قسمت غربي باغ پارك نهج‌البلاغه روي دره فرحزاد است و قسمت شرقي آن يكي از واحدهاي دانشگاه آزاد تهران. اهالي محل پونك مي‌گويند كه باغ متعلق به يك نهاد نظامي است و جز شب‌ها رفت‌و‌آمد يا سر و صدايي در آن ديده يا شنيده نمي‌شود. حالا تنها چند درخت در نيمه غربي باغ وجود دارد كه هنوز هم سبز است.
طبق اطلاعاتي كه رئيس كميته محيط زيست شورا درباره اين باغ به «شهروند» داده است، مساحت اين باغ كه در شمال غربي پايتخت قرار دارد، حدود ٢٣هزار و ٤٠٠ متر مربع معادل تقريبي دو هكتار و نيم است. ارزيابي كارشناسان كميته محيط‌زيست شورا هم نشان مي‌دهد در هفته‌هاي قبل قسمتي از باغ را گودبرداري كرده‌اند و به مرور زمان بيشتر درختان باغ خشك شده است. حالا هزار اصله درخت مثمر و غيرمثمر در اين زمين دو هكتاري بر اثر گودبرداري در خطر آسيب جدي قرار دارد چون در كنار گودبرداري هيچ گونه آبياري و مراقبت هم از آن صورت نگرفته است. محمد حقاني معتقد است: «اگر درخت‌ها رها شده و بر اثر نبود رسيدگي در آستانه خشك‌شدن قرار بگيرند، باز هم براي مالك جرم است. متأسفانه افرادي هستند كه با آبياري‌نكردن درختان باعث خشك‌شدن درخت مي‌شوند.»
بخش شمالي باغ در ميان انبوه ساقه‌هاي خشك درختان، گودبرداري بزرگي پنهان است و نوارهاي زرد خطر هم در اطراف آن ديده مي‌شود و يك ماشين مكانيكي هم در مجاور آن است. در حالي كه گفته مي‌شود هيچ مجوزي براي ساخت‌وساز در اين باغ گرفته نشده است. اين حرف را رئيس كميته محيط زيست شوراي شهر تهران هم تأييد مي‌كند: «مالك اين باغ در ضلع شمالي غربي آن در حال گودبرداري است و قصد ساخت‌وساز دارد اما اين اقدام هيچ‌گونه مجوز قانوني ندارد.»
محله پونك در دو منطقه ٥ و ٢ تهران قرار دارد و به گفته حقاني باغ «جهان» فرمانفرماي پونك جزو محدوده منطقه دو شهرداري تهران است: «اين گودبرداري در هفته‌هاي اخير صورت گرفته است و در ناحيه‌هاي شهرداري منطقه دو هيچ مدركي درباره گودبرداري در اين زمين پيدا نكرديم چه برسد به اينكه پرونده شهرسازي براي آن شكل گرفته باشد.»
البته او مكاتبات خود را با قيد فوريت با شهرداري منطقه ٢ تهران هم آغاز كرده است تا مشخص شود كه چگونه اين اتفاق از سيستم نظارتي شهرداري جا مانده است: «چطور است كه شهرداري تهران يك گنجشك را در هوا مي‌زند و اگر شهروندان يك خلاف كوچك در ساختمان خود داشته باشند شهرداري براي جلوگيري از آن دم در ساختمان نيوجرسي مي‌گذارد و آن را تعطيل مي‌كند اما در باغ به اين بزرگي اين همه خاكبرداري شده است و شهرداري تهران آن را نديده است؟ چون زماني كه مالك از زميني گودبرداري مي‌كند، يعني قصد ساخت‌وساز دارد. البته هنوز شهرداري پاسخ من را نداده است.»
حقاني مي‌گويد: «هنوز معلوم نيست كه از قبل چند اصله درخت در اين باغ وجود داشته است اما حالا وجود هزار اصله درخت مثمر و غير مثمر تأييد مي‌شود.»
داستان مرگ اجباري باغ‌هاي تهران
سال‌هاي زيادي است كه بعضی به قصد بالابردن آسمانخراش‌ها در يك خيابان يا كوچه به جان باغ‌هاي تهران افتاده‌اند؛ روندي كه تا همين حالا منطقه يك تهران را از برج‌ها اشباع كرده است. مالكان پاي درختان آب و صابون يا اسيد مي‌ريزند يا خيلي راحت آب را از ريشه‌هاي درختان دريغ مي‌كنند.
اين رويه تا جايي ادامه داشته كه رحمت‌الله حافظي، رئيس كميسيون سلامت شورا ابتداي سال گذشته از خشكاندن درختان با عنوان «قتل‌هاي زنجيره‌اي» نام برد و از منفعل‌بودن شهرداري در اين‌باره گلايه كرد. تنها در طول سه‌سال گذشته حدود ١٥٠ مورد عمدی‌بودن تخریب درختان و باغات مشخص شده است كه بيشتر آنها هم در مناطق ١، ٢، ٣ و ٥ تهران بوده است و گفته می‌شود مقام قضائي حتي يك بار هم حكمي درباره اين اقدام نداشته است.
قطع درختان در باغ ١٢٠٠ متری در دروس، قطع درختان توتستان منطقه ٢٢ و همچنين قطع درختان در باغ فرشته مهم‌ترين مواردي است كه از ابتداي امسال رسانه‌اي شده است. البته شهرداري تهران هم تقريبا زير بار هيچ كدام از اين موارد نرفته است؛ مثلا وقتي قطع درختان باغ دروس و انتقال شبانه آن با پاترول در روزهاي ابتدايي امسال منتشر شد، مجتبي عبداللهي، معاون خدمات شهري شهرداري تهران موضوع را به طور كامل رد كرد. شب ١٢ بهمن امسال هم درختان خانه باغ ديگري در خيابان فرشته از طرف مالك باغ قطع شد آن هم در شرايطي كه اهالي محل، از چند ماه قبل درخواست‌هايي را براي جلوگيري از تخريب باغ به اعضاي شوراي شهر تهران فرستاده بودند اما اين پيگيري‌ها نتيجه نداد.
اين خانه‌باغ بعد از انقلاب مصادره شده و در اختيار بنياد مستضعفان قرار گرفته است. قطع درختان توتستان منطقه ٢٢ هم چهار ماه قبل با تلاش كميسيون سلامت شوراي شهر تهران متوقف شد اما اوايل همين هفته باز هم خبر رسيد كه عمليات قطع درختان اين باغ دوباره آغاز شده است تا ساخت پروژه ٢٥٢ واحدی در ٢١ طبقه توسط تعاونی مسکن کارکنان اين معاونت آغاز شود.
ريشه مشكل كجاست؟
بعضی اعضاي شوراي شهر تهران تخريب باغ‌هاي تهران را نتيجه مصوبه برج‌باغ كه در سال ٨٢ براي حفظ باغات تصويب شد، مي‌دانند. بر اساس اين مصوبه اگر ملكي با مساحت ٥٠٠ متر مربع به‌عنوان باغ ثبت شده باشد، هميشه به‌عنوان باغ باقي خواهد ماند و مالك تحت هيچ عنواني ازجمله خشکاندن، قطع درختان و تغییر حالت ظاهری آن به غیر بـاغ نمي‌تواند آن را تغيير كاربري دهد.
براي عوامل تخريب اين دسته از باغات هم پيگيري قانوني در نظر گرفته شده بود؛ اما اين تنها يك روي سكه بود و روي ديگر سكه به مالكان اجازه ساخت‌وساز با مشخصات معيني را مي‌داد تا در قسمت‌هايي كه لازم مي‌دانند درختان را جابه‌جا كنند؛ مصوبه‌اي كه به برج‌باغ معروف شد. بر اين اساس مالكان اجازه ساخت را در ٣٠درصد از بنا دارند و مي‌بايست تا ٧٠درصد باغ را حفظ و نگهداري كند.
اين مصوبه بناي برج‌سازي را در تهران گذاشت چون تا پيش از آن ساخت‌وساز در زمين‌هاي باغي تا ٤ طبقه مجاز بود اما بعد از اين مصوبه، بارگذاري مسكوني در باغات تا ٨ طبقه افزايش پيدا كرد.
بسياري از اعضاي شورا ازجمله محمدمهدي تندگويان، عضو كميسيون معماري و شهرسازي اين مصوبه را عامل اصلي تخريب باغات تهران مي‌دانند. ابتداي امسال هم البته كميسيون سلامت شوراي شهر تهران طرح صيانت از باغات تهران را به صحن شوراي شهر برد اما اين طرح هم مورد موافقت اعضا قرار نگرفت و براي بررسي‌هاي بيشتر به كميسيون برگشت خورد. مخالفان اين طرح مانند سالاري، رئيس كميسيون معماري معتقد بودند: «محدودیت بیش از اندازه خود موجب دوری مردم از قانون خواهد شد.»
ماده ۳ این طرح شهرداری را مکلف كرده بود كه آن قسمت از زمین‌هایی را که در نتیجه اجرای طرح‌های تفکیکی اراضی مزروعی و باغات به تملک شهرداری درمی‌آید، صرفا به توسعه فضای سبز اختصاص دهد و از اختصاص آن به هر نحو در سایر کاربری خدمات شهری خودداری كند.
۴۷۴۷
نظر شما