جای خالی خودروهای سفارشی در سبد خودروسازان

در چند سال اخیر وضعیت تولید خودرو به لحاظ تیراژی رشد شگرفی داشته است، به طوری که تولید چند هزار دستگاهی در اوایل انقلاب هم اکنون به سالانه 1.3 میلیون دستگاه رسیده است. اما باید اذعان کرد که رشد ظرفیت تولید خودرو در کشور به لحاظ وجود تقاضای زیادی که برای آن وجود دارد، خودروسازان را از مساله ای به نام توجه بیشتر به نیازهای خاص مشتریان غافل کرده است.

در این میان سایپا به لحاظ تقاضای انباشته ای که هم اکنون برای پراید وجود دارد، همچنین به دلیل  تیراژ نه چندان زیاد ریو و زانتیا همواره برای محصولاتش تقاضا وجود داشته است. این مساله برای شرکت زیر مجموعه اش یعنی پارس خودرو نیز صدق می کند.

ایران خودرو نیز به دلیل این که توانسته فضای خالی قیمتی محصولاتی که سایپا در آن رنج قیمتی، محصولی را عرضه نمی کند، پوشش دهد، می توان گفت که خودروسازان داخلی تا حدودی هم پوشانی داشته اند و تقاضا برای محصولات هر دو گروه خودروسازی بزرگ کشور که 98 درصد سهم بازار خودرو را در چنبره خود دارند، همواره وجود داشته است.

بنابراین در چند سال اخیر آنها انگیزه ای برای توجه بازارهای خاصی به نام خودروهای سفارشی غافل بوده اند، بازاری که همواره کمپانی های بزرگ برای بازارهای جهانی خود مد نظر داشته اند و سودآوری بالقوه ای نیز در این میان ازآن خود کرده اند.

وقتی کمپانی بزرگی مثل تویوتا برای محصولات خود برند سفارشی لکسوس را در نظر می گیرد، یا کمپانی بنز در کنار خود از  تیونرهای گردن کلفتی مثل باراباس و AMG بهره می برد و یا BMW آلپینا را برای تیون خودروهایش در نظر می گیرد، همه و همه حکایت از اهمیت فروش خودروهای سفارشی در نظر بزرگان خودروسازی جهان دارد.

در ایران نیز بازار بالقوه ای برای تیون خودرو وجود دارد، ولی هیچ گاه خودروسازان به صورت کاملا حرفه ای به دلایلی که بدان اشاره شد، نپرداخته اند و عملا محصولات فیس لیفتی که در چند سال اخیر بر روی آنها کار تبلیغاتی زیادی انجام شده نتوانسته جای مناسبی در بازار به دلیل ضعف های بسیار، پیدا کند. البته فیس لیفت در ایران با آنچه که خودروسازان جهانی به آن توجه دارند، فاصله زیادی دارد؛ چرا که آنها برای محصولاتی که عرضه می کنند پس از دو تا سه سال فیس لیفت محصول یاد شده را عرضه می کنند، این در حالی است که که سایپا محصول پراید کیاموتورز را که کیا به آن به چشم محصولی فسیل و منسوخ شده می نگرد، پس از سالها که از خط تولیدش خارج شده اقدام به فیس لیفت آن با تبلیغات آنچنانی می کند.

گذشته از این، در حال حاضرمشتریان ایرانی از رنگ های سفارشی که حداقل آپشن برای ایجاد تنوع در سطح محصول محسوب می شود، بی بهره اند و اغلب خودروهایی که در داخل عرضه می شود عمدتا با رنگهای سفید، مشکی نقره ای و در مواردی خاص نوک مدادی است و برای خرید خودرویی در رنگهای دیگر باید در صف انتظار ماند، گو این که در برخی موارد انتظار نیز بیهوده است.

این موضوع در گروه سایپا بسیار مشهود است و به خصوص پارس خودرو در حالی که خودروهای لولکس سایپا را تولید می کند اصلا توجهی به این امر نداشته است.

وضعیت در ایران خودرو کمی بهتر است؛ چرا که محصولات سبک آن از تنوع رنگ بهتری برخوردارند، با این حال در ایران خودرو نیز دسترسی آسان به رنگ سفارشی مورد علاقه چندان آسان به نظر نمی رسد.

آنچه مسلم است این است که شرکتهای خودروسازا جهانی تعریف درستی از رفاه ، زیبایی و ایمنی خودرو برای مشتریان خود ارائه کرده اند، حتی آنها نگاه سود محور را نیز دنبال می کنند؛ چرا که فروش یک خودرو ساده در کنار فروش خودرو سفارشی شده سود چندانی را به دنبال نخواهد داشت، اما به دلیل تقاضای انباشته، برای محصولات داخلی، خودروسازان تنها به فروش خودرو بسنده کرده و نگاه سود محور در خدمات پس از فروش و حضور در حوزه خودروهای سفارشی ندارند.

در این میان و دربین خودروسازان داخلی تنها ایران خودرو با تاسیس شرکت خودروهای سفارشی(آپکو)، نگاه کمی آینده نگرانه در این حوزه داشته است.

با این که در این شرکت که تاکنون کارهای نسبتا خوبی نیز در حوزه عرضه قطعات و خودروهای سفارشی شده، ولی می توان گفت که هنوز نتوانسته در حوزه تیون موتور به طور جدی وارد عمل شود، موضوعی که طرفداران زیادی در داخل دارد.