دنیای امروز «علی» را چگونه باید بشناسد؟ / کدام یک از رفتارهای ما شیعیان به امام علی(ع) شبیه است؟

فایل صوتی که در ابتدای پرونده می شنوید گلچینی از سخنان امام موسی صدر درباره حضرت علی(ع) است که به مفهوم امامت پرداخته و نشانه ها و مشخصات شیعه و دوستدار واقعی امام را بیان می کند. بخش های دیگری از سخنان امام صدر درباره امیرالمومنین را می توانید اینجا و اینجا بشنوید.

 علی(ع) دین آزادی داشت و سعی می کرد دین جامعه را نیز آزاد کند

آیت الله جوادی آملی درباره امام علی(ع) می گوید: «خود علی ‌بن ‌ابی‌طالب(ع) دین آزادی داشت و سعی می کرد دین جامعه را نیز آزاد کند. آزاد بودن دین علوی در بخش اندیشه از گزند وهم و خیال بود و در بخش انگیزه از آسیب شهوت و غضب. لذا در عهدنامه‌اي كه براي مالك هنگام اعزام به مصر مرقوم فرمود چنين نوشتند كه: انسان در سايه دين كريم مي‌شود، در سايه دين خليفه خدا مي‌شود و در سايه دين از عزت بهره دارد و مانند آن.»

متن کامل پیام آیت الله جوادی آملی را که به مناسبت عید غدیر خم منتشر شده است اینجا بخوانید.

چرا حضرت علی(ع) برای جانشینی برگزیده شد؟

استاد محمدرضا حکیمی در کتاب «بعثت ، غدیر، عاشورا، مهدی» درباره واقعه غدیر و ولایت امیرالمومنین علی(ع) چنین می نویسد: «ببینیم علی(ع) که بود و چه فضائلی داشت که از جانب خدا برای جانشینی پیامبر اسلام و رهبری مسلمانان برگزیده شد؟
علی همان کسی بود که از خرد سالی در دامان محمد پرورش یافت و از میان مردان، پیش از همه دعوت پیامبر را پذیرفت، و اسلام آورد. خواجه نصیر الدین طوسی می گوید: علی داناتر از همگان بود. حدسی نیرومند داشت. همیشه همراه رسول خدا(ص) بود. از همه بخشنده تر بود. پس از پیامبر، پارساتر و عابدتر و فرزانه ترین مردم بود. ایمانش بر همه مقدم سخنش از همه فصیح تر، و رأیش از همه درست تر بود. به حفظ کتاب خدا و اجرای احکام آن از همه بیشتر توجه داشت.

توماس کارلایل، مروخ و متفکر انگلیسی می گوید: علی جوانمردی بلند قدر و بزرگ نفس بود. از چشمۀ وجدانش مهر و نیکی سیل آسا سرازیر می گشت. در دلش شعله های دلاوری و پهلوانی زبانه می کشید. شجاع تر از شیر ژیان بود، اما شجاعتی آمیخته با مهربانی.
بولس سلامه، حقوقدان مسیحی بیروتی می گوید: علی در قضاو ت، تبعیض نمی نهاد. آنچه را بایست به مردم بدهد به طور مساوی می داد. میان ارباب و بنده فرق نمی گذاشت. وضع رقت بار فقیران و یتیمان چنان در او اثر می کرد که حالت غریبی به خود می گرفت. او به چشم می دید که مردم، درد و رنج زندگی را مانند هماهنگی شعر حس می کنند.

آری، علی به رایگان و بی جا برگزیده خدا نبود. و بر پایه این ها و این واقعیت ها بود که شیعه پس از در گذشت پیامبر اکرم، همان راهی را سپرد که پیامبر تعیین کرده بود، یعنی: علی را رهبر اسلام، امام امت و پیشوای خلق، و مجری قرآن، پناه عدالت، و تکیه گاه واقعی قانون، و دژ استوار حقوق خلق ها و توده ها، و خلاصه، خلیفه بلا فصل و جانشین راستین پیامبر و رهبر شعار های قرآن شناخت، و همواره به محتوای غدیر -که مبتنی بود بر دستور خدا - عمل کرد، تا به اسلام و پیامبر اسلام و احکام اسلام وفادار باشد، و چیزی از خود در دین پدید نیاورده باشد، بلکه گام به گام پا جای پای پیامبر (ص) گذاشته باشد، و به دستورات او رفتار کرده باشد.

مسئله غدیر، مسئله انسان است

غدیر، واقعه ای نیست که تنها جنبه تاریخی داشته باشد، و به عنوان یک مسئله گذشته دربارۀ آن سخن گفته شود. بلکه به جز جنبه تاریخی آن و همچنین جنبه دینی و اسلامی و اعتقادی بسیار مهم آن، هر مسلمانی مکلف است در این بابت، حق را بشناسد و به آن معتقد باشد، بجز این ها همه، مضمون و مقصود از واقعه غدیر در هر لحظه از زندگی جامعه اسلامی بلکه در هر جامعه دیگری مصداق و مورد دارد. جوهر اصلی واقعه غدیر و سخنان پیامبر در آن روز، تعیین شکل صحیح رهبری است، و سرپرستی و مولویت اهل حق، و لزوم ایمان داشتن به حکومت پیشوای عادل، و بیعت کردن با چنین پیشوایی، و اطاعت کردن از چنین حکومتی(یعنی: حکومتی همسان و همانند آنچه علی - در نزدیک به 5 سال دوره خلافت خود- جامۀ عمل پوشاند)، و سر پیچی و مخالفت با هر حکومت غیر اسلامی، و نظام ستمگر که حقوق مردم را رعایت نکند، و جانب محرومان را نگیرد. محتوای امامت و غدیر این است.

از این رو حماسه غدیر، چونان مشعلی جاودان سوز، در ذهن ها و زمان ها و عصر ها و نسل ها همیشه زنده است، و جوهر سیال آن در کالبد جامعه ها همیشه جاری است. گفت و گو و تأکید بر مسئله غدیر، و تجدید بحث در این باره، چیزی نیست جز تاکید براحقاق حق، و نشر عدالت، و مبارزه با ستم و جهل. این است که مسئله غدیر، مسئله انسان است، و فریاد غدیر فریاد انسان. و این حقیقت، زنده است، و دفاع و یاد آوری آن وظیفه است، تا روزی که زندگی باشد و انسان و روز.»

 درباره واقعه غدیر و مسئله امامت / رفتارهایی که یاد امام علی(ع) را در دل ها جاودانه کرد 

استاد مرتضی مطهری، در بحث «امامت در قرآن » به آیات مورد استدلال شیعه، توجه کرده  و موضوع امامت و واقعه غدیر را بررسی کرده است. متن این مبحث را می توانید اینجا بخوانید. استاد مطهری در سخنانی دیگر با نقل ماجرایی از زندگی مولا علی(ع)، تبیین می کند که چرا تا همیشه روزگار مردم ایشان را دوست داشته و یادشان از دل افراد بیرون نمی رود. فایل صوتی سخنان وی را اینجا بشنوید.

نسل جوان امروز و روشنفکر جامعه اسلامی چه نیازی به شناخت علی(ع) دارد؟

‬دکتر علی شریعتی در سخنانی با عنوان «چه نیازی است به علی؟» به لزوم شناختن و آشنایی با سلوک و شخصیت حضرت علی (ع) پرداخته است.

در بخشی از این سخنان می گوید: «سخنان خود را با طرح یک سوال آغاز می کنم، و آن این است که "چه نیازی است به علی؟ چه نیازی است امروز به شناختن علی؟"‬ فرض را بر این می گذارم که اساسا نسل جوان ما، روشنفکر ما و روح این عصر و زمان این سوال را مطرح می کند ـ یا پیش خودش و یا خطاب به کسانی‬ ‫که از علی دَم می زنند ـ و من می خواهم به این سوال جواب دهم؛ جواب نه به کسی که از نظرِ تشیع معتقد به علی است و حتی نه به کسی که مسلمان‬ ‫است، بلکه به هر کسی و در هر کجا، شیعه یا غیرِ شیعه، مسلمان یا غیرِ مسلمان، مؤمن یا غیرِ مؤمن. فقط به یک شرط و آن اینکه سوال کنندهٔ آن انسانی‬ ‫باشد که امروز برای انسانیت و برای عدالت و برای آزادی در خودش احساس مسئولیت می کند و به این اصولی که میان همه روشنفکران و اَحرارِ جهان‬ ‫مشترک است، معتقد است: اَحرار، چه دین دار و چه غیرِ دین دار، هم چنان که حسین به دشمنش می گوید که "اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید".‬..» متن کامل سخنان دکتر شریعتی را اینجا بخوانید.

 13 تصویر از شخصیت امام علی(ع) به روایت یک مسیحی

جرج جرداق مسیحی در وصف علی(ع) می گوید: «ای دنیا! چه می شد که همه توان خود را گرد می آوردی و در هر روزگاری «علی» ای با آن قلب و زبان و امتیازاتش عنایت می کردی!»

جرج جرداق، نویسنده، شاعر و نمایشنامه نویس مسیحی لبنانی است که پدر و مادرش به حضرت على (ع) بسیار ارادت داشتند و بر سردر خانه خود، سنگى را نصب کرده بودند که روى آن جمله لا فتى الا على، لا سیف الا ذوالفقار حک شده بود. جرج جرداق در وصف حضرت علی(ع) می گوید: "ای روزگار کاش می توانستی همه قدرت هایت را، و ای طبیعت، کاش می توانستی همه استعدادهایت را در خلق یک انسان بزرگ، نبوغ بزرگ و قهرمان بزرگ جمع می کردی و یک بار دیگر به جهان ما یک علی دیگر می دادی".

او با نوشتن کتابی درباره امام علی (ع) بین شیعیان شناخته شده است. کتاب «الامام علی صوت العدالة الانسانیه» مشهورترین کتاب اوست که در ۵ جلد با عناوین «علی و حقوق بشر» ، «علی و انقلاب فرانسه» ، «علی و سقراط» ، «علی و دوران زندگانی اش» و «علی و قومیت عربی» به زبان فارسی منتشر شده است. 20 نکته از سخنان جرداق در کتاب «امام علی صدای عدالت انسانی» را در آن به توصیف شخصیت و بزرگی حضرت علی (که درود خدا بر او باد) برای وجدان های بیدار انسانی پرداخته است، اینجا بخوانید.

 چه آیاتی از قرآن در روز غدیر و به مناسبت آن نازل شده است؟

وقتی پیامبر در روز پنجشنبه، هجدهم ماه ذیحجه به غدیر خم رسیدند، جبرئیل بر حضرتش نازل شد و آیه 67 سوره مائده را در مورد نصب امیرالمومنین علی خواند:  «یا ایها الرسول، بلغ ما انزل الیک من ربک، فان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس...» ای پامبر! آنچه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن، اگر انجام ندادی، رسالت او را ابلاغ نکردی و خداوند تو را از مردمان حفظ خواهد کرد.»

مرحوم علامه امینی در جلد اول کتاب «الغدیر» نام سی نفر از دانشمندان اهل سنت را آورده است که گفته اند: این آیه در روز غدیرخم در مورد علی بن ابیطالب نازل شده، نشانی کتاب ها حتی شماره صفحه کتابی که از آن نقل شده در کتاب الغدیر نوشته شده است.

دومین آیه، آیه سوم از سوره مبارکه مائده است. پس از سخنان پیامبر هنوز مردم متفرق نشده بودند که جبرئیل نازل شد و این آیه را آورد: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» امروز دین شما را کامل ساخته و نعمتم را بر شما تمام کردم و به این که دین شما دین اسلام باشد، راضی شدم. در همان کتاب «الغدیر» نام 16 نفر از دانشمندان اهل سنت با ذکر کتاب و اشاره به صفحه مورد نظر آمده است که همگی آن ها گفته اند: این آیه در روز غدیرخم بعد از نصب علی بن ابیطالب به وسیله رسول خدا نازل شده است.

 /6262