تحلیل فارن پالیسی از روابط آمریکا-عربستان پس از مرگ عبدالله

به گزارش واحدمرکزی خبر پایگاه اینترنتی فارن پالسی در گزارشی به قلم جان هودسون با عنوان " به رغم مرگ پادشاه ، تغییر روابط آمریکا- عربستان سعودی بعید است" می نویسد: از برنامه هسته ای ایران گرفته تا آینده سوریه، عبدالله بن عبدالعزیز ال سعود پادشاه قبلی عربستان سعودی درباره آنها با دولت آمریکا اختلاف نظر داشت.
عبدالله پادشاه عربستان احساس می کرد که باراک اوباما رئیس جمهور‌ آمریکا در زمینه تجهیز شورشیان سوریه که تلاش دارند بشار اسد رئیس جمهور این کشور را از اریکه قدرت دور کنند، بسیار کند عمل می کند ، خیلی سریع متحدان عربی چون حسنی مبارک را رها کرد و در زمینه تلاش برای دستیابی به توافق هسته ای تاریخی با تهران بسیار ساده لوحانه عمل می کند. روابط آمریکا- عربستان سعودی در واقع به نوعی منعکس کننده روابط آمریکا با اسرائیل است که طی سال های اخیر اساسا به همین دلایل به پایین ترین سطح افول کرده است. ریاض همچنین به کشورهای همسایه می نگرد و شاهد ظهور دشمنانی از همه طرف است. مقامات عربستان سعودی ماههاست که شاهد فعالیت های گروه دولت اسلامی عراق و شام" داعش" هستند که مکررا خواستار سرنگونی حکومت سلطنتی سعودی ها شده است و دائما در حال جذب نیروهای جدید و حفظ کنترل خود بر بخش های وسیعی از سرزمین عراق و سوریه است. در یمن نیز دولت تحت رهبری سنی های این کشور به طور جدی در مواجهه با آشوب و قیام حوثی ها با شکست و فروپاشی مواجه شده است و برخی می گویند از سوی ایران - رقیب اصلی قدرت و نفوذ عربستان سعودی در منطقه خاور میانه - حمایت می شود. مرگ عبدالله و به قدرت رسیدن برادر ناتنی وی سلمان بدان معنا است که تغییراتی برای نخستین بار طی حدود دو دهه در داخل این کشور به شدت محافظه کار سلطنتی انجام خواهد شد. اما بهتر یا بدتر ، کارشناسان در داخل و خارج دولت آمریکا بر این باورند که روابط بین دو کشور آمریکا و عربستان سعودی اساسا در همان سطح باقی خواهد ماند و برای یک دلیل ساده : عربستان سعودی به شدت به آمریکا نیاز دارد.
بروس رایدل از افسران سابق سازمان اطلاعات مرکزی "سیا" و کارشناس امور عربستان سعودی در موسسه بروکینگز در این خصوص می گوید سعودی ها به خوبی می دانند که به غیر آمریکا قدرت دیگری نیست که به آن تکیه کنند و به رغم تردیدهایشان درباره کارایی و شایستگی رویکرد آمریکا همچنان با این کشور همکاری خواهند کرد. بسیاری از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا نیز در این خصوص نظر مشابهی دارند. جنیفر پساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز جمعه اعلام کرد:« ما تاریخ طولانی از همکاری ها با عربستان سعودی داریم و هیچ نشانه ای از این که همکاری ها تغییر خواهد یافت ، وجود ندارد. من قصد تحلیل سیاست سعودی ها را در اینجا ندارم.» یکی دیگر از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا که خواست نامش فاش نشود در این خصوص گفت یکی از زمینه های اصلی همکاری بین واشنگتن و ریاض- مبارزه علیه گروه داعش - احتمالا همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند. وی افزود:« همه تلاش دارند به نوعی پیش بینی کنند که چه موضوعی به طور ناگهانی تغییر خواهد کرد. سعودی ها به شدت محافظه کار هستند و اداره امور همچنان از سوی وزیران این کشور ادامه خواهد یافت و انتظار نمی رود تغییرات بزرگی ایجاد شود.» یکی از مقامات بلند پایه کنگره آمریکا که مسئول امور خاور میانه است ، می گوید که گمان نمی کند دیدگاه های سلمان پادشاه جدید عربستان سعودی تفاوت زیادی با پادشاه قبلی این کشور داشته باشد. سلمان بن عبدالعزیز روز جمعه در سخنرانی که از تلویزیون ملی این کشور پخش شد اعلام کرد سیاست های پادشاه قبلی عربستان را ادامه خواهد داد. وی تاکید کرد :« ما به سیاست های درستی که عربستان از زمان تاسیس دنبال کرده است همچنان ادامه می دهیم.» آندرو هاموند از شورای روابط خارجی اروپا در این خصوص می گوید سیاست های نظامی عربستان سعودی از قبل در دستان محمد بن نایف قرار داشت، وزیر کشور عربستان که اکنون به معاون ولیعهد ترفیع مقام یافته است. محمد بن نایف 69 ساله در واقع اولین نوه عبدالعزیز ال سعود موسس عربستان سعودی است. ترفیع مقام محمد بن نایف و انتصاب وی به سمت معاون ولیعهد در واقع تردید و بلاتکلیفی درباره این موضوع که نوه پادشاه سلطنت را به ارث خواهد برد، روشن کرد: برای بیش از نیم قرن ، قدرت بین پسران عبدالعزیز موسس عربستان سعودی انتقال یافته است اما ظاهرا کهولت سن و مرگ آنها ، زمینه را برای رسیدن نسل جدید خاندان سلطنتی به قدرت فراهم کرده است.
در حالی که بیشتر امور جاری برای برخی دیپلمات ها به آسودگی صورت می گیرد اما به نظر بهبود چندانی در برخی مشکلات مهم منطقه خاور میانه صورت نگرفته است نظیر رقابت بین عربستان سعودی و ایران که به بیشتر خشونت های بین شیعیان و سنی ها را در سوریه ، لبنان و فراتر از آن دامن زده است. یکی از مقامات کنگره آمریکا در این خصوص می گوید :« من پیش بینی نمی کنم که هیچ رهبر عربستان سعودی به طور ناگهانی این طور تصمیم بگیرد که برقراری روابط حسنه واقعی با ایران برای اعراب سنی خوب است.»

4949