ری کرزویل، مخترع و پیش‌گوی همیشه جنجالی افسانه‌های علمی-تخیلی بر این باور است که در عرض 50 سال و در رخدادی که «یگانگی فناوری» نام نهاده، انسان و ماشین با هم یکی خواهند شد و به موجودی فرا هوشمند و فنا ناپذیر بدل خواهند شد. او در گفتگویی که دیروز خبرآنلاین منتشر شد، پیرامون آخرین ابتکارش موسوم به دانشگاه یگانگی و رویایش برای استفاده از فناوری‌های نوین برای بازگرداندن پدر مرحومش از گور سخن گفته است.
کرزویل تنها یک نفر از میان انبوه افرادی است که کوشیده‌اند در مورد نحوه زندگی آینده نوع بشر و فناوری‌های مورد استفاده در سالیان پیش رو پیش‌گویی کنند، و البته برخی از آنان به پیش‌گویی بسنده نکرده و سعی کرده‌اند به رویای خود از آینده نوع بشر جامه عمل نیز بپوشانند. در اینجا به پنج نفر از بین کسانی که تغییرات زیادی را در تصور ما از آینده ایجاد کرده‌اند، می‌پردازیم.
ورنر وینگ
به رغم این‌که امروزه کرزویل معروف‌ترین کسی است که به یگانگی می‌پردازد، ورنر وینگ کسی است که اول بار به این نظریه پرداخت.
الهام‌بخش او، مقاله «تعمق در باب اولین ماشین فراهوشمند» در سال 1343 / 1964 بود که رمزنگار و آمارشناسی به‌نام ایروینگ جان گود نوشته بود. در این مقاله چنین استدلال شده بود که برای نجات بشریت، انسان باید ماشین‌هایی باهوش‌تر از خود بسازد؛ مانند ماشینی که بتواند پیوسته خود را ارتقا دهد، و بیشتر و بیشتر بر سطح هوش خود بیافزاید، سطحی از هوش که لزوما حد و مرزی نخواهد داشت.
وینگ این دیدگاه را به خوبی درک کرد و آن را پروراند. او که متخصص کامپیوتر و نویسنده داستان‌های علمی تخیلی بود، در سال 1372 / 1993 در مقاله‌ای که «یگانگی فناوری پیش‌رو» نام نهاد، اصول این نظریه را شرح داد و چنین استدلال کرد که این یگانگی در میانه قرن 21 به وقوع خواهد پیوست و جز در حالتی که یک بلای عمومی تمام تمدن بشر را به نابودی بکشاند، رخداد آن اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
والت‌دیسنی
والت‌دیسنی، فیلم‌ساز شهیر و خالق بسیاری از انیمیشن‌های محبوب کودکان جهان، در آخرین سال‌های عمرش شیفته و مجذوب پیش‌بینی آینده شد و به طور اخص، به تخیلات علمی در مورد این‌که شهرهای آینده چگونه ساخته خواهند شد، علاقه‌مند بود.
او سعی کرد که نظراتش را در مورد آینده در جامعه‌ای به نام «نمونه اولیه تجربی جوامع آینده» یا EPCOT پیاده کند. هدفش این بود که شهری با طراحی بسیار دقیق و با جمعیت حدود 20هزار نفر ایجاد کند. بنا بود این شهر از جدیدترین فناوری‌های روز بهره ببرد و به طور دائم در حال تغییر باشد تا بهترین روش را برای یک شهر کشف کند.
رویای دیزنی هیچ‌گاه به واقعیت نپیوست. او تلاش کرد تا پشتیبانی مالی مناسب را برای طرحش پیدا کند، ولی هیئت‌رئیسه شرکتش که به سودآوری این نظریه اطمینان نداشت، با آن مخالفت کرد. سرانجام، پارک ایده اپکات در دیزنی‌ورلد ساخته شد و هرچند به فناوری و فرهنگ‌های جهانی تقدیم شده، ولی تشابه خیلی اندکی با آرمان‌شهر رویایی دیزنی دارد.
حتما شنیده‌اید که پس از مرگ دیزنی، جسدش منجمد شده و در شرایط بخصوصی نگه‌داری می‌شود، به این امید که در آینده علم پزشکی آن‌قدر پیشرفت کند که جوامع آینده بتوانند او را دوباره به زندگی برگردانند. البته به رغم این‌که کریونیک (منجمد کردن بدن انسان به امید پیشرفت‌های علمی آینده) یک حوزه پژوهشی است که می‌توان به آینده آن امیدوار بود، این ادعا که دیزنی نیز به آن علاقه‌مند بود و داوطلبش شد، تنها یک افسانه است.
اچ.جی.ولز
در این فهرست می‌توان نام خیلی از نویسندگان داستان‌های علمی و تخیلی را قرار داد، ولی ولز در میان تعداد بسیار معدودی از آنها قرار دارد که پیش‌بینی‌های دقیقی از آینده‌ای که انتظار وقوعش می‌رود، ارایه داد و مانند بقیه تنها به تخیل در مورد احتمالات نپرداخت. در اینجا باید به نام آرتور سی.کلارک نیز اشاره کرد که او نیز مانند ولز به پیش‌بینی‌های دقیقش شهره است.
ولز تعداد زیادی کتاب غیرتخیلی نیز به چاپ رساند، ولی جاه‌طلبانه‌ترین مجموعه از پیش‌بینی‌های او در مجموعه‌ای به نام «تصور چیز‌هایی که می‌آیند»، گردآوری شده است.
ولز در این کتاب که در سال 1312 / 1933 به چاپ رسید، پیش‌بینی کرد جنگ‌جهانی دوم در سال 1940 به وقوع می‌پیوندد، استفاده از نیروی هوایی در آن بسیار وسیع‌تر است و نبردهای هوایی بزرگی اتفاق خواهند افتاد که شهرهای عمده جهان را به نابودی خواهند کشاند. تاریخ ثابت کرد که این پیش‌بینی‌ها چقدر دقیق بودند.
با این حال، ولز از این نیز پیش‌تر رفت و گفت که جنگ جهانی دوم تنها با همه‌گیری جهانی یک بیماری مسری به پایان خواهد رسید و بعد از آن، او انتظار آغاز یک دوران دیکتاتوری را داشت که بر کل جهان حکومت کند و به تفکر علمی بها دهد و تمام مذاهب را حذف کند و پیش‌درآمدی بر یک آرمان‌شهر جهانی باشد. فقط زمان مشخص خواهد کرد که آیا این پیش بینی ولز نیز به حقیقت خواهد پیوست یا خیر.
باشگاه رم
بیشتر علاقه‌مندان داستان‌های علمی تخیلی دوست دارند که بر توانایی‌های جالب توجه فناوری‌های آینده تمرکز کنند. ولی کدام یک از منابع طبیعی ما تا آن زمان دوام خواهند آورد و ما می‌توانیم برای گسترش فناوری خود به آنها اتکا کنیم؟
در سال 1351 / 1972، اتاق فکر «باشگاه رم»، کتاب «محدودیت‌های توسعه» را منتشر کرد. این کتاب بر مبنای یک مدل کامپیوتری بود که world3 نامیده می‌شد، نرم‌افزاری که تخمین می‌زد چگونه جمعیت رو به رشد بشری و رشد مداوم اقتصادی، بر دنیا تاثیر خواهند گذاشت.
کتاب پیش‌بینی کرده بود که قرن 21 شاهد قحطی‌های گسترده و سقوط اقتصادی! باشد و علت آن هم، مصرف تمام منابع طبیعی از سوی انسان‌ها خواهد بود. تقریبا تمام اقتصاددانان به این کتاب حمله کردند و عمده نقد آنها نیز بر ماهیت مدل‌سازی این نرم‌افزار بود.
ولی بررسی مجدد این کتاب در سال گذشته نشان داد که پیش‌بینی‌های کتاب در مورد تغییرات تولیدات صنعتی، تولید غذا و آلودگی‌ها تا حد بسیار بالایی با واقعیت منطبق بود. دنیا در کلیت خود، در مسیری پیش می‌رود که نرم افزار world3 پیش‌بینی کرده بود: در آن مدل پیش‌بینی شده بود که توانایی‌های فناوری ما با همان سرعتی به رشد ادامه می‌دهند که تا پیش از این داشته‌اند.
الوین تافلر
در سال 1349 / 1970، کامپیوترها هنوز در مراحل اولیه خود قرار داشتند، ولی کامپیوتر شخصی (پی‌سی) و شبکه جهانی اینترنت در افق‌های دوردست قرار داشت. در آن سال، تافلر کتاب شوک آینده را چاپ کرد که در آن، تافلر ادعا کرده بود به زودی سرعت تغییرات فناوری به حدی بالا خواهد رفت که همه مردم نخواهند توانست خود را با آن وفق دهند و از بیماری‌ای که نام کتاب را هم درگیر خود کرده رنج خواهند برد.
دلیل تافلر این بود که تمدن در حال عبور از مرحله صنعتی به مرحله فراصنعتی خواهد بود؛ دوره‌ای که امروزه بیشتر به نام عصر اطلاعات نامیده می‌شود.
او هم‌چنین عبارت «اضافه‌بار اطلاعات» را خلق کرد تا به وسیله آن نتایج روان‌شناختی عصر اطلاعات را تشریح کند. مردم در اثر بمباران همیشگی با اطلاعات غیر قابل اطمینان که در مورد صحت آنها نمی‌شود مطمئن بود، گیج می‌شوند و در تصمیم‌گیری ناتوان خواهند شد. هر کسی که امروزه با مشکل صدها ای‌میل و هرزنامه ناخواسته در روز مواجه است، این احساس را به خوبی درک می‌کند.
نیوساینتیست، 6 می - ترجمه: مجید جویا
نظر شما