بهناز صادق پور:دولت جدید خیلی زودهنگام لایحه اصلاحیه بودجه سال 92 را به مجلس ارائه کردو کلیات این لایحه در کمیسیون بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی رأی آورد. اما هنوز اختلافاتی بر سر اصل برداشت از صندوق توسعه ملی و البته چگونگی پرداخت آن به دولت –در صورت برداشت- وجود دارد. همین موارد دلیلی شد برای مصاحبه با غلامرضا تاجگردون نایب رییس کمیسیون بودجه مجلس که مشروح آن در پی می آید:
-اصلاحیه لایحه بودجه خیلی زودهنگام به مجلس آمد . چطوربا وجود مخالفت‌های اولیه کلیات اصلاحیه با اندکی تغییر به تصویب رسید ؟
*وقتی لایحه اصلاحیه آمد من خودم با آن مخالف بودم . دولت می‌توانست بودجه را جلو ببرد و وقتی شناخت کافی نسبت به آن پیدا کرد ، اصلاحیه بدهد. با دولت هم در این زمینه صحبت کردیم اما طبق مشورت هایی که دولت داشت تصمیم گرفت اصلاحیه را همین اول کار ارائه کند.
-چرا مخالف بودید و فکر می کردید برای ارائه لایحه زود است؟
*برای این کار خیلی زود بود. دولت هنوز فرصت داشت. به همین دلیل هم مجلس به فوریت لایحه رأی نداد. باید اطلاعات بیشتر ازجمله عملکرد بودجه می آمد و بعد در صدد اصلاح بودجه برمی آمدند. اما در جلسات ما و دولت آنها هم توجیح خودشان را داشتند.
-توجیه دولت چه بود؟
*چند مورد محدودیت وجود داشت که از دید دولت مانع کارشان بود.
-مثل چه مواردی؟
*به عنوان مثال تفاوت در تخصیص به طرح ها نباید بیش از ده درصد باشدکه این مورد دست دولت را بسته بود.
-دلیلش چه بود؟
*مجلس برای کنترل رفتار دولت قبل این کار را کرده بود. دولت قبل تعدادی پروژه را در قالب مهر ماندگار تعریف کرده بود و همین باعث شده بود طرح های دیگر و به ویژه برخی شهرستان ها از بودجه عمرانی بی‌بهره یا کم بهره باشند. از سویی دولت معتقد بود منابع پیش بینی شده در بودجه در مواردی قابل تحقق نیست مثل منابع حاصل از فروش سهام و عرضه هلدینگ خلیج فارس. دولت قبل سهام را تهاتری رد و بدل می‌کرد و از محل آن پروژه‌ها را به انجام می‌رساند. ما این مورد را شفاف کردیم و در بودجه آوردیم. اصرار مجلس بر این است که دولت می‌تواند با عرضه سهام منابع پیش بینی شده را محقق کند. در عین حال به دولت گفتیم خوب نیست اولین درخواست دولت یازدهم همان آخرین درخواست دولت دهم باشد.
-یعنی دولت پذیرفت درصدد تأمین این منابع باشد و شما هم در مقابل سقف 10 درصدی تفاوت در تخصیص پروژه ها را حذف کردید؟
*کلیات لایحه را در همراهی با دولت تصویب کردیم. سقف 10 درصدی را هم برداشتیم و از دولت خواستیم تعادلی عمل کند.
-یکی از موارد اصلی اصلاحیه برداشت از صندوق توسعه ملی است. این برداشت را هم تأیید کردید؟
*بنا بر قانون باید 20 درصد از درآمد نفتی وارد صندوق توسعه ملی شود و بنا بر تکلیف برنامه پنجم باید هرسال 3 درصد به این رقم اضافه شود. یعنی امسال باید 26 درصد از درآمد نفت وارد صندوق شود. دولت درخواست کرده که 6 درصد را برای امور عمرانی از صندوق بردارد تا طرح های عمرانی راه بیفتد. مجلس با کلیت این موضوع موافق ا ست اما در خصوص چطور برداشتن این مبلغ اتفاق نظر ندارد. چندین جلسه مشترک هم با دولت داشتیم و توافق کردیم پول را چرخش بدهیم. ما برای ورود ارز به کشور مشکل داریم پس برداشت از صندوق توسعه ملی و دادن پول به دولت به معنای تزریق پول پرقدرت و در پی آن مسائلی چون رشد تورم است. چند پیشنهاد برای جلوگیری از این مشکل ارائه کردیم: برداشت 6 درصدی به افزایش سرمایه بانک‌های دولتی اضافه شود یا درقالب سپرده صندوق توسعه ملی در بانک‌های دولتی باشد.
-کدامیک بیشتر مورد وفاق بود؟
*پیشنهاد اول. گفتیم در مقابل افزایش سرمایه، بانک ها بتوانند از دو برابر این مبلغ استفاده کنند. نیمی از آن را در قالب LC داخلی به طرح ها بدهد و نیمی از آن را برای خرید طرح های نیمه تمام دولتی به متقاضیان وام بدهد. مثلا طرح هایی چون بیمارستان یا ورزشگاه ناتمام .
-یعنی 2.7میلیارد دلار برای LC داخلی و 2.7 میلیارد دلار برای متقاضیان وام برای خرید طرح های نیمه تمام دولتی.
*همینطور است.
_مزیت این کار چیست؟
*چندین مزیت دارد: اول، رونق طرح های عمرانی .دوم، افزایش سرمایه بانک های دولتی و به دنبال آن افزایش کفایت سرمایه بانک ها که موجب توان بیشتر برای وام دهی میشود. سوم، به بانک ها ارز می دادیم که می توانستند در نقاط مختلف جهان آن را به حساب های سرمایه ای اضافه کنند.
-با این وجود گروهی پیشنهاد بازگشت به لایحه دولت دادند .
*متأسفانه همینطور است. گروهی که با اصل برداشت از صندوق مخالف بودند پیشنهاد بازگشت به لایحه دولت را دادند. ولی من هنوز معتقد به روش اول هستم. این روش راه را برای ورود بخش خصوصی برای خرید پروژه‌های نیمه تمام دولتی باز می کند.
-اجازه‌های لازم برای فروش را در قانون داریم؟
*بله مجوزها در بودجه هست.
-کسانی که مخالف برداشت از صندوق توسعه ملی بودند مهم‌ترین توجیه شان پایبندی به قانون و جلوگیری از اثرات تورمی آن بود. چطور این گروه پیشنهاد بازگشت به لایحه دولت دادند. اثرات تورمی این کار را چگونه ارزیابی می کنند؟
*اول طرفدار حذف برداشت بودند اما بعد گفتند بازگشت به لایحه یعنی اینکه 6درصد را مستقیم به دولت بدهند با این توضیح که اثر تورمی آن کمتر است.
-زمزمه هایی به گوش می رسد که این گروه قصد دارند در زمان بررسی اصلاحیه در صحن علنی مجلس پیشنهاد حذف آن را بدهند. چنین احتمالی می‌دهید؟
*بله، شاید بتوانند مجلس را قانع کنند.
-درحال حاضر ایران دچار رکود شدید اقتصادی است وبا وجود نگرانی از آثار تورمی، این برداشت و تزریق آن می تواند به عنوان محرکی برای اقتصاد باشد.
*بله، پیشنهاد ما برای دادن برداشت برای افزایش سرمایه بانک ها استفاده از آن برای وام دهی به طرح‌های داخلی و بخش خصوصی هم برای خروج از تورم و کنترل آثار تورمی آن بود.
-چه موارد دیگری در کلیات مورد بررسی قرار گرفت؟
*کاهش درآمدها بود که رأی نیاورد چراکه دولت هنوز به طور جدی وارد موضوع نشده مثلا در مورد اوراق مشارکت. اینها مواردی است که دولت نگران تأمین نشدن منابع آنهاست اما امکان استفاده از آنها وجود دارد.
-با وجود تورم فعلی و نرخ سود اوراق مشارکت فکر می کنید اقبالی برای خرید آن باشد؟
*می‌توان نرخ سود اوراق مشارکت را اصلاح کرد.
-در خصوص کمبود منابع برای پرداخت یارانه‌ها چه تمهدید اندیشیده‌اید؟
*دولت در این زمینه خیلی مشکل دارد و عدم تحقق منابع آن بالاست. طرح هدفمندی یارانه ها و پرداخت مستقیم یارانه گلوی دولت را گرفته است. این مسأله هم قابل پیش بینی بود. این پرداخت‌ها با استقراض و تنخواه شروع شد. در حال حاضر رقم مصارف پرداخت یارانه‌ها به 42 هزار میلیارد تومان رسیده است. منابع برای حدود 30 هزار میلیارد تومان از این پرداخت‌ها پیش بینی شده، مابقی را هم قانونگذار باید از طریق اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تأمین کند. اما متأسفانه قیمت حامل های انرژی تغییری نکرده است. یعنی دولت منابع لازم برای پرداخت یارانه سه ماه از سال را کم دارد. در حال حاضر دولت ماهانه 3500میلیارد تومان یارانه پرداخت می کند. یعنی پرداخت سه ماه یارانه نقدی معادل رقم 10 هزار میلیارد تومانی عملکرد بودجه عمرانی سال قبل است. نمی‌شود همزمان با پرداخت یارانه نقدی کار عمرانی هم انجام داد.
-کمیسیون بودجه سعی در حذف بودجه سه دهک بالای یارانه بگیران را دارد.
*بله این کار را دنبال می کنیم.
-منظورتان از دهک های بالا، دهک جمعیتی است ؟
*بله دهک های 7.5 میلیون نفری بالای جامعه یا به عبارتی 30 درصد ثروتمند جامعه . غیر از دغدغه های اجرایی تاکنون کسی با نوع نگاه اقتصادی و اجتماعی ما برای حذف دهک های بالا مخالف نبوده است.
-برخی معتقدند لزوما نمی توان گفت 30 درصد بالای جامعه تفاوت محسوسی به لحاظ درآمد با دهک های پایین ترخود دارند.
*مهم نیست. ما که با پرداخت 45 هزار تومانی به دنبال پر کردن شکاف درآمدی نیستیم. مشکل این است که دولت باید با نگاه ایجابی به پرداخت یارانه ها نگاه کند. یعنی مسأله مهم این است که به چه کسی و چگونه یارانه بدهیم. بهتر است به افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی، کارمندان زیر سطح مشخصی از درآمد و مستمری بگیران تأمین اجتماعی و روستاییان یارانه بدهیم. در فاز دوم پرداخت یارانه ها باید به این سمت برویم. همین رفتار حدود 20 میلیون نفر از یارانه‌بگیران را حذف می کند. از سویی دولت باید یارانه را به سمت پوشش کامل درمان برای خانواده های ضعیف ببرد. در حال حاضر بیمه پایه جواب حداقل درمان خانواده های ضعیف را نمی دهد.
-پس به دنبال تغییر شکل پرداخت ها هم هستید؟
*بله، پول که وصول شد بخش قابل توجه آن باید صرف پوشش درمان اقشار ضعیف شود.در فاز دوم دیگر نباید پرداخت ها نقدی باشد.
-افزایش قیمت حامل های انرژی هم در دستورکار هست؟
*باید قیمت حامل‌های انرژی اصلاح شود. باید حدود 30 درصد افزایش می یافت.
-دولت جدید عزم اصلاح قیمت دارد؟
*دولت پیگیر نیست. حتی وقتی گفتیم چرا قیمت حامل ها را اصلاح نمی‌کنید ، گفتند جای دولت و مجلس عوض شده؟ چون معمولا دولت خواستار افزایش قیمت و مجلس مخالف آن بوده. پایین بودن قیمت بنزین ، برق و.... منابع را هدر می‌دهد و باعث مصرف و قاچاق بیشتر انرژی میشود.
3131
نظر شما