بسته شدن مرزها چه به روز مردم کردستان آورد؟

فردین کمانگر: در چند سال گذشته شهرهای مرزی بانه و مریوان به دلیل نزدیکی با مرز به عنوان مرکز عمده عرضه کالاهای خارجی تبدیل شده بود که این محصولات با نرخی کمتر از سایر شهرهای کشور به فروش می‌رسید و این مهم سبب شده بود که سالانه هزاران نفر از سراسر کشور به استان و به ویژه شهرهای بانه و مریوان سفر کنند. اما در سال گذشته با مسدود شدن معابر کولبری در استان، بازار حال و روز خوشی را سپری نمی‌کند.
کاهش قاچاق کالا
معابر کولبری یکی از طرح‌های دولت برای کاهش قاچاق کالا و رونق اقتصادی در مناطق مرزی کشور بوده است که در استان کردستان بیش از0 6هزار نفر در قالب 11هزار خانوار از طریق معابر کولبری مشغول فعالیت و کسب کار هستند اما در یک سال گذشته بنا به دلایلی این معابر کولبری مشدود شده و اکنون بسیاری از این افراد به شغل‌های کاذب همچون دستفروشی و مهاجرت به شهرهای دیگر برای کارگری شده‌‌اند.
بی تردیدی در ابتدا کسی از نقش این معابر کولبری و بازارچه‌های مرزی اطلاع چندانی نداشت اما با بسته شدن این معابر اکنون وضعیت باررار در این مناطق وضعیت نامناسبی به خود گرفته است و از قاچاق به عنوان کارد دولبه‌ای یاد می‌کنند که از یک سو تهدیدی برای اقتصاد کشور و استان است و از سوی دیگری نبود آن سبب کسادی و رکود بازار شهرهای مرزی شده است و در نتیجه زندگی ساکنین مناطق مرزی را آجر کرده است.
مغفول ماندن ظرفیت‌های مرزی
مرزها را به عنوان یک تهدید و یک ظرفیت می‌‌توان در نظر گرفت و برای استفاده از ظرفیت‌های مرزها باید به زیرساخت‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشیم اما متاسفانه در استان کردستان کمتر به ظرفیت‌های مرزی توجه شده است و اکنون با مسدود شدن بازارچه‌ها و معابر کولبری شاهد افزایش بیکاری و کاهش رونق اقتصادی در استان هستیم
نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و فعالان اقتصادی در استان خواهان و خواستار بازگشایی این معابر شده‌اند و انتظار دارند که دولت تدبیر و امید در سالی که با نام «اقتصاد مقاومتی؛ عمل و اقدام» مزین شده مشکلات بخش زیادی از مناطق مرزی را برطرف کند.
بازاریان بانه‌ای از وضعیت موجود در بازار این شهر گله‌مند هستند و به مشکلاتی همچون بازگشایی معابر کولبری، افزایش اجاره بهای مغازه‌ها، ساماندهی بازار شهر بانه و نظارت مجمع امور صنفی این شهر بر عقد قراردادهای اجاره‌بهای اماکن تجاری تاکید دارند و آن‌ها بیان می‌کنند که برخی از مالکان قراردادهایی را به صورت صوری با کمترین مبلغ تهیه و و آن را به مجمع امور صنفی تحویل می‌دهند در صورتی که اجاره بهای مغازه‌های تجاری در این شهر به بیش از 2میلیون تومان نیز رسیده است .
«کمپین ساماندهی بازاربانه»
نماینده بازاریان شهر بانه و یکی از بانیان «کمپین ساماندهی بازار» در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار می‌کند: از 4ماه گذشته برای ساماندهی وضعیت بازار بانه کمپینی را راه‌اندازی کرده‌ایم و یکی از مباثی که در اولویت کاری این فعالیت قرار گرفته بود ثبت قراردادهای اجاره بهای اماکن تجاری بانه بود.
«جمال محمدی» توضیح می‌دهد: متاسفانه نرخ اجاره بهای مغازه‌ها دئر جند سال گذشته سیر نجومی را به خود گرفته بود و ما این مشکلات را اعضای شورای اسلامی شهر، شهرداری و فرمانداری بانه در میان گذاشتیم.
وی اضافه می‌کند: موضوع دیگر نیز بحث بسته شدن مرزها و معابر کولبری و بازارچه‌های مرزی است که در چند روز گذشته نیز اقداماتی انجام شد که بر اساس سقف مطالبات بازاریان، در مقابل فرمانداری به صورت قانونی تجمع کنند.
نماینده بازاریان شهر بانه با اشاره به انتقال مطالبات بازاریان به مسئولان گفت: در نشست با فرماندار بانه، بحث بازگشایی معابر کولبری و انتقال اجناس و کالاها به داخل بازار و همچنین ساماندهی مغازه‌ها در بحث اجاره بها مطرح شد ویکی دیگر از مسائلی که ذکر شد ورود دستگاهای نظارتی همچون تعزیرات در بازار شهر بانه بود.
محمدی ادامه می‌دهد: کنترول و نظارت بازار باید بر عهده تعزیرات باشد اما متاسفانه تاکنون اقدام جدی در این خصوص انجام نگرفته است و مسئولان عده داده‌اند که به مطالباتن بازاریان شهر بانه جامه عمل بپوشانند.
پیگیری مطالبات بازاریان
وی تصریح می‌کنند: تحقق این وعده‌ها نیازمند نشست‌های متعدد با مسئولان استانی و کشوری است زیرا مشکل بانه و مسدود شدن معابر کولبری، بیکاری 11هزار خانوار را در بر داشته است و اینم موی‌توان عواقب نامناسبی را دربرداشته باشد.
این نماینده بازاریان بانه در پاسخ به زمان بازگشایی بازارچه‌های مرزی در بانه عنوان کرد: تاریخ خاصی را مشخص نکردند زیرا این موضوع چندان ساده‌ای نیست و نیاز است که مسئولان کشوری آن را پیگیری کنند و ما به عنوان نماینده مردم و بازاریان موظف هستیم مشکلات و مطالبات و خواسته‌های آنها را به مسئولان استان و کشور انتقال دهیم.
«جمال محمدی» که خود فارغ التحصیل مراکز آموزش عالی است در ادامه اضافه می‌کند: ما به این مهم واقف هستیم که قاچاق کالا آسیب‌هایی را به اقتصاد کشور و استان وارد می‌کند اما مگر در کردستان جای گزینی را برای اشتغال جوانان در نظر گرفته‌اند آیا در استان‌هایی همانند اصفهان و اراک که آمار بیکاری صفر است اما در استان‌های مرزی همچون کردستان چه دستاوردی از صنایع مادر داریم و در صورت جای گزینی برای قاچاق ما از آن حمایت می‌کنیم.
وی در ادامه گفت: کمپین ساماندهی بازار که در حال به ثبت رساندن آن به عنوان یک انجمن مردم نهاد برای ساماندهی بازار فعالیت کند.
قاچاقچی یا سوداگر
یکی از کارشناس اقتصادی در کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار ما پیرامون موضوع قاچاق اظهار می‌کند: قاچاق واژه‌ای ترکی است و به معنای گریزاندن می‌باشد. علم اقتصاد، از پدیده قاچاق تحت عنوان اقتصاد پنهان یاد می کند و به صورت مشخص به ورود و خروج کالا که مخفیانه از مرزهای کشور وارد یا خارج شود، قاچاق می‌گویند.
«محمد شعبانی» ادامه می‌دهد: کالای اقتصادی که مورد قاچاق قرار می‌گیرد را کالای قاچاق می‌نامند و شخص یا اشخاصی که مبادرت به انجام قاچاق می‌کنند را قاچاقچی یا سوداگر می‌گویند. واژه قاچاق، منطبق بر ابعاد ملی و منطقه ای، وضعیت اقتصادی و اشتغال در مناطق مختلف و باورهای ساکنان هرمنطقه متفاوت است.
انگیزه‌ها‌ی قاچاق کالا در مرزهای کشور
وی همچنین با اشاره به دلایل به وجود آمدن این پدیده اظهار می‌کند: انگیزه‌ی قاچاق زمانی بوجود می آید که قیمت یک کالا در یک کشور با اجرای طرح‌های دستوری و با تمهیدات خاص کاهش می‌یابد، در نتیجه کسانی که عادت به قانون گریزی و کسب سود بیشتر دارند و سود حاصل از فعالیت در بخش رسمی اقتصادآنان را راضی نمی کند، به دنبال تهیه‌ی آن کالای ارزان‌قیمت برای قاچاق آن به بیرون از مرزها و یا ورود به کشور مقصد هستند.
محمد شعبانی مریوانی» با اشاره به پدیده قاچاق در استان اظهار می‌کند: انگیزه قاچاق کالا در کردستان و همه مناطق محروم مرزی ایران از جمله کرمانشاه و بخش‌های کردنشین آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان تفاوتهای ماهوی با مرکز ایران دارد.
تعطیلی معابر کولبری، مشکلات را دوچندان می‌کند
پیرامون موضوع تجمع و گالایه‌مندی بازاریان بانه نیز با نماینده مردم شهرستان‌های سقز و بانه و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو نشستیم که وی اظهار کرد: جمعیت زیادی از راه کولبری و بازارچه های مرزی و گذران زندگی می کند متاسفانه این معابر در سال گذشته تعطیل شده‌اند و این امر سبب ایجاد مشکلاتی زیادی در اقصاد خانوارها شده است.
«محسن بیگلری» با اشاره به نبود صنایع مادر در استان و به ویژه‌ شهرهای مرزی استان تصریح کرد: اشخاصی که در این بازارچه ها مشغول به کولبری هستند از سر ناچاری و کمبود شغل مبادرت به این کار طاقت فرسا می کند بنابراین کولبری شغل محسوب نمی شود، بلکه راهی برای امرار معاش است.
وی افزود: کولبرانی که از سر ناچاری به این کار روی آورده اند گاها باری را در مقصد 100 کیلومتری طی می کنند تا شبی نانی سر سفره خانواده اشان بگذارند.به همین خاطر بازشدن این مرزها برای این مردم حیاتی است.
این نماینده مردم استان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از طرف دیگر کسبه و بازاریان نیز از بسته شدن مرز آسیب های زیادی دیده اند و درآمد آنها هم از بین رفته است.
بیگلری در ادامه با اشاره به مسدود شدن معابر کولبری گفت: متاسفانه این کار بدون کار کارشناسی و با تصمیم عجولانه دولت صورت پذیرفته و این موجب گلمندی شدید مردم مناطق مرزی شده است.
این نماینده مردم کردستان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: انتظار داریم که در راستای رفع مشکلات اقتصادی مردم مناطق مرزی، نسبت به بازگشایی این مناطق و به خصوص مرز «هنگژان و گله سوور بانه» و نیز بازارچه مرزی سیف سقز که چند سال است مصدود شده و جزء یکی از مطالبات اصلی مردم منطقه است، هر چه سریعتر اقدام شود.
توسعه صنایع در شهرهای مرزی
«محسن بیگلیری» ادامه می‌دهد: اگر قرار است معابر و بازارچه های مرزی بسته شود،باید دولت به فکر جایگزینی برای آن باشد و کارخانه هایی تاسیس نماید تا مردم به فکر راه دیگری برای امرار معاش باشند.
وی همچنین به بحث مناطق آزاد تجاری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: به امید خدا تلاش خود را برای تصویب طرح منطقه آزاد تجاری بانه مریوان دوباره در صحن مجلس دهم در سال 1395 خواهم کرد. امید زیادی به تصویب طرح در سال پیش رو دارم.
وی با درخواست از مسئولان ذیربط برای بازگشایی هرچه سریعتر بازارچه هاى مرزى با توجه به ضرورت آن؛ مردم عزیز بانه به ویژه بازاریان و کولبران و سایر افرادى که منافعشان از مرز تامین می شود را به آرامش دعوت کرد و گفت: امیدواریم که مسئولان هرچه سریعتر مشکل را حل کنند.
معیشت مردم با مشکل مواجه شده
در ادامه فرماندار شهرستان بانه نیز می‌گوید: یکی از راه های معیشت مردم کردستان به ویژه مردم شهرستان بانه از راه مرز و داد و ستد مرزی است که تاریخی طولانی دارد.
«راشد عذیری» با تاکید بر تلاش برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی ادامه می‌دهد: اکنون که معابر استان بسته شده است متاسفانه تامین معیشت مردم با مشکل مواجه شده و با توجه به مشکلات مردم، مجموعه فرمانداری، استانداری و تمامی نهادهای مربوطه تلاش و پیگیری خود را در جهت بازگشایی هرچه سریع تر معابر کولبری به کار می گیریم و با جدیت آن را پیگیری می کنیم.
وی با اشاره به تلاش های استاندار کردستان و همچنین معاون سیاسی امنیتی استانداری برای پیگیری بازگشایی معابر مرزی عنوان کرد: از زمان بسته شدن معابر در استان این موضوع از سوی تمامی نهادهای مربوطه، معتمدین، متنفذین و حتی شورای شهرستان بانه پیگیری شده است.
عذیری اظهار کرد: همه معابر استان های غربی با توجه به سیاست های جدید و بنابر مصلحت اندیشی بسته شده و این موضوع در همه استان های مرزی در حال پیگیری است.
این مسئول گفت: معابر و شریان های ورودی و خروجی کشور در آینده با ساز و کار جدید و قانونی باز خواهد شد و امیدواریم مردم با صبر و بردباری ما را یاری کنند.