پیام‌های داخلی و خارجی پیروزی اردوغان در انتخابات ترکیه

اردوغان یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه در سال 2023 را به عنوان یک نقطه عطف و هدف حکمرانی خود قرار داده است. او در سخنرانی های خود تاکید می کند با تکمیل پروژه های بزرگ اقتصادی، عمرانی و صنعتی در دست انجام، ترکیه تا سال 2023 در زمره یکی از پنج کشور برتر اروپا و 10 کشور قدرتمند جهان قرار خواهد گرفت. اردوغان بطور غیر مستقیم این پیام را هم به مردم و احزاب مخالف می دهد که فردی نیست که به این زودی دست از قدرت بکشد؛ چرا که برای خود ماموریتی قائل است تا در چارچوب هدف کلان خود برای سال 2023، کشور را به سرمنزل مقصود برساند.

بر این اساس پیروزی احتمالی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری دارای پیامدهای داخلی و خارجی متعددی برای ترکیه خواهد بود. از جمله این پیامدها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. تمرکز قدرت:

اردوغان قصد دارد در صورت پیروزی در انتخابات، قدرت اجرایی کشور را از نخست وزیری به ریاست جمهوری منتقل کند. وی می‌خواهد قانون اساسی را تغییر دهد و ریاست جمهوری را که در حال حاضر پستی عمدتا تشریفاتی است، به کانون قدرت اجرایی تبدیل نماید. به اعتقاد اردوغان، داشتن رئیس جمهوری قوی مثل آنچه در سیستم حکومتی آمریکا وجود دارد، بیش از نظام پارلمانی فعلی برای ترکیه مناسب است. چنین امری به آن معناست که دیگر مجلس ترکیه همچون گذشته بر اعمال و اقدامات قدرت اجرایی کشور تسلطی نخواهد داشت. به این ترتیب از قدرت نظارتی مجلس کاسته خواهد شد و قدرت اجرایی نیز به صورت کامل در نهاد ریاست جمهوری متمرکز خواهد شد.

2. سرکوب مخالفان:

اردوغان فردی است که به لحاظ شخصیتی، هیچ گونه مخالفتی را برنمی تابد. به همین دلیل نیز احتمالا پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به سرکوب هرچه بیشتر مخالفان داخلی خود دست خواهد زد. در واقع حرکت دست به عصای او در قلع و قمع مخالفان خود صرفا به دلیل در پیش بودن انتخابات بود و وی پس از پیروزی در کارزار انتخابات می تواند با دست باز به سرکوب مخالفان داخلی خود بپردازد.

3. تحت فشار قرار دادن جریان گولن:

پس از بروز اختلافات اساسی میان گولن و اردوغان، انتظار می رود روند پاکسازی نهادها و دستگاه های دولتی از هواداران گولن همچنان ادامه یابد و دولت اردوغان با شدت و حدت بیشتری جریان گولن را تحت فشار قرار دهد. از جمله اقدامات اردوغان در این حوزه می توان به اعمال محدودیت برای رسانه های وابسته به جریان گولن و همچنین ممانعت از ورود افراد وابسته به گولن و اتحادیه توسکون به پروژه های سودآور اقتصادی و تجاری اشاره کرد.

4. ادامه بازی با برگ کردی:

اردوغان طی سال های اخیر حرکتی را در راستای حل و فصل مسئله کردی شروع کرده است. با این حال خود وی در برخی مواقع در این روند کارشکنی کرده و بر توافقات صورت گرفته پایبند نبوده است. این امر حکایت از آن دارد که اردوغان بیش از آنکه عمیقا به حل و فصل مسئله کردی در داخل ترکیه اعتقاد داشته باشد، از این مسئله به عنوان یک برگ سیاسی در مقابل رقبای خود استفاده می کند. به همین دلیل نیز در آینده نزدیک نمی توان امیدی به حل و فصل مسئله کردی داشت و باید همچنان شاهد بازی سیاسی اردوغان با این برگ مهم در داخل ترکیه بود.

5. اسارت در دام کیش شخصیت:

استراتژی 2023 ترکیه و چشم‌اندازی که اردوغان برای حضور در قدرت تا آن زمان تدوین کرده است، حکایت از آن دارد که هدف اصلی اردوغان، ماندگار کردن نام خود در صدر تاریخ ترکیه است. در واقع اردوغان در پی کیش شخصیت است و تلاش می‌کند از یک‌سو آتاتورک را در جامعه ترکیه به دست فراموشی بسپارد و از سوی دیگر خود را به عنوان مهم‌ترین رهبر ترکیه نوین مطرح نماید. این مسئله می تواند در دراز مدت دارای پیامدهای منفی برای شیوه حکومتداری اردوغان و همچنین جامعه ترکیه باشد.

6. تداوم وهم در سیاست خارجی:

سیاست خارجی فعلی ترکیه که بر مبنای تئوری عمق استراتژیک داوود اوغلو بنا شده، دارای تناقضات اساسی است و ایده نوعثمانی گری نوعی وهم و بلند پروازی را بوجود اورده است. نتیجه این تناقضات و بلندپروازی ها، سیاست های اشتباه ترکیه در سوریه، عراق و سایر کشورها است. حمایت اشتباه از گروه های تندرو تکفیری، اقدامی است که در آینده دامن خود ترکیه را نیز خواهد گرفت. با این حال به نظر می رسد اردوغان کماکان بر این سیاست اشتباه اصرار می ورزد و احتمالا انتخاب وی به عنوان رئیس جمهور ترکیه موجب تداوم و تکرار این خطای راهبری خواهد شد؛ امری که می تواند خسارات و آسیب های زیادی را به ترکیه وارد کند.

منبع: خبرگزاري فارس

برای مشاهده صفحه شخصی شعیب بهمن اینجا را کلیک کنید