تداوم روند رشد اقتصادی به ایجاد اشتغال منجر می شود

رکود اقتصادی به رغم رشد اقتصادی در سال جاری، همچنان بر تعدادی از بازارها حاکم است، با این وجود نگاه مسئولان دولتی بر آن است که شاخص رشد اقتصادی تا پایان سال همچنان مثبت بوده و به مرور تمام بازارها از رکود خارج می شوند. در این خصوص "علینقی مشایخی" هم معتقد است که با تداوم رشد اقتصادی، این شاخص تاثیر خود را روی بازار کار گذاشته و نرخ بیکاری کاهش می یابد.
این اقتصاددان کشور در گفت و گویی از وضعیت شاخص های اقتصادی می گوید و ابراز امیدواری میکند که در سال آینده باوجود مشکلات جدید، رشد اقتصادی ادامه یابد.

*آخرین برآوردهای آماری منتشر شده، عمدتا از بهبود فضای اقتصادی کشور حکایت دارند. فضای اقتصادی آنطور که آمار می گویند بهبود یافته است؟
شاخص هایی که بانک مرکزی از رشد اقتصادی و تورم منتشر کرده است، وضعیت امیدوارکننده ای را برای کشور ترسیم می کند. در عین حال برخی به درستی این آمارها با ابهام نگاه می کنند. بانک مرکزی یکی از مراجع رسمی و کارشناسی مطمئن برای محاسبه شاخص های اقتصادی است؛ این نهاد سالهاست که آمار و ارقامی از اقتصاد منتشر می کند. بنابراین تردید نسبت به آمارهای این نهاد، اشتباه است.
بانک مرکزی در آخرین گزارشهای خود رشد اقتصادی نیمه نخست سال را 4 درصد و تورم را حدود 17 درصد اعلام کرده که براساس آن تورم کاهش و رشد اقتصادی افزایش داشته است. در این خصوص باید به چند نکته توجه داشت؛ در مورد تورم اینکه برخی به اشتباه تصور میکنند کاهش تورم به معنای کاهش قیمتهاست، در حالی که وقتی اعلام می شود تورم کاهش یافته، در واقع به این معناست که میزان رشد قیمتها کاهش پیدا کرده است.
در مورد رشد اقتصادی هم برخی ابهاماتی مطرح میکنند بر این مبنا که باتوجه به شرایط رکود اقتصادی حاکم بر کشور، چطور رشد اقتصادی اتفاق افتاده است؟ در عین حال این را به موضوع بیکاری مرتبط کرده و می پرسند چطور اقتصاد ما چند درصد رشد کرده اما به تبع آن اشتغالی ایجاد نشده است، یا خیلی محدود ایجاد شده.

*علت این امر چیست؟ چرا به رغم رشد مثبت چند درصدی اقتصاد، اشتغال ایجاد نشده است؟
در این خصوص باید به این مسئله توجه داشت که وقتی برخی حوزه های اقتصادی از حالت رکود خارج می شوند، واحدها و بنگاههایی که تا پیش از آن با ظرفیت کامل خود تولید نمی کردند، ظرفیت تولیدشان افزایش یافته است. به عنوان نمونه یک واحد صنعتی در دوران رکود با حدود 30 درصد ظرفیت خود تولید می کرده که پس از بهبود شرایطش این میزان ظرفیت به حدود 50 درصد رسیده است. این یعنی در واقع آن واحد اقتصادی بخشی از ظرفیت خالی اش که متوقف شده بود دوباره به چرخه تولید بازگشته است. این موضوع می تواند در نتیجه منجر به ایجاد اشتغال جدید نشود، زیرا کارگرانی که کمتر کار می کردند امروز با افزایش قدرت بنگاه اقتصادی، میزان فعالیت و تولیدشان افزایش یافته است و تعداد کارگران این بنگاه همان تعداد قبلی است.
در نتیجه باید به این مسئله توجه داشت که وقتی اقتصاد از رکود خارج می شود، رشد اقتصادی اولیه منجر به ایجاد اشتغال نمی شود. اما اگر روند رشد اقتصادی ادامه یابد، آنوقت شغل جدید هم ایجاد خواهد شد.

*خب رشد اقتصادی در حالی رخ داده که برخی از بازارها از جمله مسکن همچنان در رکود هستند. عدم تحرک این بازارها ناشی از چه عواملی است؟
موضوع دیگر آنکه در سال جاری و همزمان با خروج اقتصاد از رشد منفی، برخی بازارها مانند مسکن همچنان گویا در رکود قرار دارند. این از آنجا ناشی می شود که در سالهای اخیر بخش زیادی از مردم برای سرمایه گذاری و افزایش سرمایه خود وارد بازار زمین و مسکن شدند. به تبع این امر امروز ما با مقداری اضافه تولید مسکن در کشور روبرو هستیم.
اما در سال جاری بخش قابل توجهی از رشد اقتصادی مربوط به حوزه صنعت و پتروشیمی بوده است. در حوزه صنعت به ویژه با رشد خوبی در میزان تولید و تیراژ تولید خودرو روبرو بوده ایم طی سال جاری. براین اساس اعداد و ارقام اعلام شده برای رشد اقتصادی واقعی است.

*به نظر شما این روند مثبت رشد اقتصادی در سال آینده با وجود مشکلاتی از جمله مسئله درآمدهای نفتی ایران به تبع کاهش قیمت نفت، ادامه می یابد؟
در سال آینده البته مشکلاتی از جمله کاهش قیمت جهانی نفت و مسائل مربوط به مذاکرات می تواند فضا را تا حدودی برای ما تحت الشعاع قرار دهد اما امیدواریم که روند رشد اقتصادی در سال آینده هم به همین منوال ادامه یابد.
3535