به بهانه سفر رئیس مجلس به سوریه

  سفر آقای لاریجانی به سوریه، اولین سفر مقامات بلندپایه ایرانی به این کشور نبوده و آخرین سفر نیز نخواهد بود. دو کشورایران و سوریه دارای روابط نزدیک و دوستانه دیرینه‌ای هستند که حوزه این روابط شامل زمینه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی می شود. به طور طبیعی سفر مقامات دو کشور برای استمرار و استحکام ابعاد مختلف این روابط و همچنین در پاسخ به سفر مقامات یکدیگر است. البته روابط ایران و سوریه علاوه برمحوریت دو جانبه از همان ابتدای انقلاب ابعاد منطقه‌ای داشت. دیدگاه‌های دو کشور درمورد تهدیدهای موجود درمنطقه و در راس آن اشغالگری رژیم صهیونیستی و نیز حمایت از آرمان فلسطین همسو ونزدیک بوده است لذا مدتهاست همکاری ایران وسوریه فراتراز همکاری‌های معمولی است. به همین جهت برخی ازاین همکاری‌ها تعبیر راهبردی دارند. همه می دانیم مدت‌هاست که دوکشور در منطقه، محوری تحت عنوان محورمقاومت تشکیل داده‌اند که در درون این محور، جریان‌های مقاومت دیگری مثل فلسطینی‌های مبارز و حزب‌ا... لبنان وجود دارد که تاکنون دستاورد‌های مهمی را به دست آور‌ده‌است.اما اخیرا در چارچوب روابط دوکشور بعد از تحولات داخلی سوریه پس از سال 2011 به این طرف و حضور نیروهای خارجی به ویژه تروریست‌های منتسب به القاعده و داعش درمنطقه و درسوریه، حجم  همکاری‌ها و هماهنگی‌های دو کشور  افزایش یافته است. آنچه مسلم است برخی دولت‌های فرامنطقه‌ای وبرخی دولت‌های عربی منطقه تلاش می‌کنند به بهانه تحولات داخلی سوریه  یکی از اعضای مهم محور مقاومت را از پای درآورند که توسعه‌ همکاری دو کشور ایران و سوریه برای جلوگیری از این امر صورت گرفته است. البته تحرکات دیپلماتیکی در منطقه در حال انجام است تا راهکارهایی برای پایان این بحران و توقف فرسایشی شدن آن پیدا شود.یکی از دولت های تاثیرگذار در این بحران ترکیه است. ایران دارای روابط همجواری خوب وگسترده ای بویژه درابعاد اقتصادی با ترکیه است گرچه در موضوع سوریه اختلافاتی وجود دارد. این اختلاف دیدگاه ایران و ترکیه درمورد سوریه نباید باعث بروزاختلاف جدی وعمیق در رابطه دوکشور شود. هر دوکشور برای روابط با همدیگر اهمیت قائل هستند لذا باید همچنان تلاش شود در راستای رعایت حسن همجواری روابط مستحکم دوطرف استمرا داشته باشد ونباید اجازه دهند موضوعات منطقه‌ای روابط دوطرف را متزلزل کند. البته به نظر می‌رسد ترکیه درمورد سوریه مدت‌هاست منفعلانه عمل می‌کند به این علت که شرط‌بندی‌های اولیه‌ای که درمورد سقوط نظام سوریه انجام داده بودند تحقق پیدا نکرده است. بسیاری از مقامات ترک فکر می‌کردند با اقدامات بازیگران بزرگ صحنه بین‌الملل به ویژه آمریکا به‌زودی شاهد سقوط دولت سوریه خواهند بود.  اقدامات ترک ها برای کمک به ورود مخالفان و تجهیز وآموزش آن ها ودیگرنیروهای خارجی برای اعزام به داخل سوریه درهمین رابطه صورت گرفت که تصور می‌کردند درخلال دو سه ماه دولت این کشور ساقط خواهد شد اما این اتفاق صورت نگرفت مهم ترین دلیل آن همکاری‌های منطقه‌ای ایران و سوریه بود. ترک‌ها در این اندیشه بودند که با نقش دادن به جریان نزدیک به خودشان یعنی جریان اخوان المسلمین سوری وحامیان داخلی آن ها به عنوان برادر بزرگتر بتوانند درآینده این کشور نقش اساسی داشته باشند ولی جمع بندی‌ای آن ها بی نتیجه ماند. بعد ازنفوذ داعش درعراق، ترک‌ها به صورت آشکار و پنهان از این جریان حمایت کردند، این حمایت یکی از اشتباهات بزرگ و تاریخی آنها بود و در آینده باید نسبت به این اقدام  پاسخگو باشند. شکل دادن یا حمایت از جریانی مانند داعش شاید منافعی مقطعی برای ترک ها در بر داشت اما نهایتا پایان دادن به این جریان از دست آن ها خارج است درست مانند شکل گیری القاعده و رویکرد فعلی آن. احتمال اینکه مشکلات داعش در آینده متوجه ترک‌ها شود  وجود دارد وآنها ناگزیر به مقابله با این جریان خواهند شد. درحال حاضر ترک ها نسبت به سرنگونی بشاراسد ناامید شده‌اند ولذا شاید تمایل داشته باشند با طرح‌های جدیدی که در منطقه برای آینده بحران سوریه درحال شکل‌گیری است مثل آنچه در همکاری‌های روسی- ایرانی و برجسته شدن موضوع گفت‌وگوهای سوری -سوری جریان دارد مشارکت داشته باشند؛  درآینده نزدیک نشستی در روسیه با حضور مخالفان سوریه و دولت این کشور برگزار خواهد شدکه این نشست مهم تلقی می شود. محورمقاومت باید حضور خود را به صورت فعال‌تر اثبات کند چراکه مخالفان دولت سوریه مواضعشان نسبت به گذشته به شدت تضعیف شده است. اگراین مسئله را قبول کنیم، باید پذیرفت موضع دولت و حامیان منطقه ای آن در سوریه‌ قوی ترشده است.

منبع: روزنامه آرمان