فیلم جنجالی آندری وایدا از تلویزیون روسیه پخش شد

به گزارش خبرآنلاین، این فیلم نامزد اسکار از سه سال پیش تاکنون تنها دو نمایش در روسیه داشته و این در حالی است که پس از 70 سال نقش این کشور در آن کشتار همچنان محل بحث است.

قتل عام کاتین که در جنگلی به همین نام در غرب روسیه روی داد، به دنبال توافق میان این شوروی و آلمان تحت امر نازی‌ها برای حمله به لهستان در سال 1939 روی داد. اشغالگران آلمانی سال 1943 با کشف گورهای دسته جمعی اولین کسانی بودند که پرده از این قتل عام برداشتند.

استالین آلمان‌ها را متهم به کشتار هزاران لهستانی‌ کرد و نازی‌ها هم از کشف خود برای سرپوش گذاشتن بر کشتار دسته جمعی یهودی‌ها به دست خودشان استفاده کردند.

در لهستان پس از جنگ و در دوران حکومت کمونیست‌ها این مسئله یک تابو بود. در نهایت سال 1990 یکسال پیش از فروپاشی کمونیسم، میخائیل گورباچف آخرین رهبر شوروی سابق مسئولیت کشور خود را در این حادثه به گردن گرفت.

با این حال مقامات قضایی روسیه در سال‌های اخیر همیشه از باز کردن مجدد پرونده قتل عام لهستانی‌ها طفره رفته‌اند. روز جمعه پس از پخش «کاتین» از شبکه کولتورا روسیه این موضوع در برنامه‌ای زنده مورد بحث قرار گرفت.

روزنامه روسی روسیسکایا گازتا که بلندگوی تبلیغاتی دولت روسیه است، در نقدی با تیتر «تاوان»، نمایش «کاتین» از شبکه کولتورا را تحسین کرد و آن را «گامی رو به جلو برای فاش شدن حقایق تاریخی درباره تراژدی جنگ جهانی دوم» دانست.

روسیسکایا گازتا نوشت: «پخش «کاتین» برای لهستانی‌ها یک جور بیداری وجدان و برای روس‌ها نوعی ابراز ندامت است.»

فیلم پرقدرت وایدا نشان می‌دهد چگونه پروپاگاندای روسیه هیتلر را مقصر کشتار دانست و هر کس را که کوچک‌ترین اشاره‌ای به نقش روس‌ها داشت، تنبیه کرد.

این در حالی است که فیلمساز تحسین‌شده لهستانی با هر نوع برداشت بیش از حد سیاسی از شاهکار خود مخالف است. او هنگام اولین نمایش «کاتین» در پنجاه و هشتمین جشنواره فیلم برلین، گفت: «این یک مرثیه است، فیلمی درباره سوگواری... نه یک فیلم سیاسی.»

قتل عام 22500 افسر لهستانی - که پدر وایدا یکی از آنها بود - به دست پلیس مخفی NKVD استالین در غرب روسیه و دیگر شهرها، همچنان موضوعی حساس است.

با این همه ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه فوریه پیش برای اولین بار از دونالد توسک نخست وزیر لهستان دعوت کرد تا در مراسم یادبود قربانیان کاتین شرکت کند.

وایدا سال 2000 یک اسکار افتخاری دریافت کرد. او سال 1981 برای «مرد آهنین» برنده جایزه نخل طلا جشنواره فیلم کن شد. «سرزمین موعود»، «خدمتکاران ویلکو» و «مرد مرمرین» از دیگر فیلم‌های مطرح اوست.

خبرگزاری فرانسه / 2 آوریل