در ماه های اخیر با توجه اینکه موضوع هدفمند کردن یارانه ها بطور جدی در کشور قرار است اجرایی شود بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که این مساله باعث شده تا حدودی این امر بر روی بازار ارز تاثیر بگذارد.
بطوریکه امروز شاهد نوسانات شدید اما کوتاه مدت حتی به شکل روزانه در این بازار هستیم. در حال حاضر جامعه کارشناسی کشور معتقد اشت که اگر دولت نرخ ارز را با هدفمندی سازی یارانه ها رها نکند و اجازه ندهد نرخ ها واقعی شوند در عمل نه تنها صدارات ضربه خواهد خورد بلکه تولید فلج می شود. بر این اساس واردات رشد خواهد کرد و این ضربه مهلکی به اقتصاد کشور است.
اعتقاد دارم که تثبیت نسبی نرخ ارز همراه با تورم سالیانه روزبه روز مشکلات تولید را برای رقابت با کالاهای وارداتی افزایش داده و باعث عدم سرمایه گذاری، تولید و بیکاری خواهد بود که مشکل اصلی است.اگر امروز به فکر بهینه کردن نرخ ارز باشیم نه تنها صادرات را با بحران مواجه نمی شود، بلکه تولید داخلی از نابودی نجات می یابد.
با این حال روزهای گذشته شاهد بودیم نرخ دلار افزایش چشم گیری داشته است. درست که به عنوان صادر کنند و تولید کننده در کشور از افزایش نرخ ارز خوشحال خواهیم شد اما جهش یکباره قیمت را به هیچ وچه نمی پسندیم. افزایش نرخ ارز باید تدریجی و به صورت شناور هر سال با توجه به تورم و دیگر عوامل اقتصادی باید انجام گیرد. افزایش جهشی و نامنظم باعث آشفتگی بازار خواهد شد و تنها به اقتصاد کشور لطمه وارد می کند.
در روزهای گذشته افزایش قیمت دلار ناشی از عوامل ناشناخته در بازار نبود. سه عامل مهم در این زمینه نقش داشتند که هریک به سهم خود بر روی این بازار تاثیر گذاشتند و باعث افزایش نرخ دلار شدند. در روز دوشنبه 5 مهرماه افزایش لحظه به لحظه دلار نمونه بی سابقه ای بود که خوشبختانه با روز دیگر با ترزیق ارز توسط بانک مرکزی در بازار ظاهرا کنترل شده است.
به نظر می رسد تا 10 روز آینده این بازار متعادل باقی ماند. البته بانک مرکزی باید چاره ای در جهت واقعی کردن نرخ ارز با اجرای هدفمند کردن یارانه ها با آغاز اصلاح قیمت حاملهای انرژی پیدا کند. غیر از این این تعادل مقطعی بوده و به زودی آشفتگی به بازار برمی گردد.
در رابطه با افزایش نرخ دلار می توان گفت 3 عامل افزایش قیمت جهانی طلا ، هدفمند کردن یارانه ها و محدویت بانکها در انتقال ارز به دلیل تحریم ، تاثیر گذار بودند. این عوامل باعث شدند تا نرخ دلار بطور جهشی افزایش یابد.
وقتی قیمت جهانی طلا از حدود 1240 دلار به 1300 دلار افزایش یافت و قیمت هر انس طلای نزدیک به 60 دلار افزایش داد و 5 درصد قیمت هر انس طلا رشد نشان داد طبیعی است که بر روی قیمت دلار نیز تاثیر ات خود را بگذارد.
از سوی دیگر با توجه به بد اخلاقی های غرب، بانکها برای انتقال ارز با مشکل مواجهه هستند این مساله باعث شده تا عرضه ارز توسط بانکها محدود شود. در کنار این دو عامل اگر مساله هدفمند کردن یارانه ها هم اضافه کنیم؛ آنوقت متوجه خواهیم شد که این عوامل دست به دست هم دادند تا نرخ دلار را گران کنند.
خوشبختانه بانک مرکزی همانطور که انتظار می رفت روز سه شنبه با پمپاژ ارز به بازار روند افزایشی نرخ دلا را کنترل کرده است و به نظر می رسد بازار متعادل شد و تا 10 روز آینده هم ادامه دارد. البته همانطور که تاکید دولت باید سرانجام تلکیف واقعی کردن نرخ ارز را مشخص کند. با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها نمی توان انتظار داشت با تثبیت نرخ ارز دچار بحران نشویم. البته تصمیات تازه دولت نشان می دهد تا حدودی این امر را پذیرفته و ممکن است بزودی شاهد واقعی کمردن نرخ ارز باشیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران
نظر شما