یادداشت بازیگر «شمعدونی» درباره وضعیت تئاتر: مشکلات روز به روز عمیق‌تر می‌شود

رویا میرعلمی: روز به روز مشكلات بازيگري در تئاتر عميق‌تر و بيشتر مي‌شود. مهم‌ترين مشكلي كه در بازيگري در هنر نمايش وجود دارد، عدم امنيت شغلي و عدم اعتماد به ادامه مسير است، يعني بازيگر در حين تمرين نمي‌داند كه سرانجام نمايش چه خواهد شد، آيا نمايش اصلا اجرا خواهد شد؟ مميزي چقدر مي‌تواند روي كيفيت كار تاثير بگذارد؟ آيا زمان و انرژي كه بازيگر صرف كرده، در نهايت به نتيجه خواهد رسيد يا كار نيمه‌تمام رها خواهد شد؟

دومين مساله‌اي كه وجود دارد مشكلات مربوط به دستمزد و مسائل مالي است و بازيگر نمي‌تواند روي دستمزد حساب باز كند. در گذشته قراردادهايي وجود داشت به نام قراردادهاي تيپ كه قيمت بازيگران در آن مشخص شده بود و همه‌چيز در آن شفاف و مشخص بود و اين حق انتخاب را به بازيگر مي‌دادند اما امروز شرايط عوض شده و گروه‌هاي تئاتري قيمت مشخصي را اعلام نمي‌كنند و مي‌گويند هرچقدر نمايش در گيشه سود كند، بين اعضاي گروه تقسيم مي‌شود و بخشي از آن به بازيگر تعلق خواهد گرفت و اين موضوع واقعا تاسف‌انگيز است كه حتي همين مبلغ حداقلي نيز از ابتدا شفاف و دقيق به بازيگر گفته نمي‌شود و اين واقعا به ذهنيت بازيگر لطمه مي‌زند و همين امر باعث مي‌شود كه بازيگران تئاتر به سمت فعاليت در سينما و تلويزيون بروند.

زماني كه به يك گروه نمايش، سالن صد نفري مي‌دهند كه تنها سي شب مي‌تواند نمايش در آن اجرا شود، با احتساب هزينه‌هاي مربوط به تبليغات و اجاره سالن و... ديگر چيزي نمي‌ماند كه بين عوامل گروه تقسيم شود و در اين ميان بيشترين فشار روي بازيگر است و كمترين دريافتي هم از آن اوست. اين رفتار در قبال بازيگراني كه از وقت و استراحت خود مي‌زنند و در سخت‌ترين شرايط كار مي‌كنند به دور از انصاف است.

موضوع ديگري كه اين روزها اتفاق افتاده، اين است كه نهادهای دولتي کمتر از بازيگران و به صورت كلي از تئاتر حمايت مي‌كنند و اين امر باعث مي‌شود كه كارگردانان مجبور شوند به تئاتر مخاطب‌پسند و گيشه‌محور روي بياورند و اين اتفاق باعث دور شدن بازيگران واقعي و خاك‌خورده تئاتر از صحنه مي‌شود. در عين حال بعضا براي جذب مخاطب نمايش‌هاي ضعيف و سطحي روي صحنه مي‌روند كه در شأن اغلب بازيگران باتجربه و كاربلد تئاتر نيست كه در آنها به ايفاي نقش بپردازند. در عين حال برای كاهش هزينه‌ها، متن‌ها و نمايشنامه‌هاي ضعيفي انتخاب مي‌شوند كه براي بازيگران تئاتر حضور در چنين نمايشي جذابيتي ندارد و چالشي به حساب نمي‌آيد. اگر هنوز هم بازيگراني هستند كه عاشق تئاتر هستند و دوست دارند در اين بخش فعاليت كنند به دليل شرايطي بود كه در گذشته بر تئاتر حاكم بود و هنر نمايشي يكي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين قسمت‌هاي فرهنگي جامعه بود و بازيگر پس از حضور در يك نمايش از نظر روحي و رواني تقويت مي‌شد و از كار خود لذت مي‌برد كه متاسفانه با شرايطي كه امروز به وجود آمده، اين اتفاق براي بازيگران کمتر روی می‌دهد و برخی از آنها ترجيح مي‌دهند، فعالیت نکنند. 

۵۷۲۴۴