مانع ۱۰ درصدی جدید برای تحویل ایرباس‌ها به ایران

وزیر راه و شهرسازی 26 دیماه امسال در حاشیه یک برنامه مسکنی از توافق با ایرباس برای خرید 114 فروند هواپیما خبر داد. آخوندی گفته بود: «در چند ماه اخیر مذاکرات بسیاری را با شرکت‌های دست اول تأمین کننده هواپیما داشته‌ایم. در دو بخش بحث کرده‌ایم یکی اینکه ساختار هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را بازسازی کنیم که در این زمینه درگام نخست برای 114 فروند هواپیما با ایرباس فرانسه توافق کرده‌ایم. بحث دیگر این است که تمام شرکت‌های هواپیمایی داخلی را نیز بازسازی کنیم. در این زمینه نیز به دنبال استفاده از لیزینگ هواپیما با شرکت‌هایی که هواپیما عرضه می‌کنند هستیم.»

کمتر از دو هفته بعد یعنی در نهمین روز بهمن آخوندی از تفاهم برای امضای قرارداد 114 بعلاوه 4 فروند هواپیمای دیگر خبر داد و گفت: طرف فرانسوی (ایرباس) متعهد شد در سال جاری میلادی 8 فروند و تا سال 2024 میلادی 110 فروند هواپیما به ایران‌ایر تحویل دهد.

وی با اشاره به این‌که با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، 4 مدل از انواع هواپیماهای ایرباس خریداری شده است، افزود: در مجموع 118 فروند هواپیما شامل 45 فروند ایرباس 320، 45 فروند ایرباس از سری 330، 16 فروند ایرباس 350 و 12 فروند ایرباس ای 380 خریداری شد.

بر اساس اظهارات دست‌اندرکاران ارزش قرارداد با ایرباس 10.5 تا 11 میلیارد دلار است و با احتساب امضای قرارداد خرید 20 فروند هواپیما با ATR ایتالیا، ارزش این هواپیما حدود 12 میلیارد دلار خواهد بود.

طبق اظهارات وزیر راه و شهرسازی، قائم مقام وی در امور بین‌الملل و مدیرعامل هما در سال جاری میلادی (2016) بین 5 تا 8 فروند از هواپیماهای ایرباس تحویل کشور می‌شود. همچنین مقرر شده 2 تا 4 فروند هواپیمای ملخی ATR در 11 ماه باقیمانده از سال 2016 تحویل ایران‌ایر شود.

در رابطه با تحویل مورد دوم یعنی هواپیماهای ATR احتمالا ایتالیایی‌ها با مشکل خاصی روبرو نمی‌شوند و پیش‌بینی پرواز هواپیماهای 78 نفره ATR طی ماه‌های آتی در مسیرهای بین استانی کشور چندان سخت نیست.

در رابطه با مورد اول یعنی تحویل 118 فروند ایرباس که بزرگترین خرید هواپیمای مسافربری تاریخ هوانوردی کشور است اما و اگرهایی وجود دارد. وزیر راه و شهرسازی تاکید کرده که  پس‌ از امضای پیش قرارداد و طی مراحل قانونی دو طرف 20 روز کاری مهلت دارند تا به قرارداد نهایی دست یابند.

اما نکته ظریفی در این بین وجود دارد که ممکن است کل تفاهم آخوندی و "فابریس برژی" را با چالش مواجه کند. با توجه به این‌که 10 درصد از قطعات هواپیماهای ایرباس در آمریکا تولید می‌شود باید آمریکایی‌ها مجوز فروش 118 فروند هواپیما را به ایرباس بدهد.

نباید فراموش کرد یانکی‌ها هنوز به بوئینگ اجازه نداده‌اند وارد مذاکره برای فروش هواپیما با ایران شود، به همین دلیل هم وزیر راه و شهرسازی کشورمان از مذاکره غیرمستقیم با این شرکت سازنده هواپیما خبر داده است.

به هر حال در شرایطی که دولتی‌ها از تفاهم برای خرید 118 فروند هواپیما به وجد آمده‌اند باید به این نکته توجه داشته باشند که شاید "10 درصد" فروش و تحویل ایرباس‌ها را حتی بعد از عقد قرارداد نهایی با مانع جدی روبرو کند. گذشته نشان داده نمی‌توان به قول و قرار آمریکایی‌ها اعتماد کرد.

22339