ابوالفضل کریمی: یک نیروگاه نمک‌زدایی که روز شنبه در هند بازگشایی شد، ارزان‌ترین بطری‌های آب‌های آشامیدنی این کشور را تولید خواهد کرد.
به گزارش بی‌بی‌سی، حامیان این طرح در این باره اعلام کرده‌اند: «این نیروگاه، هزار لیتر آب آشامیدنی را فقط به قیمت 1 دلار عرضه می‌کند و می‌تواند به عنوان الگویی برای دیگر شهرهای ساحلی هند مورد توجه قرار گیرد».
شرکت حامی این نیروگاه، آن را بزرگ‌ترین مرکز تولید آب آشامیدنی در جنوب آسیا می‌داند، چراکه روزانه یکصد میلیون لیتر آب آشامیدنی را با تصفیه آب دریا در فشار بالا تولید می‌کند. در مقام مقایسه، کارخانه‌های دولتی 650 میلیون لیتر آب را برای ساکنان یک شهر 7 میلیون نفری فراهم می‌کنند.
قیمت رقابتی
ناتارجان گانسان، مدیرکل شرکت نمک‌زدایی آب "چنای" در این باره به بی‌بی‌سی گفت: «ما از با استفاده از فناوری اُسمُز معکوس پیشرفته در فشار بالا، آب را تصفیه می‌کنیم. در این روش بر خلاف دیگر کارخانه‌های نمک‌زدایی، آب جوشانده نمی‌شود و همین، باعث صرفه‌جویی زیادی در مصرف انرژی خواهد شد».
آقای گانسان گفت به دلیل آن‌که این کارخانه از فناوری بازیابی انرژی استفاده می‌کند، مصرف انرژی برق کاهش یافته و همین موضوع سبب شده است که این شرکت بتواند یکی از رقابتی‌ترین قیمت‌ها را برای آب آشامیدنی در هند پیشنهاد بدهد. قیمت این محصول حتی با آب‌های آشامیدنی استحصالی از منابع طبیعی مانند چشمه‌ها و دریاچه‌های آب شیرین قابل رقابت است؛ چرا که حمل‌ونقل این آب‌ها از منبع، خود هزینه‌های سنگینی در بر دارد.
این کارخانه به ارزش 140 میلیون دلار با همکاری شرکت هندی IVRCL و Befessa از اسپانیا تاسیس شده است و قرار است شرکت دولتی تامین آب و فاضلاب شهری چنای برای 25 سال آینده این آب تصفیه شده را خریداری کند. قرار است کارخانه دیگری نیز با قابلیت‌های مشابه تا سال 2012 ساخته شود.
شیو داس مینا، مدیر این شرکت در این باره گفت: «ما توافق کردیم که به ازای هر هزار لیتر آب 48.66 روپیه بپردازیم. این بدان معناست که هر هزار لیتر آب آشامیدنی که یک متر مکعب خواهد بود، فقط 1 دلار قیمت خواهد داشت».
در این روش، ابتدا ناخالصی‌های موجود در آب تصفیه می‌شود و سپس، آب با فشار بسیار بالا از میان یک لایه عبور داده می‌شود. آن‌چه از لایه عبور می‌کند، آبی خالص و تصفیه شده از مواد معدنی است که نمک، آهک و دیگر ذرات موجود در آن جدا شده‌اند و با استانداردهای دولتی نیز سازگار است. شاید این فرآیند در آزمایشگاه ساده به نظر برسد، اما برای آن‌که نیروگاهی بتواند روزانه 237 میلیون لیتر آب دریا را به 100 میلیون لیتر آب سالم و تصفیه‌شده تبدیل می‌کند، نیاز به دستاوردهای جدید و پیشرفته‌ای دارد که به تازگی محقق شده است.
چنای دهه‌هاست که از کمبود آب آشامیدنی رنج می‌برد. نیاز آب این شهر به طور عمده توسط دریاچه‌هایی تامین می‌شود که در اطراف شهر قرار دارند که آب آن ها نیز به باران‌های موسمی وابسته است.
اسمز معکوس چیست؟
فرض کنید دو محیط مایع با یک غشا از یکدیگر جدا شده‌اند. در یک طرف غشا، حلال خالص وجود دارد و در طرف دیگر، محولی شامل حلال و یک ناخالصی دیگر. در حالت طبیعی، پدیده اسمز طبیعی اتفاق می‌افتد که طی آن، حلال از محیط با غلظت پایین‌تر به محیط با غلظت زیاد منتقل می‌شود. دلیلش این پدیده این است که با حرکت مواد حل شده از محفظه غلیظ به محفظه رقیق نمی‌توان به تعادل رسید؛ اما با حرکت حلال از مناطق دارای غلظت پایین به مناطق دارای غلظت بالا، تعادل قابل دستیابی است. وقتی حلال از منطقه کم‌غلظت دور می‌شود، باعث اشباع این مناطق می‌گردد و در سوی دیگر که غلیظ‌تر است، باعث کاهش غلظت ماده حل‌شده خواهد شد.
تمایل جاری شدن حلال از طریق غشاء را فشار اسمزی می‌گویند، چرا که شبیه به جاری‌شدن آب در اثر اختلاف فشار آب است. اگر فشاری برابر با اختلاف فشار اسمزی را به محلول غلیظ‌تر وارد کنیم، جریان آب می‌شود؛ اما اگر فشار اعمالی بیشتر از فشار اسمزی باشد، جهت جریان طبیعی آب معکوس خواهد شد و عکس فرآینده فوق اتفاق می‌افتد که در اصطلاح به آن اسمز معکوس می‌گویند. البته کار به همین سادگی نیست وباید از غشاهای نیمه‌تراوا استفاده کرد. این نوع غشا به مولکول‌های حلال اجازه عبور می‌دهد، ولی مانع از انتقال ماده محلول به آن‌سوی غشا می‌شود.
غشای به‌کار رفته در اسمز معکوس دارای مانعی متراکم در شبکه پلیمری است که بیشترین جداسازی در آن انجام می‌شود و در عین حال از عبور مواد حل شده مثل یون‌های نمکی جلوگیری می‌کند. علاوه بر غشا، باید فشار بالایی را به آب ناخالص اعمال کرد که معمولا بین 40 تا 70 برابر فشار هوا در سطح دریا است.
نظر شما