متاسفانه منتقد، خود را طلبکار می‌داند/ انتقاد از توهین آمیز بودن «مکعب مرگ»

به گزارش خبرآنلاین، مراسم دهمین دوره جشنواره نقد کتاب عصر چهارشنبه25 دی ماه با حضور جمعی از نویسندگان، منتقدان و مترجمان در محل سرای اهل قلم در تهران برگزار شد. در ابتدای این مراسم علی شجاعی‌صاعین مدیرعامل خانه کتاب به رشد کیفی این جشنواره در طول 10 دوره گذشته اشاره کرد و گفت: در این جشنواره نگاه دوستان این بوده است که نقد و ارتقای آن در جامعه شرط اساسی بالندگی فرهنگ مکتوب است و ما هم به تبع دوستانی که این جشنواره را با این هدف راه‌اندازی کردند، سعی کردیم از این نگاه تخطی نکنیم. او سپس گفت: آثار رسیده به جشنواره نشان می‌دهد که ما در این حوزه تحرکات خوبی داریم و در این دوره نسبت به نخستین جشنواره نقد کتاب یک قدم به جلو برداشته‌ایم.

 برگزیدگان این دوره بدین شرح اعلام شدند:

همچنین آنطور که مهر گزارش داده، در این برنامه محمود عابدین پژوهشگر و مصحح آثار ادبی از اینکه به گفته وی هنوز اهمیت نقد در جامعه جا نیفتاده است، ابراز تاسف کرد و گفت: ارزیابی های نقض آلود و نقدهای منفی از دیرباز رایج بوده است. و من امیدوارم در آینده شاهد بهبود وضعیت نقد در جامعه باشیم.

در این برنامه علی موسوی گرمارودی شاعر گفت: نباید کتمان کرد که در یک قرن اخیر و زیر تاثیر نقد جدید، نقد در ایران هم وارد قلمرو تازه ای شده است.

وی افزود: منتقدان قدیم درباره شعر بیشتر به بخش بیرونی آن توجه داشتند و در میان آنها بحث و فحص در شعر زمینه لفظ و لغت تجاوز نکرده است.

گرمارودی افزود: شعر همانطور که تفسیر نمی پذیرد، نقد هم نمی پذیرد. چرا که منتقد در خلاقیت شاعر راه ندارد منتقد مثل بازپرس، همیشه بعد از دعوا سر می رسد. این شاعر پیشکسوت با بیان اینکه با نهضت نیما جنبه های اجتماعی با شعر غلبه یافت تاکید کرد: پس از این اتفاق بود که نقد اندک اندک به دستاوردهای جدیدی رسید و انشا الله به نتایج بهتری هم دست یابد.

در این برنامه همچنین حسن انوشه سرپرست دانشنامه زبان فارسی در سخنانی گفت: نخستین کتابهای نقد در عالم ایرانی و البته نه در خاک ایران، در قرن یازدهم هجری در کتاب "بحران قاطع" در هند نوشته شده است.

وی نیز یاد آور شد: نقد شعر هم بیشتر نقد بلاغی بود و کمتر به محتوای شعر توجه شده است.

به گفته انوشه اولین بار فتحعلی آخوندزاده از واژه نقد به عنوان معادلی برای واژه تریکیک استفاده کرد البته متاسفانه ما از آن روز تا کنون همچنان تاب نقد را نداریم و حاضر نیستیم کجی ها و ناراستی هایمان را بشنویم و هنوز از "من قال" به "ما قال" نرسیده ایم و به نقد اثر نمی پردازیم و بیشتر روی سخنمان با کسی است که اثر را نداشته است.

به گفته انوشه از جمله این نقدها کتابی است که رضا براهنی با عنوان "مربع مرگ" در نقد و بررسی آرای چهار شاعر نوشته است. انوشه عنوان این کتاب را هم توهین آمیز خواند.

در این برنامه همچنین مهدی محقق پژوهشگر پیشکسوت در سخنانی با بیان اینکه نباید با چشم خشم کتابی را نقد کرد، گفت: متاسفانه کار به جایی رسیده است که کسی که کتابی را نقد می کند، خود را از مولف کتاب طلبکار می داند در حالی که نقد یک کتاب باید مکمل آن کتاب باشد.

وی همچنین داستان سعه صدر را در پذیرش نقدها ضروری خواند و تاکید کرد: هرکسی که عیبش را می گویند، باید از این کار شاد شود باید کسانی را که مودبانه انتقاد می کنند تشویق کرد، در این خصوص باید از نقد علمی که در کارهای پیشینیان ما سابقه داشته است استفاده کرد.

در مراسم پایانی جشن نقد کتاب همچنین کریم مجتهدی استاد رشته فلسفه در سخنان کوتاهی گفت: در رشته یعنی فلسفه، نقد صورت دیگری غیر از آنچه در ادبیات هست، دارد و آن نقادی خرد محض و حتی محاوره است که به نظرم جشنواره هایی مثل نقد کتاب باید به آن توجه داشته باشد.

6060