محمدحسین نجاتی: شواهد نشان می دهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کار و رفاه اجتماعی بازهم بر سر بحث مهم تجمیع بیمه ها با یگدیگر دچار چالش شده اند. فتوحات وزارت بهداشت طی سال های اخیر، عملا این وزارتخانه را در موضع قدرت قرار داده و همین قدرت زمینه ساز باز کردن پرونده مهمی شده که اجرای آن تنها و تنها نیاز به قدرت اجرایی و سیاسی لازم را دارد.
با این حال طی روزهای اخیر، وزارت بهداشت از یک طرف اصرار بر اجرای طرح تجمیع بیمه ها را دارد و از سوی دیگر، وزارت رفاه تن به این کار نمی دهد. البته این اولین باری نیست که این دو وزارتخانه بر سر مواردی حیاتی دچار چالش می شود و در همه دولتها به واسطه برخی ماموریت های موازی میان وزارت بهداشت و وزارت رفاه همواره این درگیری سنتی وجود داشته است.
طرح تجمیع بیمه ها در اصل برگرفته از برنامه پنجم توسعه است. هم اکنون برنامه پنجم توسعه در سراشیبی پایان است، اما هنوز پرونده یکی از مهم‌ترین تاکیدات قانونی این برنامه در حال خاک‌خوردن است. «تجمیع بیمه‌ها» در حال حاضر بعد از گذشت سه‌سال از تصویب و گنجاندن آن در برنامه پنجم توسعه با مقاومت سازمان‌های بیمه‌گر اجرایی نشده است. از سوی دیگر وزارت بهداشت با پشتوانه برنامه پنجم توسعه، اجرای موفق طرح تحول نظام سلامت و البته تاکید مقام‌معظم‌رهبری در ابلاغ سیاست‌های کلی «سلامت»، اصرار بر اجرای این طرح دارد.
به‌طوری‌که پیش از این سیدحسن هاشمی، وزیر بهداشت در جمع اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، طی اظهاراتی هشدار داد: «در صورتی که تجمیع صندوق‌های بیمه‌گر انجام نشود، طرح تحول در نظام سلامت آسیب جدی خواهد دید.»
دعوا بر سر چیست؟
اظهارات وزیر بهداشت و هشدار او در شرایطی است که در حال حاضر ١٧ سازمان بیمه‌گر و در راس آنها سازمان تامین‌اجتماعی تمایلی به ادغام در یک سازمان را ندارند و اصرار بر این عدم ادغام برای سازمان تامین‌اجتماعی با توجه به حجم بالای افراد بیمه‌شده و منابع مالی در این سازمان حیاتی‌تر از دیگر سازمان‌های بیمه‌گر است.
درواقع طرح تجمیع بیمه ناظر بر ماده ٣٨ قانون برنامه پنجم توسعه است که براساس آن باید همه سازمان‌های بیمه‌گر با هم ادغام شده و در قالب صندوقی واحد برای ارایه خدمات و ایجاد عدالت گام بردارند. به موجب این طرح حتی مراکز درمانی سازمان تامین‌اجتماعی با حفظ مالکیت این سازمان زیر نظر وزارت بهداشت قرار می‌گیرند و تنها مدیریت و چرخش کار آن از سازمان تامین‌اجتماعی گرفته می‌شود.
در مقابل وزارت بهداشت در برابر ارایه خدمات، صددرصد هزینه‌ها را پرداخت می‌کند و بیمه‌شدگان نه‌تنها در مراکز ملکی بلکه در تمام مراکز طرف قرارداد با این سازمان می‌توانند از خدمات رایگان برخوردار شوند. اقدامی که می‌تواند علاوه‌بر کاهش «شاخص پرداخت از جیب مردم» و رسیدن به اهداف تعیین‌شده در قانون برنامه پنجم، گامی بسیار مفید و موثر در جهت افزایش رفاه اجتماعی مردم باشد.
سه دلیل که نشان می دهد هاشمی برنده این چالش است
سال ۱۳۹۴ یکی از پرچالش ترین سالها برای وزارت بهداشت و وزارت رفاه است. در حال حاضر وزارت بهداشت تعرفه‌های درمانی را تا سه‌برابر افزایش داده تا با این اقدام در قدم اول بتواند هزینه‌های تمام‌شده درمانی را واقعی‌تر کند و از سوی دیگر بهانه پزشکان برای دریافت زیرمیزی را از بین ببرد.
همزمان با برنامه‌ریزی دقیق، موفق شده با این افزایش سه‌برابری تعرفه‌های درمانی، نه‌تنها هزینه‌های پرداختی مردم افزایش نیابد، بلکه کاهش بالایی نسبت به گذشته داشته باشد. این فرآیند یعنی افزایش تعرفه‌ها و دریافت‌نکردن این افزایش از مردم، ضلع‌سوم بهداشت و درمان کشور یعنی سازمان‌های بیمه‌گر را با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه کرده است. به این معنا که بار ناشی از افزایش تعرفه‌های درمانی نه بر دوش مردم که بر دوش سازمان‌های بیمه‌گر خواهد بود.
همین اتفاق به تازگی باعث شده، سازمان های بیمه گر نتوانند طلب های بیمارستان های دولتی را نقد کند. این اتفاق دو راه برون رفت دارد. در ابتدا اینکه دولت منابع مالی و حمایتی کافی برای سازمان های بیمه گر محیا کند و راه برون رفت دیگر یکپارچی بیمه هاست، راهی که مورد تایید وزارت رفاه نیست. با این حال ۳ دلیل مهم وجود دارد که نشان می دهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برنده این چالش است.
دلیل اول تاکید مقام معظم رهبری در سیاست های کلی سلامت بر اجرای طرح تجمیع بیمه ها. دلیل دوم تاکید چندباره تجمیع بیمه ها در برنامه پنجم توسعه و دلیل سوم اجرای موفق طرح تحول نظام سلامت از سوی وزارت بهداشت که منجر به قدرت نرم این وزارتخانه در میان دیگر وزارتخانه ها شده است.
دو دلیل اول زمینه ساز این واقعیت می شود که وزارت رفاه با اصرار بر عدم اجرای طرح تجمیع بیمه ها عملا مقابل قانون ایستاده است و دلیل سوم باعث می شود، استدلال های وزارت رفاه در میان قدرت نرم و بدنه اجتماعی وزارت بهداشت در میان مردم رنگ ببازد.
۴۲۴۲
نظر شما