نیلوفر مولایی: جمعه شب قطعنامه پیشنهادی کره جنوبی، به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد برای استمرار لغو تحریم‌های ایران و متوقف کردن فرآیند اسنپ‌بک با ۹ رای منفی به تصویب نرسید، تا فرآیند اسنپ‌بک به مسیر خودکار خود برای بازگرداندن تحریمها از روز ۵ مهرماه امسال ادامه دهد. از همین رو، این سوال ایجاد می‌شود که ایران در این مدت زمان کوتاه چه اقدامی را باید انجام بدهد؟
علی جنتی، وزیر ارشاد دولت یازدهم، در گفت‌وگویی با خبرگزاری خبرآنلاین، درباره فعال شدن مکانیسم ماشه بیان کرد: «باید برویم با آمریکایی‌ها بنشینیم و کل مسائل فی‌مابین‌مان را حل و فصل کنیم. این تنها چیزی است که می‌تواند مورد استقبال ترامپ قرار بگیرد، او به شدت دنبال این است که بگوید مسئله‌ای را که هیچ‌یک از روسای جمهور سابق موفق نشده‌اند حل و فصل کنند، من موفق به انجام آن شدم که با ایران بنشینم و مذاکره کنم؛ این تنها موردی است که وجود دارد.»
وی با اشاره به برخی از پیشنهادات مبنی بر خروج از NPT یا بستن تنگه هرمز گفت: «این‌ها راهکارهایی است که عناصری افراطی در مجلس یا خارج از مجلس در برخی رسانه‌ها مثل کیهان مطرح می‌کنند و توجهی ندارند که پیامدهای این داستان چه خواهد بود.»
جنتی همچنین ادعاهای اخیر تندروها را درباره برجام، یک نوع انتقام‌گیری دانست و تاکید کرد:« عده‌ای در انتخابات شکست خوردند، حالا به هر قیمتی می‌خواهند انتقام بگیرند، فلذا هر روز بحثی را مطرح می‌کنند. نباید به آن‌ها توجه کرد.»
در ادامه مشروح گفت‌وگوی علی جنتی، وزیر ارشاد دولت یازدهم را در خبرگزاری خبرآنلاین می‌خوانید؛
***************************
* آقای جنتی! تحلیل شما از فعال شدن مکانیزم ماشه چیست و ایران در این فرصت محدود باید چه اقداماتی انجام دهد؟
با توجه به اینکه اروپایی‌ها از مدت‌ها قبل تأکید کرده بودند که از اسنپ‌بک استفاده خواهند کرد و مسئله‌شان سیاسی است به دنبال حل مشکل نیستند. یک سری شرایط هم مطرح کرده بودند که ایران به آژانس اجازه دسترسی به همه سایت‌های هسته‌ای را بدهد، تکلیف اورانیوم ۶۰ درصد هم روشن شود و با آمریکا مذاکره کند. در اینجا خودشان هم اقرار کرده‌اند که کاری از دستشان برنمی‌آید؛ و اگر می‌خواهید مسائل حل شود، باید مستقیم با آمریکا مذاکره شود.
مذاکراتی را آقای عراقچی، وزیر امور خارجه، با آژانس در قاهره داشتند که توافقی مشروط بود؛ یعنی اگر از اسنپ‌بک استفاده شود، دیگر ایران به تعهداتش عمل نخواهد کرد. قول و قرار هم گذاشته بودند که بالاخره تکلیف اورانیوم ۶۰ درصد هم در آینده روشن شود تا این‌ها بتوانند تحریمها را بردارند و از اسنپ‌بک استفاده نکنند.
این گذشت، حالا رسیدیم به اینجا که یک قطعنامه برای تمدید رفع تحریمها در شورای امنیت ارائه شد که ۹ رای مخالف داشت و عملاً قطعنامه رای نیاورد. اکنون یک فرصت تقریبا هفت تا ده روزه وجود دارد که اگر ایران بخواهد اقدامی بکند، در این فرصت می‌تواند انجام بدهد.
باید برویم با آمریکایی‌ها بنشینیم و کل مسائل فی‌مابین‌مان را حل و فصل کنیم
به نظر من اینکه ما الآن به سمت بحث هسته‌ای برویم و تعهداتی بدهیم یا بگوییم آمادگی داریم که شما هرجا را بخواهید بازرسی کنید؛ جواب نمی‌دهد. از گذشته هم شاید دو، سه ماه قبل، افراد صاحب‌نظر عقیده‌شان این بوده که باید به سمت مذاکره مستقیم با آمریکا برویم، آن هم مذاکرات جامع؛ یعنی نه بحث هسته‌ای، نه بحث موشکی، نه بحث منطقه‌ای.
بلکه باید برویم با آمریکایی‌ها بنشینیم و کل مسائل فی‌مابین‌مان را حل و فصل کنیم. این تنها چیزی است که می‌تواند مورد استقبال ترامپ قرار بگیرد، او به شدت دنبال این است که بگوید مسئله‌ای را که هیچ‌یک از روسای جمهور سابق موفق نشده‌اند حل و فصل کنند، من موفق به انجام آن شدم که با ایران بنشینم و مذاکره کنم؛ این تنها موردی است که وجود دارد.
بنابراین به نظر من هیچ راه دیگری نمانده و اگر آقای دکتر پزشکیان رئیس‌جمهور وقتی به نیویورک می‌روند، مجوز لازم را داشته باشند و با یک ابتکار عملی بروند مذاکره مستقیم با ترامپ کنند؛ مسئله اروپایی‌ها و مسئله اسنپ‌بک نیز حل می‌شود.
اما اگر چنین اتفاقی نیفتد، به احتمال زیاد اسنپ‌بک فعال خواهد شد؛ مگر اینکه باز به احتمال ضعیف آقای پزشکیان در نیویورک با سه کشور اروپایی مذاکراتی انجام دهد که به سمت تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ بروند و آن را شش ماهی تمدید کنند. روسیه و چین نیر به دنبال تمدید بودند که حالا این احتمال هم خیلی قوی نیست، با این نوع رویکردی که اصولاً اروپایی‌ها نسبت به ایران تا الان داشته‌اند. ولی به هر حال احتمالش دور از نظر نیست، اگر آقای دکتر پزشکیان با ۳ کشور اروپایی بنشیند و مذاکره کنند، لااقل از این ستون تا آن ستون فرج هست که ایران بتواند تصمیمات درستی بگیرد.
اگر تنگه هرمز را ببندیم، در واقع گلوگاه خودمان را بستهایم
* برخی معتقدند که در راستای اقدام متقابل باید به سمت خروج از NPT و بستن تنگه هرمز برویم. نظر شما در رابطه با این راهکارهایی که ارائه می‌کنند چیست؟
این‌ها راهکارهایی است که عناصری افراطی در مجلس یا خارج از مجلس در برخی رسانه‌ها مثل کیهان مطرح می‌کنند و توجهی ندارند که پیامدهای این داستان چه خواهد بود.
اولاً اگر تنگه هرمز را ببندیم، در واقع گلوگاه خودمان را بستهایم؛ تنگه‌ای که روزانه ده‌ها میلیون بشکه نفت از آن خارج می‌شود و کالاهای تجاری هم از همین تنگه عبور می‌کنند. بیشتر از ۲۴ ساعت نمی‌توانند آن را ببندند و باید دوباره باز کنند. بحث خروج از NPT هم پیامدهای خیلی سنگینی دارد. البته در مقام تهدید کردن می‌توان از آن استفاده کرد، اما اگر بخواهد به واقعیت بپیوندد، پیامدهای بسیار سنگینی خواهد داشت.
به خصوص که اسنپ‌بک و تحریمها برگشته است. ایران هم کشوری صاحب فناوری هسته‌ای است و یک مجموعه ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی در اختیار دارد، لذا باید منتظر یک جنگ باشیم، حتی اگر از NPT هم خارج نشویم و قطعنامه‌ها برگردد؛ ما دوباره تحت فصل هفتم منشور ملل متحد می‌رویم. فصل هفتم تنها تحریم نیست؛ فصل هفتم به کشورها اجازه می‌دهد تا ائتلافی درست کرده و حمله نظامی کنند. همانطور که در گذشته هم همینطور بود؛ در سال ۹۲ و وقتی که آقای دکتر روحانی انتخاب شدند، فرانسوی‌ها گفتند ما آماده بودیم حمله نظامی بکنیم و شما که آمدید منصرف شدیم.
خارج کردن ایران از فصل هفتم در آن شرایط واقعاً یک معجزه بود
* آقای جنتی! اخیراً برخی تندروها مدام ادعاهایی را علیه برجام مطرح می‌کنند. به طور مثال مدام تکرار می‌کنند که در دولت آقای روحانی به معماران برجام سکه دادند. پاسخ شما به این ادعاها چیست؟
بله، سکه دادند. بالاخره یک مجموعه محدود ۵ یا ۶ نفره بودند که نزدیک به یک سال به صورت شبانه‌روزی تلاش کرده و کار معجزه‌آسایی کرده بودند. یعنی خارج کردن ایران از فصل هفتم در آن شرایط واقعاً یک معجزه بود و یک تلاش فوق‌العاده که با هدایت آقای دکتر روحانی و تلاشی که آقای ظریف و همکارانشان داشتند، انجام شد.
طبیعتاً به این افراد نشان افتخار داده‌اند. ده‌ها نشان تصویب شده در دولت داریم که به هرکس این نشان‌ها داده شود در کنار آن باید به تعداد مشخص شده سکه داده شود.لذا، اقدامی خارج از ضوابط و خارج از چارچوب انجام نشده است. معمولا در کنار نشان، غیر از لوحی که به افراد می‌دهند، در آیین‌نامه تعدادی سکه مشخص شده است. یعنی مشخص است که برای نشان خدمت درجه یک چند سکه باید داده شود، برای نشان درجه دو چند سکه داده شود، یا نشان لیاقت یا نشان مدیریت. لذا، کاری بوده که طبق قانون انجام شده است.
* این ادعاها چقدر این انتقام‌گیری سیاسی است؟
بله، عده‌ای در انتخابات شکست خوردند، حالا به هر قیمتی می‌خواهند انتقام بگیرند، فلذا هر روز بحثی را مطرح می‌کنند. نباید به آن‌ها توجه کرد.
۳۱۲۱۵
نظر شما