بررسی انتخابات سوریه از دو زاویه

     انتخابات رياست جمهوري سوريه را بايد از دو زاويه ديد، اول اينكه فارغ از دموكراتيك بودن یا نبودن آن، اينكه نفس انتخابات در کشورهای منطقه برگزار مي شود خود امري مبارك است. در سوريه ما قبلاشاهد آن بوديم كه رييس جمهور از طريق پارلمان و از يك حزب معرفي مي شد و مردم تنها با يك بله يا خير راي مي دادند اما حالااين شكل از انتخابات رقابتی و به صورت مستقيم در سوريه اولين بار است كه رخ مي دهد. اكنون در سوريه دو اتفاق افتاده است يكي اينكه انتخابات از سيستم مجلس و با يك آري يا نه خارج شده است وبا حضور چند نامزد برگزار می شود و دوم اینکه مردم مستقیم پای صندوق حاضر می شوند. اينها حتي به صورت شكلي امري مثبت است و یک گام به جلو محسوب می شود. با اين حال در شرايط  فعلی  مناطقي كه در اختيار دولت نبوده است در آن انتخابات برگزار نشده و اين خود يك مشكل است. اما اين موضوع نیز از دو زاويه قابل ارزیابی است. يكي اينكه اگر حاكميت بر كل كشور نباشد انتخابات ناقص است اما از سويي ديگر در همه جاي دنيا همه مردم در انتخابات مشاركت نمي كنند. نكته ديگري كه در اين بين وجود دارد اين است كه به نظر مي آيد پس از گذشت بيش از سه سال از بحران سوريه بخش عمده يي از مردم این کشور خواهان بازگشت ثبات و امنیت هستند و خواهان اين هستند كه جلوي تخريب منابع و زیرساخت های كشور گرفته شود. قشر متوسط محافظه كار و سرمايه داران میانی در سوريه ثبات را بيشتر ترجيح مي دهند.  در اين سه سال نيز با توجه به دخالت هاي خارجي كه در سوريه صورت گرفت و گروه هايي مانند داعش و النصره دراین کشور رشد پيدا كردند  و با توجه به نگرش اعتقادي آنان به نوع حکومت و عدم ارزشی که برای دمکراسی قائل هستند مناقشات بسياري ميان مردم در اين خصوص صورت گرفت. نهایتا بسیاری از مردم به اين نتيجه رسيده اند كه آينده سوريه در كنار اين نيروهاي تندرو تکفیری تيره و تار خواهد بود و تنها طرفی که می تواند ثبات و امنیت را در درون سوريه برقرار کند ارتش اين كشوراست. چه بخواهيم چه نخواهيم  بايد پذيرفت كه بخش زیادی از مردم به پاي صندوق هاي راي رفته اند و راي داده اند، البته شكل انتخابات نامتعارف است. در دنيا در اين نوع انتخابات درصد آرا تقسيم مي شود نه اين گونه كه يك فرد نزديك به 90 درصد آرا را به دست آورد و ديگران نيز زير 5 درصد آرا را كسب كنند  اين موضوع از نرم هاي متعارف دنيا به دور بوده است. ولي درعین حال در درونش يك نگاه نسبی دموكراتيك وجود داشته است. با اين حال اتفاقي كه افتاده اين است كه با توجه به شرايط كنوني اين موضوع يك پيروزي قاطع براي بشار است و با مشروعيت جديدي كه كسب مي كند آن را به رخ مخالفان خود در داخل و خارج مي كشد. اينكه طرف هاي تاثيرگذار در بحران سوريه از جمله امريكا و غرب و برخي از كشورهاي عربی حاشيه خليج فارس بخواهند از اين انتخابات قانع شوند جاي ترديد دارد كه بخواهد به مشروعيت اسد كمك كند. بنظر می رسد بعد از برگزاري انتخابات طرف هاي مخالف موضع گيري شان سخت خواهد بود و چالش هاي طرفين بيشتر از گذشته خواهد بود  به نظر مي رسد بحران پيچيده تر مي شود و مخالفين به سمتي نمي روند كه آن را بپذيرند. با اين وجود به نظر نمي رسد كه امريكايي ها و غربي ها برنامه و راه حلي براي آينده سوريه داشته باشند. اپوزيسيون خارجي سوريه هم اكنون چندان اتحادي بين شان وجود ندارد و هر روز اختلافات در ميان آنها نيز افزايش مي يابد و ثبات در جبهه دولت وحامیانش حتما بيشتر است. به هر حال براي برقراري آرامش و ثبات تنها راه حل فقط سياسي است. درشرایط پس از انتخابات، اپوزوسیون سیاسی داخلی که مخالف برخوردهای خشونت آمیز است وبه  تنسيقي ها مشهورند قدرت بیشتری خواهند گرفت  حسن عبدالعظيم، هيثم مناع از جمله افرادي هستند كه به تدريج در حال قدرت گرفتن در صحنه سياسي سوريه هستند و در عين حال به دنبال براندازي هم نيستند. آنها به دنبال برگزاری انتخاباتی آزاد و دموكراتیک هستند و مباحث حقوق بشری را دنبال می کنند. دولت بشار اسد هم به نوعي مخالف همكاري با آنها نیست. هرچه اقدامات گروه هاي تندرو وافراطی در داخل سوریه شدید تر شود شرايط اپوزيسيون سیاسی داخلي در سوريه بهتر خواهد شد.

منبع : روزنامه اعتماد 17/3/93