بهنوش خرم‌روز: در حالی که مسئله حریم خصوصی انسان‌های زنده در زندگی امروز هنوز با چالش‌های فراوانی روبرو است، بحث تازه‌ای میان محققین بر سر حریم خصوصی انسان‌هایی که قرن‌ها پیش از دنیا رفته‌اند پیش آمده است. از آن‌جا که برخی تصور می‌کنند تحقیق در مورد مردگان و مومیایی‌ها تبدیل به تفریح برخی از دانشمندان شده، این بحث به میان آمده است که تا کجا می‌توان اسرار زندگی و پرونده پزشکی مردگان را فاش کرد.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، محققین مختلف در این زمینه اعتقادات متفاوتی دارند. روهیل، آناتومیست دانشگاه زوریخ باور دارد که بدن انسان، مرده یا زنده، ارزش اخلاقی دارد. مهم نیست که چه قدر از عمرش گذشته باشد، باید بین فواید مطالعاتی و حقوق و خواسته‌های بالقوه فرد تعادل برقرار باشد.
اما چه‌طور می‌توان چنین تعادلی را برقرار کرد؟ برای مثال وقتی اسرار بیماری توتانخامون مصر برملا شود، شاید با این خواسته او که می‌خواسته برای همیشه در تاریخ از او به عنوان یک پادشاه سالم و قوی یاد شود متعارض باشد. اما فاش کردن این اسرار توتانخامون را معروف‌تر می‌کند و این در راستای خواسته او برای همیشه معروف بودن است.
فرانکو رولوی ایتالیایی که روی بقایای مرد یخی کار می‌کند، معتقد است اگر بقایای فرد آن‌قدر قدیمی باشند که در ذهن عموم مردم متعلق به یک دوره دیگر یا تاریخ دانسته شود، دیگر حریم‌هایی که باید رعایت شوند به حداقل می‌رسند.
هلن دونوگ از کالج لندن هم که بقایای اجساد و مومیایی‌ها را برای بررسی سابقه بیماری‌های عفونی مطالعه می‌کند، عقیده دارد مادامی که مطالعات در راستای اهداف علمی سودمند باشند هیچ اشکالی ندارند و با هیچ اصل اخلاقی تعارض ندارند.
اما سورن هلم، سردبیر مجله اخلاق پزشکی می‌گوید: «افراد معروف هنوز هم به نوعی حیات دارند». به باور وی، زندگی این افراد به پایان نرسیده و مطالعات می‌توانند روی شهرت آنها تاثیرگذار باشند. سوال وی از محققین این است که برای هر بررسی نیازهای علمی را در نظر می‌گیرند یا این که صرفا کنجکاوی است؟
به نظر می‌رسد ترسیم چارچوب‌های اخلاقی در این زمینه کار ساده‌ای نیست. برخی به مسئولیت‌پذیری و وجدان محققین ارجاع می‌دهند که خب، مرز مشخصی ندارد. اما سوالی که همچنان بی‌جواب است این است که آیا اصلا برای مومیایی‌ها رعایت حریم خصوصی لازم است؟
نظر شما