مریم فکری:
سال 93، سال پرخبر برای هدفمندی یارانه‌ها بود؛ طرحی که دولت دهم با بسیاری از چالش‌ها برای دولت روحانی به ارث گذاشت. در روزهای ابتدایی امسال زمزمه‌ها برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز شد و در جریان برنامه‌های اعلامی، دولت به شیوه‌ای جدید، درصدد منصرف کردن پردرآمدها از دریافت یارانه نقدی بود، اما این اقدام چندان موفق نبود و اکثریت قریب به اتفاق مردم برای دریافت یارانه ثبت‌نام کردند.
در این شرایط، در شب پنجم اردیبهشت‌ماه فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد و قیمت حامل‌های انرژی افزایش یافت تا شاید بخشی از کسری بودجه دولت در اجرای قانون برطرف شود، اما پس از مدتی گزارش‌های منتشر شده حاکی از آن بود که با توجه به هدفمند نشدن حذف پردرآمدها از دریافت یارانه نقدی، دولت امسال 7 تا 10 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت.
بر این اساس، در هنگام بررسی لایحه بودجه سال 1394 بحث حذف پردرآمدها از دریافت یارانه و چگونگی اجرای قانون در سال آینده داغ شد. در ابتدا برخی از نمایندگان پیشنهاد حذف یارانه درآمدهای بالاتر از 2.5 میلیون تومان را دادند، اما در نهایت پس از بحث و بررسی‌های طولانی دولت و مجلس، تصمیم گرفته شد تا از 42 هزار میلیارد تومانی که برای توزیع نقدی و غیرنقدی تقسیم می‌شد، حدود سه هزار میلیارد تومان کاسته شود و 39 هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه‌های نقدی باقی بماند.
با این تغییر به‌نظر می‌رسد باید برای جلوگیری از کسری بیشتر در پرداخت یارانه در سال آینده، حدود 5.5 میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران حذف شوند. البته براساس برنامه‌های مجلس، دولت براساس شرایط اقلیمی، محل سکونت، بعد خانوار و میزان درآمد، خانوارهای پردرآمد را شناسایی کند. همچنین در جریان رسیدگی به بخش‌های هزینه‌ای تبصره 21 بودجه سال آینده در خصوص اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، دولت موظف شد از فروردین‌ماه سال آینده نسبت به ثبت‌نام کسانی که موفق به ثبت‌نام برای دریافت یارانه نشده‌اند، در فرمانداری شهرستان اقدام کند.
در همین رابطه، محسن ایزدخواه، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی با حضور در کافه خبر اظهار داشت: «ما باید یک ملاک‌هایی را قرار دهیم و براساس آن ملاک‌ها دولت خانواده‌ها را شناسایی کند. برای نمونه، کسانی که مسکن زیر 20 متر دارند، به طور اتوماتیک می‌توانند تحت حمایت‌های یارانه‌ای قرار گیرند. یا بحث جنسیت سرپرست خانوار می‌تواند مطرح باشد.»
به گفته وی، «در یک خانواده 5 نفره که سرپرست خانوار خانم است، خود این موضوع بدون تردید یکی از عواملی است که می‌تواند مشکلات معیشتی افراد را مدنظر قرار دهد. یا مثلا بُعد خانوار خیلی می‌تواند موثر باشد.»
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: «این‌که ما مثلا درآمد 2.5 میلیون تومان را برای یک خانوار 5نفره در نظر بگیریم و همین 2.5 میلیون تومان را در یک نقطه دور افتاده برای یک خانوار دو نفره در نظر بگیریم، باز از آن اهداف و برنامه‌هایی که مقصد هدفمند کردن یارانه‌ها بوده، فاصله خواهیم گرفت.»
ایزدخواه متذکر شد: «نکته‌ای که مطرح است، این‌که ما نمی‌توانیم تهران را با کهکیلویه و بویراحمد یا چهامحال و بختیاری تعمیم دهیم و یک حکم کلی در نظر بگیریم. در حوزه دستمزد نیز بعضی از اقتصاددانان اعتقاد دارند که نباید حداقل دستمزد را در ایران ثابت تعیین کنیم، بلکه باید متناسب با سطح و رشد توسعه‌یافتگی و نیازهای واقعی هر استان و هر منطقه تامین کنیم.»
به اعتقاد وی، «بهتر است مجلس شاخصی را تعیین کند و این شاخص‌ها را به دولت بدهند و دولت براساس آن افراد را شناسایی کند تا حق به حق‌دار برسد.»
مشروح گفت‌وگوی خبرگزاری خبرآنلاین با محسن ایزدخواه، کارشناس اقتصادی درباره هدفمندی یارانه‌ها را در ایام نوروز 94 دنبال کنید.
22539
نظر شما