آمار برآمده از این نظرسنجی نشان می‌دهد که 83 درصد مخاطبان، اخبار روز را از بخش‌های مختلف خبری رادیو و تلویزیون ایران تعقیب و پیگیری می‌کنند و به رسانه ملی متعلق به خودشان اعتماد بیشتری دارند تا رسانههای بیگانه. همه اینها درحالی است که صداوسیما رقبای باسابقه و متنوعی در میان شبکه‌های خبری بیگانه دارد که با تمام توان به میدان آمده‌اند و روزبه‌روز هم بر تعدادشان افزوده می‌شود.
از بی.بی.سی فارسی، صدای آمریکا و یورونیوز فارسی که بگذریم، این روزها شبکه‌هایی مانند «جم» و «من و تو» که در گذشته بیشتر رویکرد سرگرمی و نمایشی داشتند، با جاسازی بخش‌های خبری و اتاق خبر در جدول پخش برنامه‌های خود به شکل جدی قدم به وادی خبررسانی گذاشته و به این حوزه ورود کرده‌اند.
نتایج این نظرسنجی که در دی ماه امسال از 4829 نفر از افراد بالای 15 سال در سراسر کشور توسط مرکز سنجش افکار صداوسیما انجام شده، نشان می‌دهد در سطح ملی بیش از 83 درصد پاسخگویان، اخبار و اطلاعات را از بخش‌های خبری صداوسیما پی می‌گیرند و کمتر از 17 درصد از آنان علاقه‌مند پیگیری اخبار نیستند. همچنین بخش‌های خبری 20 و 30 دقیقه شبکه دو، بخش خبری ساعت 21 شبکه یک، بخش خبری ساعت 22 شبکه سه، بخش خبری ساعت 14 شبکه یک، بخش خبری ساعت 19 شبکه یک و بخش خبری ساعت 22 و 30 دقیقه شبکه دو به ترتیب، پربیننده‌ترین بخش‌های خبری تلویزیون هستند. از کل پاسخگویان به سوالات پرسشگران در این طرح، 60.9 درصد در حد «خیلی زیاد و زیاد» و 39 درصد «کم و خیلی کم» اخبار صداوسیما را صحیح و واقعی می‌دانند.
شتاب چشمگیر تغییرات در خبررسانی
سید مهرداد سیدمهدی، رئیس خبرگزاری صداوسیما با اشاره به افزایش مخاطبان اخبار داخلی رسانه ملی به جام‌جم گفت: موضوع محتوا و تغییر در نحوه ارائه اخبار، یکی از موضوعات مهم و بسیار اساسی است. بخش‌های خبری با تعریفی که از هویت آنها و مخاطبان خاص‌شان وجود دارد، این تغییرات را از چند سال گذشته در دستور کار خود قرار داده‌اند و در یک سال اخیر تغییرات در نحوه ارائه خبر شتاب چشمگیرتری پیدا کرده است. وی افزود: نگاه پرونده‌ای و داستانی به خبرها، حضور دو طرف ماجرا و داستان‌های خبری در بسته‌های خبری، ورود به لایه‌های درونی خبر، استفاده از کارشناسان با دیدگاه‌های مختلف، تضارب آراء در برنامه‌های گفت‌وگومحور، دوری از شهرت‌محوری و مقام‌محوری، سرعت در اطلاع‌رسانی، تلاش برای حضور به لحظه در رویدادها، پوشش زنده رویدادهای داخلی و خارجی، کوتاه شدن بخش‌های خبری، رعایت بیش از پیش مدت زمان هر بخش خبری، سرعت بخشیدن به ریتم خبرها و ... از جمله اقداماتی است که برای تغییر در محتوای بخش‌های خبری انجام شده و همچنان نیز در حال انجام است. سیدمهدی درباره محبوبیت بخش خبری 20:30 گفت: بخش خبری 20:30، سریع و بدون تعارف سراغ اصل مطلب می‌رود، ضمن رعایت حرمت‌ها و جایگاه‌ها اما با هیچ‌کس تعارف ندارد. مبنا در آن ارزش خبری است، مطالب را کوتاه و سریع می‌گوید، سراغ حاشیه‌ها هم می‌رود، پیگیر مسائل و مشکلات مردم است، با مردم است و برای مردم، بدون تکلف سخن می‌گوید و در یک کلام مدل جدیدی از اطلاع‌رسانی را ارائه کرده و مخاطب ایرانی نیز پسندیده و به آن اعتماد دارد.
رویکرد هژمونی شبکه‌های خبری بیگانه
رئیس مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما، هوشیاری مردم را علت اعتمادشان به بخش‌های خبری داخلی ذکر و تصریح کرد: شبکه‌هایی مانند بی.بی.سی بظاهر در یک پوشش عینی کار خبر می‌کنند، اما مخاطبان آنها بتدریج متوجه شده‌اند که این شبکه‌ها دچار تناقض هستند و اولویت و ویژگی‌های خبری‌شان مبتنی بر یک رویکرد هژمونی و سلطه‌طلبانه است. شبکه‌های خبری ماهواره‌ای ممکن است در یک دوره رونقی داشتند، اما مردم بخوبی ماهیت آنها را تشخیص داده و از آنها رویگردان شدند.
دکتر جعفر عبدالملکی افزود: گذشت زمان نشان داد که این شبکه‌های خبری بیگانه فاقد جامعیت، بی‌طرفی، عینیت و کامل بودن هستند. این شبکه‌ها چند خبر را دستچین کرده و طبق خواسته و اهداف خودشان آنها را پرورش می‌دهند. دست این شبکه‌ها روشده و مردم پی به سیاست‌های آنها برده‌اند. بیشترین اعتماد مردم همچنان متوجه اخبار داخلی است و سازمان صداوسیما همیشه در بخش خبر جایگاه اول را از آن خود دارد.
حفظ اعتماد مهمتر از میزان اعتماد
شهرام وثوقی‌راد، مدیر کل پخش اخبار سیما گفت: تمام تلاش ما در این است که اخبار را به طور جامع و کامل در اختیار مردم بگذاریم و از طرف مردم تصمیم‌گیری نکنیم. همچنین سعی داریم اخبار را از حالت سطحی بودن به عمق برده تا مردم خودشان به جمع‌بندی و تحلیل در ذهن خویش برسانند نه این‌که ما برای آنها جمع‌بندی داشته باشیم. وی افزود: این آمار 83 درصدی مخاطبان خبر محصول تلاش خدمتگزاران مردم در حوزه خبر رسانه‌ملی است. وثوقی‌راد گفت: بالا بردن درصد مخاطبان اخبار بسیار کار سختی است اما سخت‌تر از آن نگهداری و حفظ اعتماد مخاطب در عرصه پررقابت رسانه خبری جهان است. مدیرکل پخش اخبار سیما افزود: پیدا کردن حقیقت، تولید خبر و ارائه درست آن مهم‌ترین مولفه در عملکرد حرفه‌ای بخش خبر رسانه ملی است که باعث می‌شود مردم به اخبار اعتماد کرده و در تصمیم‌گیری‌هادخیل باشند.
رسانه باید پاسخگو باشد
مدیرکل اخبار داخلی خبرگزاری صداوسیما نیز معتقد است؛ دلایل و چرایی اعتماد مخاطبان به اخبار رسانه ملی را باید از دو منظر مورد توجه قرار داد؛ عملکرد رسانه ملی و کارنامه رسانههای رقیب.
حسین سفاری گفت: بخشی از این رسانههای رقیب، معاند هستند و در طول تاریخ انقلاب نشان‌داده‌اند که به دنبال جریان‌سازی هستند تا با استفاده از آن ایمان و باور مردم را مورد هجمه قرار دهند. وی با تاکید بر پاسخگو بودن یک رسانه افزود: در دوره جدید مدیریت سازمان صداوسیما و به‌رغم تمامی فشارهایی که به رسانه ملی وارد می‌شود، گرایش اطلاع‌رسانی این رسانه به سمت شفاف‌سازی و باز کردن فضای نقادی و مطرح شدن دیدگاه‌های مختلف بوده است و همین باعث شده که اقبال به آن افزایش یابد.
مدیرکل اخبار داخلی خبرگزاری صداوسیما درخصوص حفظ و افزایش اعتماد مخاطبان به رسانه ملی نیز تصریح کرد: حفظ مخاطب ارتباط مستقیم با افزایش اعتماد دارد. رسانه ملی باید هرچه بیشتر به سمت نیازسنجی از مخاطبان و توجه به خواسته‌‌های آنها برود. رسانه ملی هرچه بیشتر به این سمت برود، نه‌تنها مخاطبان فعلی خود را حفظ خواهد کرد که حتی بر تعداد آنها خواهد افزود.
۵۸۵۸
نظر شما