اولین نشست کارگروه جبران خسارات پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا از پنجم اسفند 1387 در شهر مکزیکو سیتی آغاز به کار کرد در حالی‌که از ایران هیچ نماینده‌ای در این اجلاس حضور ندارد.
این اجلاس با حضور نمایندگان 6 کشور آسیایی (بنگلادش، چین، هندوستان، مالزی، پالائو و فیلیپین)، 6 کشور از آمریکای لاتین، 2 نماینده از اتحادیه اروپایی، 2 نماینده از اروپای مرکزی و شرقی، 6 نماینده از کشورهای آفریقایی، زلاندنو، نروژ، سوئیس و ژاپن و نمایندگانی از گروه های غیر دولتی و صنایع و نهضت تحقیقات و نظارت عمومی (PRRI) برگزار شد.
در این نشست یکی از بحث انگیزترین موضوعات این پروتکل یعنی جبران خسارات احتمالی وارده از سوی صادر کنندگان محصولات تراریخته به تنوع زیستی کشورهای واردکننده مورد بحث قرار خواهد داد و پیش نویس نهایی برای تصویب در اختیار پنجمین اجلاس متعاهدین (COP/MOP 5) قرار خواهد گرفت.
با وجود آنکه ایران یکی از بزرگترین وارد کنندگان محصولات تراریخته است و نهادهای متولی این امر در کشور یعنی سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، شورای ملی ایمنی زیستی و ستاد توسعه زیست فناوری کشور در برخورد با پژوهشگران داخلی و تهیه و تدوین پیش نویس مقررات سخت و بازدارنده به ویژه از جنبه جبران خسارات بسیار فعال هستند، غیبت جمهوری اسلامی ایران در این نشست همچون برخی دیگر از نشست های چند سال اخیر محل تاسف و تعجب است.
به گزارش انجمن ایمنی زیستی ایران، عدم حضور ایران در این اجلاس به دلیل عملکرد ضعیف هیئت اعزامی از سوی کشورمان به اجلاس بن (COP/MOP 4) در اوایل تابستان سال جاری مربوط می شود که چه پیش از اجلاس و چه پس از آن هشدارهای لازم از سوی کارشناسان ذیربط داده شده بود. در اجلاس بن که ریاست هیئت عریض و طویل ایرانی با حضور دو نماینده از سازمان حفاظت محیط زیست، دو نماینده از وزارت جهاد کشاورزی، و نمایندگانی از سایر وزارتخانه ها بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست بود، ایران (شاید برای همیشه) صندلی خود در کمیته پایبندی (شورای حکام این پروتکل) از دست داد.
خبر از دست دادن این جایگاه که بنا به اظهار رئیس دبیرخانه شورای ملی ایمنی زیستی کشورمان به دستور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفته بود، ر لابلای هیاهوی مربوط به تصویب پیش نویس بازدارنده قانون ملی ایمنی زیستی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و تغییرات مطلوب آن در مجلس که منجر به باز پس گرفتن لایحه مذکور از سوی سازمان حفاظت محیط زیست شد، به فراموشی سپرده شد و عملکرد سفرهای میلیونی آقایان نمایندگان دولتی و نتایج اسفبار آن هرگز مورد نقد و ارزیابی شایسته ای قرار نگرفت.
کارشناسان انجمن ایمنی زیستی ایران معتقدند با وجود نام گذاری سال 1387 از سوی مقام معظم رهبری تحت عنوان «نوآوری و شکوفایی» بیشترین عقب گردها و از دست دادن فرصت های ملی و بین المللی در حوزه بیوتکنولوپی کشاورزی در همین سال تحقق یافته است که مسئولین مستقیم آن بر عهده متولیان یاد شده است.
از دست دادن جایگاه اول منطقه در تولید انبوه محصولات تراریخته و جایگزینی مصر و بورکینافاسو به جای ایران در این فهرست، از دست دادن جایگاه ایران در شورای حکام پروتکل ایمنی زیستی در اجلاس بن، غیبت ایران در اجلاس های مهم و سرنوشت ساز دیگر، تهیه لایحه بازدارنده ایمنی زیستی با وجود مخالفت انجمن های علمی و باز پس گیری آن پس از اعمال اصلاحاتی که منجر به رفع بازدارندگی لایحه یاد شده بود، تشدید بحران کمی و کیفی تولید واکسن در موسسه رازی (وزارت جهاد کشاورزی)، انحلال دائم شورای عالی بیوتکنولوژی و جایگزینی آن با ستادی در سطح پایین تر تحت عنوان ستاد ویژه توسعه زیست فناوری که تا کنون حتی یک بار هم تشکیل جلسه نداده و موارد مشابه همگی حکایت از پس رفت مدیریتی در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی در کشور دارند.
امید است فاطمه واعظ جوادی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و مهندس اسکندری وزیر جهاد کشاورزی پاسخ مناسبی برای این همه پس رفت و از دست رفتن یک به یک جایگاه ایران در مذاکرات بین المللی پروتکل کارتاهنا داشته باشند، جایگاهی که در سایه بیش از یک دهه تلاش برجسته ترین متخصصین بیوتکنولوژی کشاورزی، مهندسی ژنتیک، پزشکی، محیط زیست، بازرگانی، صنایع و حتی وزارت خارجه در دولت قبل به دست آمده بود.
نظر شما