به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه کنفرانس خبری سنتی پایان سال خود را با حضور ۵۰۷ خبرنگار که به دلیل همه‌گیری، تقریباً دو برابر کمتر از سال‌های گذشته است، آغاز کرد.
به غیر از خبرگزاری‌های روسی، نمایندگان رسانه‌های برجسته خارجی مانند خبرگزاری فرانسه، بلومبرگ، فیگارو، یورو نیوز، شینهوا، لوموند، فایننشال تایمز، واشنگتن پست در این کنفرانس حضور دارند.
این کنفرانس رسانه‌ای چند روز پس از آن برگزار می‌شود که مسکو پیشنهادات امنیتی خود را به واشنگتن و ناتو ارائه کرد. بسیاری از تحلیلگران سیاسی این پیشنهادها را "اولتیماتوم" نامیدند و پیش‌بینی کردند که رد خواهند شد. انتظار می‌رود پوتین در این کنفرانس درباره گام‌های بعدی روسیه در خصوص بلوک نظامی فراآتلانتیک به رهبری ایالات متحده، اوکراین و سیاست‌های منطقه‌ای پس از اتحاد جماهیر شوروی صحبت کند.
به طور سنتی، ماراتن خبری پوتین با خبرنگاران بر مسائل داخلی تمرکز دارد و این بار وضعیت کووید-۱۹، سیاست‌های دولت و تاثیر اقتصادی کرونا مدنظر است. اما همچنین انتظار می‌رود پوتین به برخی از جنبه‌های سیاست خارجی روسیه اشاره داشته باشد.
اولین پرسش از طرف اینترفکس درباره پاندمی کرونا و چگونگی اثرگذاری آن روی اقتصاد روسیه و اینکه اگر واکسیناسیون در این کشور تکمیل شود، چه مواردی برای احیای اقتصادی نیاز است، مطرح شد.
پوتین که متعجب شده بود، گفت: فقط شما این همه سوال مطرح کردید! اگر به همه آنها پاسخ دهم، می‌توانیم ختم این کنفرانس خبری را اعلام کنیم.
رئیس‌جمهوری روسیه گفت، مشخص شد که وضعیت اقتصاد کشورش در مواجهه با شوک پاندمی بهتر از بسیاری از کشورهای پیشرفته و اعضای ۲۰ اقتصاد برتر جهان عمل کرده است. او گفت: اقتصاد ما آنقدر افت نکرد و بهبودی ما خیلی سریع‌تر از بعضی از آن کشورهاست.
پوتین با ارائه آمارهای اقتصادی توضیح داد که عملکرد خوبی در برخی صنایع کلیدی، از جمله بخش‌های کشاورزی و ساخت‌وساز که برای صادرات سودمند است، وجود داشته است. به گفته او، دستمزدهای واقعی هم مقداری افزایش یافته، اما از طرف دیگر، افزایش تورم و برخی چالش‌ها در بازار کار هم وجود داشت.
او در مجموع، عملکرد دولت را "رضایت‌بخش" توصیف کرد.
پوتین همچنین به مشکلاتی در افزایش نرخ واکسیناسیون در روسیه اذعان کرد، اما گفت که برخی از کشورهای توسعه‌یافته دیگر نظیر آلمان که یکی از بهترین سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی در اروپا را دارد، با همین چالش روبرو هستند.
ولادیمیر پوتین در ادامه گفت، کنترل تورم همچنان اولویت بالایی برای دولت روسیه است. به گفته او، سایر کشورها سیاست‌های کلان اقتصادی خود را برای تحریک اقتصاد کاهش دادند. ایالات متحده، به ویژه، با تورمی جدی مواجه است که شهروندان و مشاغل به آن عادت نداشتند. این خطر وجود داشت که فشار تورمی بهبود اقتصاد را تضعیف کند. او گفت روسیه هم مشکلات تورمی دارد و بانک مرکزی این کشور در حال مقابله با آن است، حتی اگر برخی از عوامل اصلی از این موضوع ناراضی باشند.
سپس او به جزئیات در مورد توسعه زیرساخت‌ها در روسیه و اهمیت آسان‌تر و در دسترس‌تر کردن سفر بین بخش‌های مختلف کشورش پرداخت. او گفت که روسیه می‌تواند از کشورهایی مانند چین در مورد چگونگی افزایش اتصالات به روشی کارآمد و مقرون به صرفه بیاموزد.
سوال بعدی درباره اثرگذاری واکسن‌های کرونا بود و اینکه خبرنگار پیشنهاد داد تا مثل اتریش، علیه مخالفان واکسن اقدامات شدیدتری صورت بگیرد. پوتین ابراز تاسف کرد که بسیاری از مردم روسیه اهمیت واکسیناسیون را نمی‌پذیرند، اما ایده اعمال فشار بر این دسته افراد را رد کرد. او گفت: چنین فشاری به سادگی مردم را در طفره رفتن از اقدامات اجباری خلاق‌تر می‌کند. دولت باید به مردم احترام بگذارد و آنها را متقاعد کند که واکسن بزنند، نه اینکه آنها را سرکوب کنند. واکسیناسیون اجباری همان کاری است که اتحاد جماهیر شوروی انجام داد.
سوال خبرنگار شبکه بی‌بی‌سی درباره الکسی ناوالنی و دیگر چهره‌های اپوزیسیون روسیه بود که هدف قوانین ثبت ماموران خارجی قرار گرفته‌اند. او پرسید آیا دولت مسکو نگران نیست که این کار به نارضایتی و قیام منجر شود، مشابه آنچه در تاریخ روسیه رخ داد؟
ولادیمیر پوتین گفت که روسیه با تهدید جدی از داخل و از جانب مردمی که منافع دولت‌های خارجی را دنبال می‌کنند، مواجه است. او با تکرار موضع روسیه درباره ادعای مسموم شدن ناوالنی گفت، کشورهایی که روسیه را به تلاش برای ترور این چهره اپوزیسیون متهم می‌کنند، هیچ مدرکی برای اثبات ادعای خودشان ندارند.
رئیس‌جمهوری روسیه گفت: طبق قانون ثبت عوامل خارجی، چشم‌انداز روسیه به نسبت قوانین کشورهای دیگر به ویژه آمریکا، کمتر محدودکننده است. روسیه صرفا از افرادی که درگیر سیاست داخلی هستند و از منابع خارجی پول می‌گیرند، می‌خواهد که درباره آن شفاف باشند. سهم عوامل خارجی شناسایی شده در روسیه مشابه با آمریکاست. و مجازات‌ها برای ناقضان بسیار ملایم‌تر است.
سوال دیگر در مورد ادعای کشورهای غربی مبنی بر اینکه روسیه می‌خواهد به اوکراین حمله کند و در مورد پیشنهادهای امنیتی‌ای بود که روسیه برای واشنگتن و ناتو ارسال کرده است. خبرنگار پرسید: حالا سناریوی واقع‌بینانه چیست؟ آیا جنگ جزو گزینه‌هاست؟
پوتین تاکید کرد، تنش کنونی از سال ۲۰۱۴ و از کودتا در اوکراین ناشی می‌شود. پیش از آن، روسیه آماده همکاری با دولت‌های طرفدار غرب در جمهوری‌های شوروی سابق بود. این کودتا پس از آن رخ داد که درگیری در اوکراین تقریباً حل‌وفصل شد و رئیس‌جمهور ویکتور یانوکوویچ با امتیازاتی موافقت کرد و در انتخابات بعدی قدرت را از دست داد.
به گفته او، روسیه باید در کریمه و شرق اوکراین که تا قبل از اینکه توسط بلشویک‌ها به اوکراین داده شود بخشی از روسیه بود، اقدام می‌کرد. پوتین گفت: بحرانی که در آن زمان رخ داد، اکنون نیز وجود دارد. کی‌یف دو بار برای سرکوب شورش در شرق از نیروی نظامی استفاده کرد. این کشور از انجام وظایف خود طبق توافق‌نامه مینسک خودداری کرد. این کشور سیاست‌هایی را اتخاذ کرد که علیه اقلیت‌های قومی تبعیض قائل می‌شد و مستقیماً بر خلاف تعهدات آنها تحت توافق مینسک است. مسکو بر این باور است که تشدید تنش‌های کنونی نشان‌دهنده سومین کمپین نظامی کی‌یف است و تهدید تحریم‌های غرب به عنوان هشداری برای عدم مداخله است. همچنین نگرانی در مورد کریمه که روسیه آن را قلمرو خود می‌داند و حملات احتمالی علیه آن وجود دارد. روسیه باید برای اقدام نظامی اوکراین آماده باشد. مسکو باید موضع غرب را در قبال موضوع امنیت ملی خود بداند.
پوتین گفت، آمریکایی‌ها می‌گویند که می‌خواهند در مورد این وضعیت مذاکره کنند. او ابراز امیدواری کرد که مسیر دیپلماتیک در پیش گرفته شود.
خبرگزاری شینهوا هم درباره مذاکرات اخیر پوتین با شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین و روابط روسیه با چین سوالی پرسید. رهبر کرملین از روابط شخصی حسنه خود با شی گفت و اینکه فقط ادب نیست که باعث می‌شود آنها یکدیگر را دوست خطاب کنند. به گفته او، این به برقراری مناسبات بهتر میان روسیه و چین کمک می‌کند.
او توضیح داد، چین و روسیه روابط تجاری نزدیک، همکاری‌های فناوری، روابط انسانی و فرهنگی و همکاری امنیتی و دفاعی در هوانوردی و فضا دارند. همچنین ارتباط نظامی نزدیکی وجود دارد که برای دو کشوری که از نظر تاریخی، در مقاطعی با یکدیگر رویکرد خصومت‌آمیز داشتند، بی‌سابقه است.
همچنین خبرنگاری به زبان انگلیسی از پوتین پرسید: آیا شما قول می‌دهید که روسیه به کشورهای دیگر حمله نکند؟ و اینکه به باور شما غرب چه چیزی درباره روسیه نمی‌داند؟
رئیس جمهوری روسیه در پاسخ گفت: اقدامات روسیه به تهدیداتی بستگی دارد که با آن مواجه است. در حال حاضر، این کشور معتقد است که گسترش بیشتر ناتو در اروپا غیرقابل قبول است زیرا امنیت ملی روسیه را تهدید می‌کند. ایالات متحده هرگز استقرار سامانه‌های موشکی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد. اگر روابط بین مکزیک و ایالات متحده به دلیل برخی کینه‌های تاریخی بدتر شود و مکزیک متخاصم شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ ناتو زمانی که به ما قول داده بود به سمت مرز روسیه گسترش نیابد، ما را فریب داد و این وظیفه این اتحادیه است که به نگرانی‌های روسیه رسیدگی کند. این موضع، به روشنی روز است، اما غرب تظاهر می‌کند که متوجه آن نمی‌شود.
پوتین گفت: شرکای ما ظاهراً فکر می‌کنند روسیه خیلی بزرگ است. این احتمالاً به این دلیل است که امپراتوری‌های بزرگ اروپایی دیگر وجود ندارند و اکنون کشورهای اروپایی کوچک هستند. روسیه هر کاری که می‌توانست برای دوستی با غرب انجام داد و اسرار هسته‌ای خود را در معرض دید مقامات غربی قرار داد. آیا این کافی نبود؟ چرا مستقیماً با حمایت از تروریسم در قفقاز به آسیب بیشتر به روسیه کمک کرد؟ سپس پنج موج پی در پی گسترش ناتو و بی‌توجهی مطلق به نگرانی‌های روسیه پیش آمد.
پوتین تاکید کرد که روسیه تنها می‌خواست در امنیت باشد.
همچنین درباره صادرات گاز روسیه و اتهاماتی مبنی بر اینکه روسیه در این روند اختلال ایجاد می‌کند تا به اروپا فشار آورد، پرسشی مطرح شد.
پوتین گفت که این اتهامات کاملا نادرست است. گازپروم هر آنچه را که طبق قراردادها ملزم بود، تحویل داد. در همین حال، تامین‌کنندگان ال‌ان‌جی آمریکایی بازار اروپا را رها کرده بودند تا محصولات خودشان را به بازارهای آمریکای لاتین و آسیا تحویل دهند چون قیمت‌های آنجا بالاتر بود.
رئیس‌جمهوری روسیه گفت، عوامل دیگر عبارتند از سرمای زمستان، کمبود انرژی سبز، تلاش اروپا برای تعطیل کردن تولیدکنندگان انرژی مبتنی بر هیدروکربن و غیره. او توضیح داد که اروپایی‌ها درخواست روسیه برای قراردادهای بلندمدت تامین گاز را رد کردند و روسیه را به تلاش برای تصاحب بازار متهم می‌کردند. آنها گفتند که قیمت‌های لحظه‌ای راه‌حل است و وضعیتی که امروز در آن قرار گرفته‌اند نتیجه آن تصمیمات است.
او گفت که اتهامات اخیر مبنی بر قطع عرضه گازپروم از طریق خط لوله یامال-اروپا صحت ندارد. بلکه به این دلیل بود که خریداران طرف مقابل آن را نمی‌خریدند. آنها اکنون از همان خط لوله برای پمپاژ گاز از آلمان به لهستان استفاده می‌کنند. چرا؟ زیرا روسیه با قیمتی تا شش برابر کمتر از بازار لحظه‌ای به آلمان گاز می‌فرستاد و آنها آن را دوباره می‌فروختند. رئیس جمهوری روسیه گفت، اما این فقط تجارت بود. با این حال، در حالی که آنها به این کار ادامه می‌دادند، نمی‌شد از این خط لوله برای پمپاژ گاز روسیه استفاده کرد.
او گفت، مسکو همچنین شک داشت که مصرف‌کننده نهایی آن گاز اوکراین باشد. شاید اروپایی‌ها باید این موضوع را بررسی کنند و شرایط را برای خرید گاز بیشتر برای عرضه آن به بازار اروپا فراهم کنند چون این قیمت را پایین می‌آورد.
سوال بعدی درباره احتمال یکپارچگی بیشتر روسیه – بلاروس و اثرات احتمالی آن بود. پوتین گفت که در حال حاضر دستاوردهای زیادی در زمینه آزادی تحرک به دست آمده است. اکنون تمرکز بر همگام‌سازی مالیات در دو کشور و ریشه‌کن کردن موانع تجاری است. او افزود که روسیه و بلاروس درک مشترکی در مورد سرعت روند یکپارچه‌سازی دارند و این به نفع هر دو طرف خواهد بود.
درباره تحولات دونباس واقع در شرق اوکراین هم، پوتین گفت مردم آنجا آینده خودشان را تعیین خواهند کرد.
او گفت: برخلاف آنچه برخی از مردم ادعا می‌کنند، روسیه طرف درگیری نیست. اوکراینی‌هایی که روسیه را مسبب مشکلاتشان می‌دانند، باید مقام‌های منتخب خودشان را پاسخگو کنند. رهبران کی‌یف از دستور دادن به سربازان اوکراینی برای شلیک به اوکراینی‌های ساکن دونباس، با اینکه ادعا می‌کنند آنها را مردم خودشان می‌دانند، دریغ نمی‌کنند. نقشه راه حل و فصل درگیری در شرق اوکراین در توافق مینسک ذکر شده است. این نیازمند عفو، اصلاحات قانون اساسی و دیگر تدابیری است که مقامات کی‌یف آن را اجرا نمی‌کنند. آنها حتی با رهبران دونباس حرف هم نمی‌زنند و آنها را تروریست خطاب می‌کنند. چرا؟ چون ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین به وعده پیگیری صلح پشت کرد و تحت تاثیر عوامل رادیکال در اوکراین قرار گرفت. روسیه خواستار روابط مسالمت‌آمیز با اوکراین است اما تا زمانی که رهبری کنونی بر سر کار باشد، راهی برای رسیدن به آن نمی‌بیند. نیروهایی هستند که با روسیه کار می‌کنند و همان‌ها تحت پیگرد سیاسی، تحریم‌های غیرقانونی و حتی ترور در اوکراین قرار می‌گیرند. و چنین جرایمی حتی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا با روسیه تماس گرفت و نظرمان را درباره چگونگی حل و فصل تنش‌ها میان این دو کشور پرسید. مسکو کارش را انجام داد و امیدوار است که پیشنهاداتش با جدیت مورد بررسی قرار بگیرد.
پوتین گفت بسیاری از مشکلات پس لرزه‌های جنگ جهانی دوم و فاجعه اجتماعی و اقتصادی ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است.
رئیس کرملین همچنین در پاسخ به سوالی از جانب یک رسانه ایتالیایی گفت، مسکو و رم فارغ از اینکه چه حزبی در ایتالیا قدرت را در دست داشته باشد، روابط خوبی دارند و ایتالیا می‌تواند در مذاکرات آتی روسیه – ناتو نقشی ایفا کند.
رئیس‌جمهوری روسیه همچنین درباره چالش‌هایی که منطقه کریمه با آنها مواجه است، به ویژه در خصوص پوشش تلفن همراه گفت: بسیاری از این مشکلات ناشی از فشار غرب و تحریم‌هایی است که علیه آن بعد از جدایی از اوکراین و الحاق دوباره به روسیه در سال ۲۰۱۴ اعمال شد. تلاش داریم سرمایه‌گذاری فدرال بیشتری در پروژه‌های شبه جزیره کریمه و سواستوپول صورت بگیرد تا به همگام‌سازی آنها با سایر بخش‌های کشور کمک کند. این مشکلات به تدریج حل می‌شوند و مردم آن را حس خواهند کرد.
او افزود: وضعیت عجیبی است. اگر کسی فکر می‌کند که کریمه اشغال شده و مردمان کریمه قربانی تخاصم هستند، پس چرا بیش از این مجازات می‌شوند؟ اما اگر آنها انتخاب کردند که با برگزاری یک رفراندوم دوباره به روسیه ملحق شوند، پس این نمایش دموکراسی است. آیا آنها (غرب) با دموکراسی می‌جنگند؟ غرب به منافع مردم کریمه اهمیتی نمی‌دهد.
در ادامه این کنفرانس مطبوعاتی چند ساعته همچنین سوالی درباره بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ در چین و بایکوت دیپلماتیک این مسابقات از طرف آمریکا و متحدانش سوالی پرسیده شد.
پوتین این تصمیم را اشتباه دانست و گفت یک رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا یک بار به او گفته بود که بایکوت‌های دو طرفه المپیک‌ها در شوروی و آمریکا یک اشتباه بزرگ بود. او پرسید: حدس بزنید کدام رئیس‌جمهوری آمریکا.
او در پاسخ به سوال یک خبرنگار گفت: آن رئیس‌جمهوری سابق آمریکا که گفتم از بایکوت‌های المپیک دوره جنگ سرد انتقاد کرده بود، دونالد ترامپ نبود.
رئیس‌جمهوری روسیه گفت، این بایکوت جدید آشکار است که هدفش تضعیف رشد چین است. این یک هدف سیاسی تاکتیکی است که باید از حوزه ورزش کنار گذاشته شود. او تاکید کرد: فشار غرب علیه رقبا، از جمله روسیه، اشتباه، آسیب‌زننده و در نهایت بیهوده است. آمریکا نمی‌تواند جلوی چین را در تبدیل شدن به اقتصاد جهانی پیشرو بگیرد. آمریکا باید این را بفهمد و اگر بفهمد، آن وقت متوجه می‌شود که اقداماتش نادرست هستند. تنها یک دلیل برای تحریم‌ها وجود دارد... این تنها مربوط به یک چیز است؛ تلاش برای عقب نگاه داشتن توسعه، جلوگیری از اینکه رقبای احتمالی سرشان را بالا بگیرند. آنها نمی‌توانند جلوی توسعه چین را بگیرند. اقتصاد چین در حال حاضر بزرگتر از اقتصاد آمریکاست، از نظر برابری قدرت خرید. چین ناگزیر از همه جهات به برترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد. اما شما باید این را درک کنید.
سوالی هم درباره پیگرد قضایی علیه تبلیغ دیدگاه‌های افراطی و توهین به احساسات مردم پرسیده شد. پوتین این ایده را رد کرد که یک شیرین‌کاری تبلیغاتی که در آن عکس یک جنایتکار نازی در وب‌سایت بزرگداشت کهنه‌سربازان جنگ جهانی دوم بارگذاری شده بود، باید محافظت شود.
او تاکید کرد: به همین ترتیب، وقتی به پیامبر اسلام (ص) اهانت می‌شود، نمی‌توان ادعای آزادی بیان کرد.
رئیس‌جمهور روسیه درباره افغانستان و اینکه آیا روسیه حکومت طالبان را مشروع می‌شناسد؟ گفت: روابط خوب با ثبات با افغانستان یک مسئله امنیت ملی برای روسیه است، با توجه به اینکه این کشور منبع اصلی قاچاق مواد مخدر است. افغانستان قبل از اینکه به رسمیت شناخته شود به دولتی نیاز دارد که نماینده همه مردمش باشد. اما نکته مهمتر اکنون کاهش فروپاشی مداوم در آنجا است.
وی تاکید کرد: جامعه بین‌المللی باید براساس واقعیت‌های کنونی در رابطه با به رسمیت شناختن احتمالی دولت طالبان حرکت کند. در مورد به رسمیت شناختن، در مجموع ما باید با واقعیت‌ها پیش برویم، اینکه به هر حال، نیروهایی که در راس افغانستان قرار گرفتند، قصد دارند تضمین کنند که همه اقوام در رهبری کشور نماینده دارند و این تنها چیزی است که به نظر من می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که امید به ثبات در افغانستان را ایجاد کند.
رئیس جمهور افزود که روسیه با همه شرکای بین المللی همکاری می‌کند تا به یک تصمیم تلفیقی برسد.
پوتین همچنین تاکید کرد که افغانستان به کمک نیاز دارد و کشورهایی که ۲۰ سال در خاک افغانستان حضور داشتند و اقتصاد آن را نابود کردند باید از آن مراقبت کنند. اول از همه، لازم است مبالغ پولی افغانستان در بانک های خارجی، در درجه اول بانک‌های آمریکایی، آزاد شود تا کمک‌های بشردوستانه به طور کامل به مردم افغانستان ارائه شود، در غیر این صورت ممکن است قحطی و عواقبی رخ دهد که کشورهای دیگر را نیز متاثر کند.
رئیس جمهور روسیه کنفرانس‌های ویدیویی و فناوری ارتباطات مدرن را بسیار خوب دانست و درباره اوقات فراغتش در طول دوران کرونا گفت: من واقعا وقت زیادی ندارم، اما تمرینات تناسب اندام را در برنامه خود دارم. من معتقدم حفظ تناسب اندام یکی از وظایف شغلی من است.
این کنفرانس با تبریک سال نو از سوی رئیس‌جمهور به پایان رسید.
۲۳۳۱۱