همزمان با آغاز داوری گازی ایران و ترکیه، وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد: در صورتی‌که ایران بهای گاز صادراتی به ترکیه را ارزان کند، آنکارا سالانه 20 میلیارد مترمکعب و معادل تولید دو فاز پارس جنوبی، گاز طبیعی از ایران وارد می‌کند.
شرکت ملی گاز پائیز سالجاری با اشاره به شکایت گازی ترکیه از ایران، دو محور شکایت گازی ترکها را قیمت بالا و عدم پایبندی ایران به تعهدات قراردادی گازی عنوان کرد و اعلام کرده است: مطرح کردن این ادعاهای گازی در داوری بین‌المللی جزئی از قرارداد گاز ایران و ترکیه است و در این بین شرکت ملی گاز ایران هم مدارک و مستندات محکم خود را به دادگاه ارسال کرده است.
با بالا گرفتن اختلافات گازی تهران - آنکارا، بیژن زنگنه و تانر ییلدیز وزرای نفت و انرژی ایران و ترکیه در طول دو هفته گذشته مذاکرات متعددی را به میزبانی دو کشور انجام داده اند که هنوز نشانه‌ای از توافق جدید گازی بین این دو کشور همسایه مشاهده نمی‌شود.
تانر ییلدیز وزیر انرژی ترکیه پس از بازگشت به آنکار در گفتگو با رویترز از پیشنهاد ایران برای افزایش صادرات گاز به این کشور خبر داد و گفت: در صورت توافق دو کشور در مورد قیمت، ترکیه ممکن است میزان گاز وارداتی از ایران را به ۲ برابر افزایش دهد.
این عضو کابینه دولت آنکارا مهمترین پیش شرط افزایش 2 برابری واردات گاز طبیعی از ایران را اصلاح قیمت گاز عنوان کرد و افزود: منطقی سازی قیمت گازی محور مذاکرات اردوغان نخست وزیر ترکیه در تهران بوده است.
وزیر انرژی ترکیه با اشاره به پابرجا بودن اختلافات گازی تهران - آنکارا، اظهار داشت: دو طرف در تهران در مورد چگونگی افزایش واردات گاز به سطح 20 میلیارد متر مکعب و مکانیسم‌های قیمتی مورد نیاز برای این افزایش گفتگو کرده اند.
این مقام ترک با یادآوری اینکه آنکارا از پیشنهاد جدید قیمتی تهران رضایت ندارد، تاکید کرد: واضح است که بدون توافق بر سر قیمت، ترکیه نمی تواند قرارداد جدید گازی با ایران امضا کنیم.
ییلدیز بدون اشاره به جزئیات بیشتر تاکید کرد: ترکیه در مورد یک سیستم معامله تهاتری با ایران گفتگو کرده که بر اساس آن می توانیم کالاهای مختلف را در مقابل واردات انرژی به ایران صادر کنیم.
در طول یک دهه گذشته تاکنون ترکیه یکی از مشتریان سنتی گاز طبیعی ایران بوده است به طوری‌که در طول چند سال اخیر به طور متوسط روزانه 25 میلیون مترمکعب گاز به این کشور همسایه صادر شده است.
افزایش تحریم‌های بین‌المللی هم تاثیری در صادرات گاز ایران به ترکیه نداشته است به طوری‌که با وجود فشارهای واشنگتن، دولت آنکارا کماکان مشتری گازهای ترش ایران باقیمانده است.
همزمان با این توافق ایران علاوه بر افزایش تامین امنیت خط لوله انتقال گاز به ترکیه، سرمایه گذاری‌هایی به منظور افزایش ظرفیت صادرات گاز به ترکیه را در دستور کار قرار داده به طوری‌که هم اکنون ظرفیت انتقال به حدود 40 میلیون مترمکعب در روز رسیده و پیش بینی می‌شود با ساخت چندین تاسیسات جدید تقویت فشار گاز و خط لوله ششم سراسری این ظرفیت حتی تا مرز 100 میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد.
با این وجود پس از دستیابی آمریکا به تکنولوژی استخراج و پالایش گازهای نامتعارف "شیل گس" به یک باره قیمت گاز ابتدا در بازارهای آمریکای شمالی و سپس بازارهای گازی اروپا کاهش یافت و حتی روسیه هم برای حفظ بازارهای سنتی خود قیمت گاز صادراتی خود را به کشورهای مختلف از جمله ترکیه کاهش داد.
با کاهش قیمت گاز صادراتی روسیه به ترکیه، شرکت بوتاش این کشور نسبت به گران بودن بهای گاز وارداتی از ایران انتقاد کرد و حتی خواستار کاهش بهای قیمت گاز وارداتی از ایران شد.
جودت ییلماز وزیر توسعه ترکیه در طول یکسال گذشته تاکنون بارها در جمع خبرنگاران از مذاکره با ایران برای کاهش قیمت نفت صادراتی این کشور خبر داده و اعلام کرده است: اگر این مذاکرات به نتیجه برسد ترکیه به داوری بین‌المللی مراجعه نمی‌کند.
با این وجود مسئولان سابق وزارت نفت با رد هرگونه گران فروشی گاز به ترکیه، تاکید کرده بودند: گاز ایران با قیمتی عادلانه و منطقی به ترکیه صادر می‌شود.
در این بین مقامات مختلف کابینه دولت آنکارا، خواستار مذاکره با ایران برای کاهش قیمت گاز وارداتی شده‌اند و از این رو تاکنون در چندین نوبت مذاکرات گازی بین دو طرف در تهران و آنکارا برگزار شده که تاکنون این مذاکرات نتیجه به همراه نداشته است.
بیژن زنگنه وزیر نفت هم شهریور ماه سالجاری در یک برنامه تلویزیونی درباره گران بودن بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه با تاکید بر اینکه در تمامی قراردادهای صادرات گاز وجود چنین ادعاهایی طبیعی و عادی است، تاکید کرده است: از این رو در تمامی قراردادهای صادرات گاز بندی به نام "بازنگری در قیمت و شرایط قرارداد" نهفته است.
این عضو کابینه دولت از هرگونه اظهار نظر دیگری درباره گران و یا ارزان بودن قیمت گاز صادراتی ایران خودداری کرده است و یادآور می‌شود: ایران آماده است که با انجام مذاکره با ترکیه به توافق نهایی دست یابد.
3535
نظر شما