زهرا تالانی: اقدام اخیر وزارت آموزش و پرورش در واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی٬ موضوعی است که این روزها محل اعتراض و مناقشه مردم و نمایندگان آنان در مجلس قرار گرفته؛ به اعتقاد نمایندگان این اقدام آموزش و پرورش مقدمه پولی شدن مدارس است. اما وزیر آموزش و پرورش معتقد است که هدف از این کار درآمد زایی نیست و برای کم کردن مشکلات است. به هر حال اکنون طرح استیضاح علی اصغر فانی بیش از ۶۰ امضا دارد. در همین زمینه با عطاالله سلطاني صبور رئیس کمیته آموزش و پرورش مجلس گفت وگویی را انجام داده ایم.
او معتقد است که وزیر چاره ای جز این نداشته چون دولت انگیزه ای برای حل مشکلات آن ندارد.
مشروح این گفت و گو را می خوانید:
ابتدای سال تحصیلی امسال اعلام شد که ۹۰۰ مدرسه دولتی به بخش خصوصی واگذار شده است. شما این واگذاری ها را چگونه ارزیابی می کنید چون برخی معتقدند این مقدمه ای برای پولی شدن مدارس است؟
من هم معتقدم که واگذاری به این نحو درست نیست اما باید بپذیریم که آموزش و پرورش با چالشها و مشکلات فراوانی مواجه است و اکنون حدود 4 هزار میلیارد تومان بدهی دارد . در این شرایط آموزش و پرورش وظابف قانونی خودش را هم نمی تواند انجام دهد.
مثلا معلم رسمی کم دارد و حدود یکصدهزار معلم رسمی نیاز دارد اما توانایی جذب نیروی جدید را ندارد. همچنین مجبور به حفظ تعدادی معلم بازنشسته که توانایی تدریس دیگررا ندارند به خاطر همین کمبود معلم اجازه بازنشستگی نمی دهد.
از طرفی بازنشستگی پیش از موعد هم داریم که الان به خاطر نیاز آموزش و پرورش متوقف شده درحالیکه باید این امر را هدفمند انجام دهد.آموزش و پرورش نیاز به بودجه فراوانی دارد چون اکنون حدود 5 تا 6 هزار نفر نیرو که توانایی تدریس ندارند باید از آموزش و پرورش حذف شوند که 5 هزار میلیارد تومان پاداش پایان خدمت می خواهند و آموزش و پرورش توانایی پرداخت آن را ندارد. تعدادی از معلمان هم مرخصی زایمان می روند که الان نه ماهه شده و این هم نیاز به بودجه دارد.
الان حق ازدواج و فوتیهای کارکنان هم پرداخت نمی شود. چون کل بودجه آموزش و پرورش 2 هزار میلیارد تومان است که بیشتر آن هم صرف حقوق می شود و سرانه مدارس برای پول آب و برق و هزینه ها هم وجود دارد، بنابراین عملا آموزش و پرورش کشور تعطیل است.
بنابراین شما معتقدید که آموزش و پرورش برای جبران کسری بودجه ناگزیر به این اقدامات است؟
آموزش و پرورش الان به روزمرگی دچار شده و متاسفانه دولت هم به آن کمک نکرده است چون در لایحه بودجه 94 هم مانند سالهای قبل تنها حق حقوق دیده شده است درحالیکه آموزش و پرورش نیاز به کمک و حمایت دارد. الان برخی دستگاهها تا 50 درصد هم افزایش حقوق کارمندان را دارند اما آموزش و پرورش این امکان را ندارد. مثلا در این دولت به طور بی رویه به بخش درمان کمک شده است. البته من خوشحالم که حقوق پزشکان روستایی یا پزشک بیمارستانهای دولتی افزایش چشمگیری دارد چون ضرورت داشت.اما اگر ودلت به حوزه پیشگیری هم مانند درمان توجه می کرد سهم آموزش و پرورش هم پرداخت می شد. بنابراین آموزش و پرورش دچارمشکلات فراوانی است.
یکی ازایرادات مخالفان این طرح در مورد استخدام نیرو از خارج برای این مدارس است، درحالیکه اگر تکلیف استخدام نیروهای پیش دبستانی مشخص می شد از همین معلمها استفاده می کردند.
متاسفانه برخلاف قانون آزمون استخدام معلمان پیش دبستانی به خاطر نبود بودجه و ردیف استخدامی برگزار نشد؛ درحالیکه همان طور که اشاره کردید کمبود نیروی انسانی این مدارس از این طریق قابل جبران بود.
مسئولان این مدارس نیروی آزاد گرفتند که طرف قرارداد با موسسه ها و مدارس خصوصی هستند که شاید از نظر مالی به نفع آموزش و پرورش باشد، اما چون این معلمان اغلب آموزش ندیده اند برای آموزش و پروش مشکل ساز خواهند بود .
ثمره این امر چند سال بعد مشخص می شود چون مهمترین پایه تحصیلی دوران ابتدایی است و وقتی دانش آموزان به معلمان آماتور و غیر حرفه ای واگذار می شوند ثمره خوبی ندارد.
این معلمان انگیزه دارند اما آموزش و تجربه ندارند. این یک بحران است و اگر آموزش و پرورش حمایت نشود نظام تعلیم و تربیت ضربه سنگینی می خورد.
از طرفی آقای نوبخت به آقای جهانگیری نامه لغو تعهد خدمت را نوشته اند و عنوان شده وقتی این همه تحصیلکرده دانشگاه داریم چه لزومی به دانشگاه فرهنگیان و تربیت معلم داریم و از همین تحصیلکرده ها جذب کنیم.این طرز تفکر یعنی فاتحه تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش خوانده شده است.
اما خود وزیر تاکید به گرفتن نیرو از دانشگاه فرهنگیان دارد؟
اما در حال حاضر در همین مدارس خصوصی معلم از خارج جذب کردند . وقتی الان دوره ابتدایی واگذار شده در آینده چظور می توانند از این دانشگاه جذب نیرو کنند.
برای این واگذاری نیاز به مجوز مجلس نبود؟
چرا هرکاری که انجام می شود باید مجوز داشته باشدو قطعا این کار آموزش و پرورش ایراد قانونی دارد چون در هیج جای قانون به این موضوع اشاره نشده و تنها موضوع خرید خدمات را داریم .اما این واگذاری خدمات است.
در این مورد از وزیر سوال نشده است؟
همانطور که گفتم دست و بال وزیر بسته است و به شدت مشکل کمبود بودجه دارد. بنابراین به نظر من اگر آموزش و پرورش خلاف قانون این کار را انجام داده در واقع دولت مقصر اصلی است که از آموزش و پرورش حمایتی نمی کند.
به نظر شما این طرح ادامه دار خواهد بود؟
احتمالا وقتی شروع شده ادامه هم خواهد داشت.اما تبعات خوبی برای آن در آموزش و پرورش پیش بینی نمی کنم.
به نظر می رسد مشکلات آموزش و پرورش با تغییر نظام آموزشی بیشتر شد ،الان هم راه حلهایی که پیشنهاد می شود مشکلات را بیشتر می کند. برای حمایت از آموزش و پروش چه باید کرد؟
تعییر نظام آموزشی یک ضرورت بود و به هرحال آ موزش وپرورش از دیرباز مشکلاتی داشت که الان بیشتر شده است.اگر دولت انگیره ای داشته باشد قطعا حل می شد .چطور مشکلات بهداشت و درمان حل شد ؟ البته به نظر من حل نشده و تبعات آن درآینده مشخص می شود چون احساسی پیش می روند و بخش پیشگیری را کاملا رها کردند درحالیکه با توجه به بخش پیشگیری باید سهم آموزش و پرورش و دانشگاهها پرداخت شود.
وقتی 48 درصد دانش آموزان در معرض چاقی هستند یعنی مستعد بیماری هستند اگر سهم ورزش و بهداشت در آموزش و پرورش پرداخت شود می توان به این دانش آموزان کمک کرد تا وقتی وارد جامعه شوند مشکلی نداشته باشند.در نظام آموزش وپرورش کشور ژاپن به موضوع سلامت و بهداشت دانش آموزان توجه می شود و بودجه خوبی دارد.
البته اکنون در بخش درمان رضایت نسبی وجود و جای تشکر دارد اما اگر عدالت اجتماعی را در نظر بگیریم الان کف حقوق پرستاران 1800 تومان است اما تعداد محدودی از معلمان با مدارک بالا و 25 سال سابقه این مقدار حقوق می گیرند.
به نظر شما چرا انگیزه ای در دولت برای حمایت از آموزش و پرورش وجود ندارد؟
من نمی دانم، دولت مدعی است که مجری رهنمودهای رهبری است اما در آموزش وپرورش یک گام هم برنداشته شده است. در دیدار با رهبری ، ایشان فرمودند که همه دستگاهها و دولت به توسعه سهم آموزش وپرورش در بودجه تلاش کنند و آن را سرمایه گذاری بدانند نه هزینه بر اما الان این تلقی وجود دارد که این وزارتخانه هزین بر و مصرف کننده است.
برای همین به روزمرگی افتاده و با این بدهی چکار می تواند بکند.معلمان مشکل معیشتی دارند و هر روز از حرمت آنها کاسته می شود.این بحرانها آموزش وپروس را تهدید می کند.
رئیس جمهور باید پاسخ دهد که چرا بودجه اصلاح نشد و گامی برای حل مشکلات برنمی دارد. بعد از جنگ جهانی دوم کشور ژاپن کاملا متلاشی شده بود در یک بررسی به موضوع توجه به آموزش و پرورش رسیدند و بودجه تمام بخشها را کم و به آن دادند. اما ما که بحرانی هم نداریم و خود آقای نوبحت اعلام کردند با نفت 35 دلار هم می توانند اداره کنند و این هم واقعیت دارد.من معتقدم که با مدیریت درست امکان مدیریت وجود دارد.
به موضوع بودجه اشاره کردید، از سال قبل وعده افزایش بودجه آموزش و پرورش داده شده بود اما چرا تنها 24 درصد افزایش دارد که اصلا رقم چشمگیری نیست؟
متاسفانه دولت حمایتی از آموزش و پرورش نکرده است و این بودجه مانند سالهای قبل صرف حقوق موظفی کارکنان می شود چون سال بعد مطابق روند هرسال حقوق ها افزایش می یابد و این 24 درصد تاثیری در حل مشکلات آموزش و پرورش ندارد.به نظر من آموزش و پرورش رها شده است و هیچ حمایتی نمی شود.
دولت هم به هرحال برای افزایش بودجه نیاز به امکاناتی دارد و امسال با توجه به روند کاهش قیمت نفت مشکلات بیشتری خواهد داشت. آیا واگذاری مدارس راهی برای درآمد زایی آموزش و پرورش است؟
ما در کمیسیون با مسئولان و وزیر در مورد بودجه جلساتی برگزار کردیم اما افزایش بودجه خارج ار لایجه امکان ندارد و نمی توان از بودجه سایر بخشها کاست؛ خود دولت باید بودجه را درست تعریف می کرد و از جاهای دیگر کسر می کرد یا از بخش پیشگیری سهم آموزش و پرورش را می داد . دولت می تواند از طرق فراوانی به افزایش بودجه آموزش و پرورش کمک کند و تنها نیاز به درامد نفتی ندارد. مثلا یک درصد ارزش افزوده که به بهداشت و درمان داده را به آموزش و پرورش هم می داد. در مجلس هم اگر جا به جایی بودجه پیش آید خلاف اصل 75 قانون اساسی است. به نظرمن دولت انگیزه ای برای افزایش ندیده و به نظر من در این دولت آموزش و پرورش فراموش شده است.
چطور آموزش و پرورش می تواند برای خود درآمد زایی کند چون عملکرد آن کاملا با یک بنگاه خصوصی متفاوت است؟
الان حدود یک میلیارد تومان بودجه به اردوگاه های آموزش و پرورش اختصاص دادند که تنها امکان آبیاری درختان آنها با این پول وجود دارد. من معتقدم که یک تیم اقتصادی قوی در آموزش وپرورش باید وجود داشته باشد تا موجودی های آموزش وپرورش را احیا و زنده کند. از همین اردوگاه ها با سرمایه گذاری و تغییر بهره برداری با حفظ تعریف آنها امکان استفاده وجود دارد. یا برخی ساختمان ها آموزش و پرورش بدون استفاده رها شده اند که امکان تجاری سازی آنها وجود دارد . البته این نیاز به رفع موانع قانونی دارد که کاملا مجلس در این زمینه کمک می کند.
درآمدهای عوازض شهرداری و مالیات از نیروهای مسلح و سازمانهای وابسته به آستانه قدس هم که تصویب شد می تواند کمک کند؟
بله، این قوانین وجود دارد اما آموزش وپرورش هم باید پیگیر باشد. قوه قضاییه هم نیاز به آموزش دارد تا سهم آموزش وپرورش در سایر قوا هم پرداخت شود. آموزش وپرورش را نباید تنها رها کنیم و انتظار حل مشکلات آن را داشته باشیم.
به نظر شما استیضاح آقای فانی می تواند به حل این مشکلات کمک کند؟
مشکلات با حذف ایشان حل نمی شود چون او آموزش و پرورش را می شناسد و در این زمینه کاملا مشکلات را لمس کرده اند و می دانند .الان مشکل حذف وزیر نیست مشکل نوع نگاه دولت به آموزش وپرورش است. وقتی دولت انگیره ندارد نباید وزیر را قربانی کرد و اگر او استیضاح شود کم کاری دولت است چون او به تنهایی نمی تواند مشکلات را حل کند.
46232
نظر شما