بازخوانی بیانات رهبرانقلاب:رد صلاحیت افراد،مسئله کوچکی نیست/منظوراز احرازصلاحیت،احرازشرعی نیست

 ما احراز را حتمی می‌دانیم؛ ولی در این‌گونه مواقع عادتاً احراز یقینی و علمی ممکن نیست و احرازِ به معنای قیام بیّنه هم تقریباً همین‌طور است. اگرچه فرموده‌اند دو نفر یا سه نفر هم باشند کافی است؛ اما کمتر پیدا می‌شود مواردی که دو نفر شاهدِ عادلِ شهادت‌دهنده‌ی عن حسٍّ بیایند و راجع به مطلبی شهادت دهند. در خیلی از این مسائل، مرزهای حدس و حس باهم نزدیک است و گاهی حدسیّات با حسیّات مشتبه می‌شود؛ بخصوص که در خیلی از حرفها و اظهارات، جای تفاسیر مختلف وجود دارد؛ یعنی شخصی حرفی زده، وقتی شما به خودش مراجعه می‌کنید، می‌گوید من منظورم چیز دیگری بوده است. نمی‌شود گریبان او را گرفت که ظاهرِ حرفت این است. اگر کسی خلاف ظاهر اراده کرده، یا در آن وقت توجّه به ظاهر نداشته، خلاف شرع که نکرده است. بنابراین «ممکن است» شخصی خلاف ظاهر حرف زده باشد؛ همین ممکن که شد، احتمال وارد می‌شود و پایه‌ی شهادت عن حسّ را سست می‌کند. بنابراین احراز که می‌گوییم، مراد احراز علمی یا احراز شرعی به معنای قیام بیّنه نیست، بلکه مراد احراز عرفیِ ناشی از قرائن و امارات است که باید قرائن و اماراتی قائم شود و انسان با یک اطمینان عرفی به این معنا برسد، که البته ممکن است در هر دو طرف قرائن و امارات وجود داشته باشد؛ مثلًا اگر یک نفر در جایی حرفی زده و در جای دیگری هم حرف دیگری زده که نقطه‌ی مقابل آن حرف است، این هم باید به حساب بیاید و انسان از مجموع و برآیند این‌ها مطلبی را احراز کند؛ یعنی آن نقاط اثبات‌کننده هم در کنار نقاطی که به حسب ظاهر، صلاحیتها را نفی می‌کند، به حساب آید. ۱۳۸۲/۱۰/۲۴

البته ممکن است بعضی سابقه‌ای داشته باشند که انسان براساس قرائنی که دارد، تأیید می‌کند آن سوابق- که الآن مطلوب نیست- از آن اشخاص منقطع شده است. بنابراین انسان باید برطبق وضعیت حال حکم کند. ۱۳۸۲/۱۰/۲۴