نتیجه پژوهشی درباره حجاب در 7 کشور مسلمان
ریچارد آلن گرین در سی ان ان نوشت: عربستان، کشوری که در آن زن ها حتی اجازه رانندگی ندارند، یکی از محافظه کارترین کشورهای دنیا به شمار می آید. اما وقتی صحبت از نگاه و طرز فکر نسبت به حق انتخاب زنان برای نوع پوشش خود به میان می آید، به نظر می رسد عربستان سعودی نسبت به بعضی از همسایگان خود، آزاد اندیش تر است.
این، نتیجه پژوهشی است که در 7 کشور مسلمان دنیا انجام شده است.موسسه مطالعاتی ارزش های خاورمیانه، زیر مجموعه مرکز مطالعات جمعیتی دانشگاه میشیگان، نتایج این بررسی میدانی را منتشر کرده است. این نظرسنجی میدانی، بین ژانویه 2011 تا ژوئن 2013 انجام شده و عنوان آن به این شرح است: "خاستگاه بهار عربی: ارزش ها و ادراکات افکار عمومی تونسی ها در یک چشم انداز مقایسه ای." پژوهش، بر اساس مصاحبه با 2005 نفر در عربستان سعودی و 3 هزار نفر در دیگر کشورها شکل گرفته است. نتیجه این پژوهش در ماه دسامبر منتشر شده و در آن اشاره ای به ضریب خطای پژوهش نشده است.
در عربستان سعودی تقریبا از هر 3 نفر، 2 نفر معتقدند که زنان، وقتی در انظار عمومی حضور می یابند باید تمام نقاط بدن خود، به جز چشم ها را بپوشانند. در عین حال تقریبا نیمی از مردم این کشور می گویند انتخاب پوشش، به تصمیم خود زنان بستگی دارد. از این نظر، لبنان نیز که نسبت به عراق، پاکستان و مصر جامعه ای کمتر محافظه کار به شمار می آید، هم سطح با عربستان سعودی است.
منصور معدل، یکی از پژوهشگران اصلی این بررسی و نظرسنجی میدانی، می گوید: "عربستان سعودی آن طور هم که به نظر می رسد، محافظه کار نیست و به طور خاص در بعضی موارد تا حد قابل ملاحظه ای نگاه لیبرال نیز در جامعه عربستان دیده می شود."
وی می گوید شاید دلیل این امر، واکنش جامعه به بدنه رهبری و حاکمیت محافظه کار عربستان باشد. او می افزاید: "عربستان مدت های طولانی است که از یک حکومت مذهبی برخوردار است. طبیعی است که طرز فکر مردم به سمت دیدگاه های مخالف تمایل پیدا می کند."
در این بررسی مصر، محافظه کارترین کشور مورد پژوهش شناخته شده است. فقط 14 درصد از مصری ها معتقدند زنان باید در انتخاب پوشش خود آزاد باشند. این، پایین ترین درصدی است که بین کشورهای مورد پژوهش، ثبت شده است. بیشتر مصری ها با این نظر موافقند که "یک زن، باید تحت هر شرایط از شوهر خود تمکین کند." از هر 20 مصری، فقط یک نفر با این نظر مخالفت کرده است.
منصور معدل، این نگاه محافظه کارانه مصری ها را با دین، مرتبط نمی داند. وی می گوید: "تبعیض جنسیتی در جامعه مصر طی یک دهه اخیر، بیشتر شده است. در عین حال که مذهب در مصر کم رنگ تر شده و حمایت از احکام شریعت کاهش یافته است، اما در خصوص مسایل جنسیتی، محافظه کاری آنها بیشتر شده است."
معدل می افزاید: "مساله مصر، مذهبی نیست، بلکه ناشی از یک جریان روشنفکری است. به سختی می توان گفت که مصری ها به چه دلیل از تساوی جنسیتی کمتر حمایت می کنند."
به گفته وی "وقتی سطح بالایی از ناامنی اجتماعی در جامعه به چشم می خورد، مردم تمایل پیدا می کنند که دوباره به سمت ارزش های سنتی خود بازگردند."
(عکس مربوط به تحقیق دانشگاه میشیگان است.)
در این پژوهش میدانی، به طور عمده طرز فکر جامعه تونس در قبال فهرستی از موضوعات از جمله مشارکت سیاسی، هویت ملی، سکولاریسم و خشونت علیه اتباع آمریکایی سنجیده شده است. اما نتایج این سنجش، با شش کشور دیگر شامل عربستان سعودی، مصر، ترکیه، لبنان، عراق و پاکستان مقایسه شده است.
در یکی از پرسش های حساس نظرسنجی، پژوهشگران تصاویری از 6 نوع حجاب زنان را به افراد مورد پرسش، نشان دادند. این تصاویر دامنه ای از پوشش کامل با برقع تا تصویر سر بدون حجاب را شامل می شد. پژوهشگران از افراد پرسیده اند آنها کدام یک از این پوشش را مناسب ترین حالت حجاب برای زنان در انظار عمومی می دانند.
در هر 7 کشور، محبوب ترین پوشش، به تصویری مربوط می شد که یک روسری سفید را نشان می داد. در این نوع حجاب، تمام موی سر به طور کامل پوشیده شده اما صورت به طور کامل نمایان است.
در مصر، اندکی بیش از نیمی از پاسخ دهندگان این نوع پوشش را انتخاب کرده اند. این رقم در تونس 57 درصد بوده و فقط در عراق و ترکیه کمتر از نیمی از پاسخ دهندگان را شامل می شده است. در عین حال، پاسخ ها از هر کشور تا کشور دیگر، تفاوت های خاصی داشته است.
لبنان لیبرال ترین کشور مسلمان این نظرسنجی شناخته شده است: 49 درصد از پاسخ دهندگان گفته اند زنان نباید هیچ نوع اجباری برای پوشاندن موی سر خود داشته باشند. 12 درصد از لبنانی ها نیز تصویری را انتخاب کرده اند که یک روسری با گره نه چندان محکم را نشان می دهد. در این نوع پوشش، اندکی از موی سر نمایان است. در عین حال، 49 درصد از لبنانی ها گفته اند زن، خود باید انتخاب کند که می خواهد چه پوششی داشته باشد.
ترکیه که برای چند دهه زنان را از سر کردن روسری در اماکن عمومی منع کرده است، پس از لبنان دومین کشور لیبرال این نظرسنجی شناخته شده است.
در ترکیه از هر سه نفر، یک نفر (32 درصد) گفته است زنان نباید موی خود را بپوشانند. 17 درصد نیز روسری با گره شل را انتخاب کرده اند. 52 درصد هم گفته اند زن باید در انتخاب نوع پوشش خود آزاد باشد.
عربستان سعودی، از زاویه "نظر شخصی" محافظه کارترین کشور مورد پژوهش شناخته شده است. در این کشور از هر سه نفر، دو نفر (63 درصد) گفته اند زن باید نقاب به صورت بزند و به جز چشم ها کل سر و صورت خود را بپوشاند. 11 درصد برقع را ترجیح داده اند که در آن، هیچ قسمت از وجود یک زن دیده نمی شود.
با این حال، 47 درصد از پاسخ دهندگان سعودی گفته اند که به زن ها باید اجازه داد تا پوشش خود را انتخاب کنند. (در واقع، 63 درصد گفته اند که نظر شخصی آنها برای حجاب زن، نقاب است اما 47 درصد گفته اند به هر حال این نظر شخصی آنهاست و پوشش زن، باید توسط خود او انتخاب شود.)
انتخاب و ترجیح برقع در عراق 4 درصد، در پاکستان 3 درصد و در دیگر کشورها کمتر از 3 درصد بوده است.
/6262
نظر شما