پیش‌نویس قانون سازمان نظام رسانه‌ای كشور توسط مركز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر روی وبگاه این مركز تحقیقاتی منتشر شده است. انتشار این پیش‌نویس بازتاب‌های بسیار گسترده‌ای در محافل رسانه‌ای داخل و خارج داشته است.
بخش عمده‌ای از این بازتاب‌ها، محتوای منفی و واكنشی داشته و یكسره به نفی این پیش‌نویس و محتوای آن پرداخته است و بخش اندكی نیز به تایید یا حمایت از آن اختصاص داشته است. در این میان انتشار یك میزگرد توسط بی بی سی فارسی و انعكاس دیدگاه‌های متولیان انجمن صنفی روزنامه نگاران باعث ایجاد فضایی متفاوت در میان جامعه رسانه نگار در كشور شده است.
منتقدان عمدتا نوك تیز انتقاد خود را متوجه دولتی بودن ساختار سازمان نظام رسانه‌ای كرده و آن را در تناقض با آزادی‌های مصرح در قانون اساسی و قانون مطبوعات بیان كرده‌اند.
اما در عین حال باید در نظر داشت كه تشكیل یك سازمان نظام رسانه‌ای مشابه سازمان نظام پزشكی یا سازمان نظام مهندسی یا حتی سازمان نظام پرستاری در ایران از آرزوهای دیرینه رسانه نگاران در ایران بوده است كه هیچ گاه تحقق نیافته است. دولت روحانی برای اولین بار در صدد است سازمانی را با تشكیلاتی محلی و منطقه ای و ساختاری كاملا دمكراتیك و برخاسته از سطوح استانی برای رسانه نگاران تشكیل دهد.
بر اساس این پیش نویس، اولا این سازمان برخاسته از دیدگاه و نظر اعضای آن در سطح شهرستانها و استانهای كشور خواهد بود و ثانیا همه انواع رسانه نگاران اعم از رسانه نگاران رسانه های مكتوب، دیداری و شنیداری و آنلاین را تحت پوشش قرار خواهد داد.
نكته مهم دیگر این است كه در صورت تبدیل شدن این پیش نویس به قانون، بسیاری از مجازاتهایی كه اكنون توسط دستگاه قضایی برای رسانه ها و رسانه نگارها در نظر گرفته می شود به موجب قانون توسط این سازمان وضع شده و نوع مجازتها نیز متناسب با حرفه رسانه نگاری خواهد بود. این همان مساله‌ای است كه اغلب رسانه‌ها و رسانه نگارها در ایران طی دو دهه اخیر با آن مواجه بوده‌اند و بخش زیادی از رسانه نگارها به خاطر خطای ناكرده و در آتش مجازات رسانه‌های خود سوخته‌اند و یا از كار بیكار شده و امنیت شغلی‌شان سلب شده است.
این سازمان به هیچ در صدد جایگزین شدن به جای انجمن صنفی روزنامه نگاران نیست، البته شاید متولیان انجمن مذكور كه به دلایلی موجه یا ناموجه در سال‌های قبل تعطیل شد بدشان نیاید كه چنین سازمانی هرگز شكل نگیرد تا آنها همواره مسوولان سابق انجمن باقی بمانند! ولی قاطبه رسانه نگاران ایرانی نیاز به تشكل و سازمانی دارند كه بتواند مدافع آنها در مشكلات و سختی ها باشد.
اشكال دیگری كه به این پیش نویس گرفته شده، دولتی بودن بیش از حد ساختارهای تصمیم‌گیری در آن است. هرچند این اشكال تا حدی وارد است اما باید در نظر گرفت كه این پیش نویس بعد از تصویب در هیات وزیران باید به تایید مجلس و شورای نگهبان نیز برسد تا تبدیل به قانون شود، بنابراین تدوین كنندگان این پیش‌نویس با درك درست از ساختار قدرت در ایران، این سازمان را طوری طراحی كرده‌اند كه با ساختارهای موجود حاكمیتی تعارض و تقابلی پیدا نكرده و باعث ایجاد حساسیت در نهادهای مذكور نشود.
در واقع باید اذعان كرد این پیش نویس مصداق كاملی از میانه روی و اعتدال سیاسی در تنظیم یك لایحه قانونی است كه ساختارشكن است و نه حاكمیت محور، اما می‌توان آن را گامی به جلو برای تحقق خواسته‌های دیرین رسانه نگاران در ایران به شمار آورد.
از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مركز مطالعات و برنامه‌ریزی آن اصلا مانند دولت قبل عمل نكرده كه بدون مشورت با صاحب نظران و نخبگان و رسانه نگاران، طرح یا لایحه‌ای را تدوین كرده و آن را در پشت درهای بسته به تصویب برساند. انتشار عمومی متن كامل این پیش‌نویس نشان می‌دهد كه طراحان آن در صدد كسب نظرات عمومی و دیدگاه‌ها و پیشنهادهای استادان ارتباطات و رسانه نگاری و فعالان رسانه‌ای كشور هستند. برگزاری یك نشست تخصصی در مركز مذكور نیز با همین هدف انجام شده است.
* روزنامه نگار و استاد دانشگاه
منبع: دانا
5858
نظر شما