه و جشنواره کتاب و رسانه ملی که در آن از فعالان حوزه کتاب تقدیر می‌شود از دیگر برنامه‌هایی است که در این هفته برگزار می‌شود.
برپایی نخستین نمایشگاه کتاب کابل، برگزاری یک کارگاه تخصصی با حضور کارشناسان آلمانی در ایران، تاسیس و تجهیز کتابفروشی نجف و حضور در نمایشگاه تونس از دیگر برنامه‌هایی است که در بعد بین‌الملل در هفته کتاب برگزار می‌شود.
اسماعیلی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مقایسه آماری کتاب‌های منتشر شده در هفت ماه نخست سال 91 و 90 پرداخت و گفت: «در هفت ماه نخست سال 91، 32 هزارو 66 عنوان کتاب منتشر کرده‌ایم و در سال گذشته در همین مقطع 32 هزارو 110 عنوان کتاب منتشر شده است.»
او تاکید کرد با وجود مشکل کاغذ اگرچه شاهد رشد زیادی نبودیم، اما کاهش چندانی هم نداشته‌ایم.
بیشترین کتاب‌های منتشر شده در هفت ماه نخست 91 به کتاب‌های دینی با 5 هزار و 208 عنوان اختصاص دارد و ادبیات در این میان3 هزار 925عنوان کتاب را به خود اختصاص داده است.
اللهیاری نیز در این باره توضیح داد:«این‌که موضوع دین بیشترین رشد را داشته، به معنای آن نیست که بقیه حوزه‌ها رشد نداشته‌اند، در واقع این آمار بستگی به ناشران دارد و متناسب با فصل تغییر می‌کند.»
اسماعیلی هم گفت که در سال جاری انتشار کتاب‌های ترجمه 13 درصد کاهش یافته و کتاب‌های تالیفی 4 درصد افزایش یافته‌اند. او دلیل این موضوع را سیاست انتشار بیشتر کتاب‌های تالیفی عنوان کرد.
همچنین در میان کتاب‌های منتشر شده، پر تکرارترین کتاب از نظر چاپ مجدد «مفاتیح الحیاه» با 34 بار چاپ رتبه اول را به خود اختصاص داده است و «نورالدین پسر ایران»، «از کلمه تا کتاب» و «کتاب مبین» رتبه‌های بعدی را از نظر تعداد چاپ دوباره دارند.
بعد از حرف‌های اسماعیلی اعلام شد که تنها یک ربع برای پرسش خبرنگاران وقت باقی است که این موضوع با اعتراض اهالی رسانه مواجه شد، یکی از خبرنگاران خطاب به اسماعیلی گفت که این چیزهایی که شما درباره برنامه‌های هفته کتاب گفتید، در قالب یک مشت شعار است که هر سال داده می‌شود و کار خاصی انجام نمی‌شود که اسماعیلی به این جمله اکتفا کرد: «همه چیزهایی که گفته شود واقعا برنامه هستند و هیچکدام از این‌ها تنها نام‌اش برنامه نیست.»
او گفت:«ما سعی کرده‌ایم در برنامه‌هایی که داریم مدت زمان پاسخگویی به کتاب‌ها را کاهش دهیم. الان داریم کتاب‌هایی را که سال‌ها مانده بودند بررسی می‌کنیم. یا در نظر داریم که تشکل‌های نشر ارتباط‌شان با نویسندگان بیشتر شود، باید بررسی کرد که چکونه می‌شود این تعامل را بیشتر شود.»
یکی دیگر از بحث‌هایی که در این نشست دوباره مطرح شد، موضوع لغو مجوز نشر چشمه بود که در زمان بهمن دری معاون فرهنگی سابق صورت گرفت، بحث تازه این است که مجلس براین باور است که درباره این نشر تحقیق و تفحص لازم صورت نگرفته است و باید این اتفاق به شکل دقیق‌تری بیفتد که اسماعیلی توضیح داد: «نه درباره این نشر بلکه درباره همه نشرها ارشاد جزو متولیان سیاستگذاری است. در این حوزه هم قانون پیش‌بینی کرده است در حوزه چاپ و نشر هر اتفاقی بیفتد، هیاتی در وزارتخانه تشکیل می‌شود که ترکیب آن حقوقی است. آن گزارش‌ها در هیات بررسی و متناسب با آن حکمی صادر می‌شود، اما آن ناشر و چاپخانه‌دار فرصت تجدید نظر دارد. این مراحل هم برای آن نشر سپری شده و حکمی صادر شد و درخواست تجدید نظر هم داده شد.»
او تاکید کرد:«ما چیزی خارج از قانون نداریم و تلاش‌مان این است که از برخوردهای سلیقه‌ای پرهیز کنیم.»
در این نشست همچنین درباره تخلفات مالی دوره قبلی معاونت نیز سوالی پرسیده شد که اسماعیلی توضیح داد: «مدیران جمهوری اسلامی متعهد هستند، مدیران ارشاد هم همین طور؛ مدیرانی پاک، متدین و ارزشی‌اند و طبیعی است که در برهه‌ای مشکلاتی به وجود آید. ضمن این‌که در درون دستگاه نظارت وجود دارد و هر جا اشکالی باشد، این دستگاه‌ها با آن مدیر برخورد می‌کنند. اتفاق خاصی در ارشاد نیفتاده است، ممکن است جایی نقضی باشد که در آن‌جاها هم دستگاه‌های نظارتی ورود می‌کنند.»
اسماعیلی افزود:«ما مدیریت را به عنوان امانت در اختیار داریم و وظیفه داریم که از آن حمایت کنیم، اگر سوءمدیریتی جایی اتفاق افتد اغماضی وجود نخواهد داشت و اگر جایی مشکلی بوده بدون اغماض برخورد شده است.»
از نمایشگاه 24 و 25 این بحث مطرح شده است که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با تعدادی از ناشران خارجی تسویه حساب نکرده است،تعدادی از ناشران بخش بین‌الملل به دلیل پرداخت نشدن این بدهی‌ها به نمایشگاه امسال نمی‌آیند، اسماعیلی در این باره توضیح داد:«یک بخش مشکلات ما انتقال ارز است. ما داریم تلاش می‌کنیم آن اشکالات رفع شود و بخشی از بدهی‌های خارجی را تسویه کرده‌ایم. مثلا 90 درصد بدهی نمایشگاه بیست و چهارم تسویه شده است. الان هم پولش موجود است، مشکل انتقال ارز وجود دارد وگرنه از نظر مالی مشکلی نداریم. این تعهدات ماست و امیدواریم بدهی‌مان را با ناشران خارجی تسویه کنیم تا در نمایشگاه 26 حضور داشته باشند.»
محمد اللیهاری دبیر ستاد هفته کتاب نیز در این نشست به برنامه‌هایی که در هفته برگزار می‌شود اشاره کرد و درباره کارهایی که این مدت انجام شده گفت: «فردا آخرین جلسه ستاد هفته کتاب را تشکیل می‌دهیم و خوشبختانه امسال هم دستگاه‌ها حضور حداکثری در این رویداد داشته‌اند.»
به گفته اللهیاری آیین‌نامه هفته کتاب به سال 72 بازمی گردد و هدف اصلی این برنامه تمرکززدایی در کتابخوانی است که ارشاد نقش هماهنگ‌کننده بین دستگاه‌های اجرایی را دارد.
هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران امسال همزمان با هفته بسیح است که به گفته اللهیاری، سعی شده هم‌پوشانی این دو مناسبت رعایت شود.
برای هر یک از روزهای این هفته نام و پیامی در نظر گرفته شده است.
57244