37 میلیون بشکه نفتی که فست‌فود می‌شود/هزینه نیم میلیونی هر خانوار برای غذای آماده

ابراهیم علیزاده: آن طور که از بررسی‌های بانک مرکزی می‌توان محاسبه کرد 77 میلیون ایرانی سالانه بیش از 11.1 هزار میلیارد تومان برای خوردن غذا و خوراکی‌های آماده (فست فود یا مواد غذایی سریع) هزینه می‌کنند.

این رقم را با توجه به دلار سه هزار تومانی می‌توان به 3.7 میلیارد دلار تبدیل کرد که اگر قیمت هر بشکه نفت را 100 دلار هم محاسبه کنیم (طبق ارقام لایحه بودجه سال 93) آن وقت می‌توان برآورد کرد که ایرانیان معادل فروش 37 میلیون بشکه نفت خود، برای تهیه غذای آماده هزینه می‌کنند.

طبق آخرین بررسی‌های بانک مرکزی تا پایان سال 90 هر خانوار ایرانی سالانه 380 هزار تومان صرف خرید فست فود می‌کردند. هرچند هنوز ارقام جدید برای سال گذشته اعلام نشده اما با توجه به اینکه شاخص بهای گروه غذاها و خوراکی‌های آماده و آشامیدنی‌ها در سال 91 نسبت به سال 90 معادل 39.7 درصد افزایش یافت می‌توان اشاره کرد با احتساب تورم 39.7 درصدی شاخص این گروه در سال 91 میزان هزینه سالانه هر خانوار در این بخش از 380 هزار و 742 تومان در سال 90 با بیش از 151 هزار تومان افزایش به 531 هزار و 896 تومان رسیده است.

با توجه به وجود 21 میلیون خانوار ایرانی (طبق اعلام مرکز آمار ایران) حجم بازار غذاها و خوراکی‌های آماده در ایران به بیش از 11.1 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

اگر این رقم را برای هر ایرانی بخواهیم محاسبه کنیم آن وقت می‌توان برآورد کرد که به صورت میانگین هر ایرانی سالانه 145 هزار تومان (معادل بیش از 12 هزار تومان در ماه) صرف خرید خوراکی‌های آماده می‌کند.

  تورم 40  درصدی فست‌فود

بررسی هزینه خانوار در بخش خرید فست‌فود طی سال‌های 1384 تا سال گذشته نشان می‌دهد که سال 1391 بیشترین تورم در این بخش رخ داده است. در حالی این میزان افزایش قیمت در سال 1391 به 39.7 درصد رسیده که میانگین تورم این بخش تا قبل از سال 1391 (طی سال‌های 1384 تا 1390) معادل 16.9 درصد بود.

بر این اساس شاخص هزینه غذاها و خوراکی‌های آماده در سال 84 معادل 11.9 درصد، سال 85 معادل 13.8 درصد، سال 86 معادل 27.3 درصد، سال 87 معادل 13.8 درصد، سال 88 معادل 15.2 درصد، سال 89 معادل 10.4 درصد و سال 90 معادل 25.9 درصد بوده است.

مراجعه به میزان هزینه‌ها نیز نشان می‌دهد که طی سال‌های 1383 تا 1391 هزینه‌ای که خانوار برای خرید فست‌فود صرف کرده‌اند 4.1 برابر شده است.

هر خانوار ایرانی در سال 1383 معادل 128 هزار تومان برای خرید غذای آماده صرف می‌کرد که این رقم در سال 1391 به 531 هزار تومان افزایش یافت.

افزایش سهم فست‌فود از هزینه خانوار

اما جزئیات دیگری از بررسی‌های بانک مرکزی درباره مصرف غذاهای آماده خانوار نشان از افزایش سهم این بخش از کل هزینه خانوار دارد.

در حالی که طی سال‌های 1383 تا 1389 خانوار ایرانی 2.1 درصد از کل هزینه ناخالص خود را صرف خرید غذاها و خوراکی‌های آماده می‌کردند، این میزان در سال 1390 بالاخره تغییر کرده است. در سال 1390 این میزان به 2.2 درصد افزایش یافته است.

هرچند این میزان افزایش در حد 0.1 درصد، ناچیز به نظر می‌رسد اما با توجه به ثبات هفت ساله این نرخ تغییر 0.1 درصدی آن هم به نظر قابل توجه می‌رسد.

در کنار این، بررسی‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد دهک دهم یعنی پولدارترین قشر کشور 41 برابر بیشتر از دهک اول یعنی ضعیف‌ترین قشر برای رستوران و هتل هزینه می‌کنند که بخشی از این گروه رستوان و هتل شامل غذاها و خوراکی‌های آماده است.

در این بخش آن طور که بانک مرکزی گزارش داده در سال 1390 دهک دهم سالانه بیش از یک میلیون و 402 هزار تومان و دهک اول سالانه 34 هزار تومان هزینه می‌کنند.

این در حالی است که در سال 1385 دهک دهم 45 برابر بیشتر از دهک اول در بخش رستوران و هتل هزینه می‌کرد. در آن سال در حالی که دهک دهم سالانه 587 هزار تومان برای هزینه‌های مربوط به رستوران و هتل هزینه می‌کرد، دهک اول 13 هزار تومان هزینه می‌کرد.

31325