احمد رضايي: فضاي کسب و کار طي يک سال و نيم گذشته بهبود پيدا کرده و همين جريان بخش خصوصي ايران را به آينده اقتصاد اميدوار کرده است. با اين وجود برخي فعالان بخش خصوصي همچنان اعتقاد دارند که با رفع برخي موانع توليد مي توان همچنان براي دستيابي به رشد اقتصادي پايدار اميدوار ماند. در همين حال حامد واحدي رئيس کميسيون انرژي اتاق تهران و عضو هيات نمايندگان اتاق ايران نيز چنين اعتقادي دارد.
يکي از بحراني ترين موضوعات پيش روي اقتصاد ايران جذب سرمايه گذاري هاي جديد شده است. دولت هم تلاش مي کند تا اين فضا را تغيير دهد ولي به نظر مي رسد سرمايه گذاران جديدي وارد اقتصاد ايران نمي شوند.
به نظر من مشکل تنها جذب سرمايه هاي جديد نيست. اولا ما براي نگه داشتن سرمايه گذاران قديمي تر هم مشکل داريم چراکه آنها فضاي کسب و کار پيرامونشان را مناسب نمي بينند. دوما اينکه سرمايه گذاران جديد وقتي وارد بازار ايران مي شوند که احساس امنيت و سهولت کار کنند.
قانون بهبود مستمر فضاي کسب و کار هم براي همين آمده بود.
بله. اما براي اينکه مقياس درستي از وضعيت اقتصادي کشور در فضاي کسب و کار داشته باشيد به آمارهاي بانک جهاني رجوع کنيد. مثلا ببنيد وضعيت شفافيت اقتصادي ما چيست؟ وضعيت بهبود محيط کسب و کار چگونه است؟ درست که طي دو سال گذشته در اين وضعيت خيلي بهتر شده ايم ولي واقعيت اين است که در وضعيتي محيط کسب و کارمان امتيازهاي بهتري مي گيرد که عملا در بين 100 کشور توسعه يافته جهان هم نيست. براي اينکه مقياس درستي داشته باشيد آمارها را مقايسه کنيد. مثلا بينيد ترکيه طي سال هاي گذشته چقدر رشد کرده است؟ ببينيد کره جنوبي چقدر رشد کرده است؟ ترکيه مگر مثل ما به درآمدهاي نفتي 700 ميليارد دلاري وصل بود؟ ترکيه مگر مثل ما امکانات ترانزيتي داشت؟ هيچ کدام از اين مزيت ها در ترکيه نبود ولي سيستم دولتي آنها تصميم گرفت با تغيير شرايط اقتصادي و امکان رشد براي بخش خصوصي فضاي کشور را دگرگون کند. در حال حاضر ترکيه در تمامي معادلات اقتصادي از ايران جلو زده است. مردم ما براي مسافرت و تفريح به ترکيه مي روند، از ترکيه لباس و انواع کالاهاي ديگر مي خرند، شرکت هاي بزرگ بين المللي در ترکيه کارخانه احداث مي کنند و باعث رشد اقتصادي آنها مي شوند. بحث من اين است که برخي کشورها موانع توسعه و کسب و کار را از پيش پاي صاحبان حرفه اي کسب و کار برمي دارند ولي بعضي ديگر مانع تراشي مي کنند.
با اين حرف ها نتيجه مشخصي هم مي گيريد؟ يعني قرار است چه اتفاقي رخ دهد.
من نمي خواهم از نااميدي حرف بزنم. اصلا قرار ما اين نيست که حرف هايي بزنيم که مردم نااميد شوند. توجه کنيد در همان بدترين شرايط اقتصادي ايران هم بخش خصوصي و توليدکنندگان پاي اقتصاد ايستادند و با وجود اين فشارها به کارشان ادامه دادند. حرف ما اين است که دولت مقدمات بهبود فضاي کسب و کار در کشور را ايجاد کند. وقتي قرار است که اقتصاد ايران به سمت بهبود و کاهش تمرکز بردرآمدهاي نفتي برود، بايد فضاي کسب و کار تغيير کند. بخش خصوصي ايران مي خواهد کسب و کارش را گسترش دهد ولي براي اين کار مقدماتي مي خواهد. وقتي قوانين دست و پاگير و مزاحم همچنان بيداد مي کند چطور بايد سرمايه گذاري جذب کرد.
دولت هم از موضع حاکميتي خود نمي تواند کوتاه بيايد و مثلا ماليات نگيرد.
اصلا چه کسي گفته است که دولت نبايد ماليات بگيرد؟ دولت بايد ماليات بگيرد و خوب هم بگيرد ولي به موازات آن بايد به همه جوانب کار توجه کند. بخش خصوصي حاضر است ماليات بدهد ولي در ازاي آن خواسته هايي هم دارد. مثلا ما ماليات مي دهيم که دولت زيرساخت ها را توسعه دهد، ما ماليات مي دهيم که دولت به سمت توسعه برود. اصل حرف اين است که اتفاقا آنهايي که بايد ماليات بدهند، ماليات نمي دهند. يا به طور مثال به قوانين بيمه اي توجه کنيد. واقعا سوال ما اين است که قوانين تامين اجتماعي و بيمه تا چه اندازه با وضعيت واقعي اقتصاد ايران همخوان است؟ وقتي اين حرف ها از طرف ما بيان شود مي گويند اينها سرمايه دار هستند. واقعا اين حرف جفا در حق کارآفرينان ايران است. کشور گرفتار بحران بيکاري است ولي حالا عده اي به اسم کارآفرين آمده اند و مي خواهند سرمايه هايشان را در همين مملکت تبديل به کارخانه و توليدي کنند. اينها که براي راه افتادن چرخ کارخانه هايشان کارگر از خارج وارد نمي کنند. همين فارغ التحصيلان دانشگاه ها و کارگران زحمتکش خودمان به کارخانه مي روند و کسب روزي مي کنند. ولي شما توجه کنيد که فضاي بيمه اي ايران به چه سمتي رفته است؟ سازمان تامين اجتماعي چقدر به بخش خصوصي فشار مي آورد؟ همگي اين قوانين بايد به شکل درستي اصلاح شود به اين معنا که هم رفاه اجتماعي براي کارگران به همراه بياورد و هم اينکه صاحبان کسب و کار در وحشت مواجه هر روزه با ادارات دولتي نباشند. حرف ما نه خلاف منطق است و نه اينکه زياده خواهي در آن وجود دارد. مي گويم دولت به عنوان مسوليتش از بنگاهداري اقتصادي فاصله بگيرد و به جاي اينکه خودش ساخت و ساز کند و کارخانه راه بيندازد، به تسهيل اين امور بپردازد. هنوز هم براي من اين معما حل نشده که چطور در شرايط رکود اقتصادي و از آن مهمتر چطور وقتي دولت مي خواهد از رکود خارج شود، تصميم مي گيرند که درآمدهاي مالياتي را بيشتر کنند. هيچ کس از بخش خصوصي ايران نمي گويد که دوست ندارد ماليات بدهد. فقط يک خواسته داريم. به موازات اينکه درآمدهاي مالياتي را در بودجه زياد مي کنند، فضاي کسب و کار را هم اصلاح کنند.
نمي شود که دولت براساس خواسته هاي بخش خصوصي قوانينش را تغيير دهد. هميشه بخش خصوصي ايران شاکي اين ماجراست. دولت هم هرکاري کند اين وضعيت ادامه دارد. شما چرا روش کارتان را طوري تغيير نمي دهيد که به سمت کيفيت و راندمان بالاتر برويد؟
بخش خصوصي کجا زياده خواهي کرده است؟ ما مي گويم در کشور 2 هزار نوع مجوز وجود دارد. راه اندازي يک کسب و کار ساده به جاي اينکه در يک هفته انجام شود طي چند ماه انجام مي شود. اينکه ما مي گويم و دولت هم تاکيد مي کند که مجوزهاي زائد بايد برداشته شود، خواسته زيادي است؟ اينکه ما مي گويم شرايط را براي راه اندازي کسب و کارهاي کوچک مهيا کنيد خواسته هاي زيادي است؟ اينکه مثلا در يک اداره دولتي هفته ها و ماه ها يک کارآفرين را براي يک برگ کاغذ معطل مي کنند خواسته زيادي است؟ اينکه مثلا بيمه يا سازمان مالياتي به کابوس توليد بدل شده اند خواسته زيادي است؟ حرف ما اين است که دولت و اساسا دولت ها به همان قانون بهبود مستمر فضاي کسب و کار پايبند باشند و آن را اجرايي کنند. موضوع خيلي مشخص اين است که بخش خصوصي در شرايطي که همه قوانين مانع توليد است، نمي تواند توليدش را زياد کند و سرمايه هاي بيشتري جذب کند. ما هم در همين فضاي اقتصادي دلمان براي اقتصاد کشور مي تپد. مي خواهيم چرخ هاي کارخانه ها به گردش درآيد و اشتغال بيشتر شود و خانواده هايي از فقر دور شوند. دولت هم نشان داده که خواسته هاي بخش خصوصي را درک کرده است. بنابراين برهمه ما واجب است که به سمت تسهيل فضاي کسب و کار برويم.
3535
نظر شما