ایران و پاکستان؛ خیلی دور، خیلی نزدیک

محمود عزیزی:به همان اندازه که اشتیاق پاکستانی ها برای سفر به شهرهای مذهبی ایران زیاد است و سالانه تنها از مرز میرجاوه این کشور سالانه 167 هزار جهانگرد پاکستانی وارد ایران می شوند،روابط سیاسی ایران و پاکستان زیاد بالا و پائین داشته است.

میزان نزدیکی و روابط ایران و پاکستان بیش از هر عاملی به راس ساختار اجرایی این کشور باز می گردد. نخست وزیر پاکستان عاملی مهم در روابط دو کشور است.
نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان که امروز در تهران با رئیس جمهور و معاون اولش دیدار کند، قرار است روز دوم سفرش را در مشهد بگذارند و به زیارت حرم مطهر حضرت رضا(ع) برود.او قبل از ترک تهران قرار است در کنار روحانی بر امضا 6 یادداشت تفاهم بین دو کشور هم نظارت کند.

مورد استثنایی نواز شریف
نواز شریف 65 ساله که امروز وارد تهران می شود،یک مورد خاص در تاریخ سیاسی پاکستان است.او اولین بار در فاصله سال‌های 1990 تا 1993 و بار دوم از سال 1997 تا 1999 بر مصدر حکومت پاکستان بود، اما در سال 99 توسط پرویز مشرف رئیس ارتش منتخب خودش برکنار شد.چند ماه بعد در سال 2000 دادگاه به خاطر« فساد مالی و سوء استفاده از مالیات» مجرم شناخته شد وخیلی زود به همراه خانواده اش به عربستان تبعید شد.
7 سال بعد دوباره تلاش کرد به فضای سیاسی پاکستان باز گردد،اما به سرعت به عربستان بازگردانده شد. اما او خسته نشد و سال 2013 وقتی پارلمان پاکستان به دنبال نخست وزیر می گشت، ستاره اقبالش دوباره طلوع کرد.

نزدیکی به عربستان

نواز شریف در دوران برکناری از قدرت از حمایت آل سعود برخودار بود. همین امر او را نمک گیر سعودی ها کرده است .
برخلاف آصف علی زرداری رئیس جمهور سابق این کشور که سعودی ها به او اعتمادی نداشتند، نواز شریف یکی از مقامات سیاسی مورد اعتماد عربستان است.شاید به دلیل همین اعتماد است که نواز شریف از زمانی که به قدرت رسیده است تمایل اندکی به اجرای پروژه خط لوله صلح نشان داده است.
خط لوله ای که اگر چه برای صلح است، اما از سوی آمریکا و عربستان مورد مخالفت قرار گرفته است.آمریکا در همه سالهای گذشته هند و پاکستان را برای دور کردن از این پروژه تهدید کرده است.به همین دلیل ممکن است در سفر نواز شریف به تهران مقامات تهران از وی بخواهند به طور صریح در خصوص این خط لوله موضع گیری کند.

 خط لوله صلح و اهمیت آن برای پاکستان

حضور وزرای خارجه، اقتصاد، نفت و کشور در سفر نواز شریف نشان دهنده آن است که موضوع خط لوله صلح به طور حتم از جمله مسائل مورد بررسی در این سفر خواهد بود.
خود مقامات پاکستان هم متوجه اهمیت این پروژه هستند.در شرایطی که هنوزهم روزانه بین 10 تا 12 ساعت در برخی از مناطق این کشور خاموشی برق اتفاق می افتد،اهمیت خط لوله صلح برای پاکستانی ها از آن جهت است که تامین روزانه 21 میلیون متر مکعب گاز می تواند پایداری برق در خانه های مردم این کشور افزایش دهد. این پروژه در کنار برخی پروژه های برقی مورد مذاکره بین دو کشور( 75 مگاوات به جکیگور، 100 مگاوات به بندر گوادر و خرید 1000 مگاوات از ایران ) نشان می دهد پاکستان به همراهی ایران نیازمند است.

5 مرزبان ایرانی و مساله امنیت  پاکستان

موضوعات امنیتی هم یکی دیگر از مسائل اصلی در روابط دو کشور است که در تهران به احتمال فراوان در مذاکرات دو طرف مورد بررسی قرار می گیرد. هنوز زمان زیادی از ماجرای 5 مرزبان ایرانی که به خاک پاکستان انتقال داده شده بودند، اما مقامات پاکستانی می گفتند آنان در این کشور نیستند نمی گذرد.

ماجرای 5 مرزبان در عرض 3 ماه به یک موضوع مهم در روابط دو کشور تبدیل شد و موجب ناراحتی افکار عمومی از برخورد نکردن پاکستان با گروه های معارض جمهوری اسلامی شد.بعد از بازگشت 4 مرزبان ایرانی به کشور، رحمانی فضلی وزیرکشور سفری به پاکستان داشت و پیرامون روابط دو جانبه خصوصا مسائل امنیتی با مقامات پاکستان رایزنی کرد. ایران همواره خواستار توجه بیشتر برای تامین امنیت مرزهای همجوار و مبارزه با اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر به خصوص جلوگیری از نفوذ اشرار به مرز ایران و تعرض به نیروهای مرزبانی و سایر اتباع ایرانی داشته است.
موضوعاتی که اگر چه مقامات پاکستانی در سخن بدان اذعان دارند، اما در عمل، اتفاقات گاه و بیگاه و انتقال قربانیان ایرانی به مرزهای پاکستان، موضوع امنیت مرزی و مقابله دولت پاکستان به گروه های معارض را جلوی چشم می آورد.

عربستان در موضوع مداخله در سوریه از پاکستان به عنوان یک معبر استفاده کرد، معبری که به نتیجه دلخواه سعودی ها نرسید.آینده روابط ایران و عربستان اگر چه هنوز در هاله ابهام است، اما مورد پاکستان می تواند در نقش کاتالیزور در روابط دو کشور موثر باشد و دو کشور مهم منطقه را به هم نزدیک تر کند.

امری که از جنبه اقتصادی و سیاسی به نفع خود پاکستان هم است.

29212