خبر منتشره مورخ 26 فروردین ماه 1392 با کد 206915 و مورخ 22 مرداد ماه 1392 با کد 240216 در سایت مشرق در خصوص نرخ بیکاری در شهرستان های استان سیستان و بلوچستان را مشاهده نمودم که بسیار تکان دهنده بود.
خبر مذکور حاکی از این است که سراوان با 8/44% ایرانشهر با 3/43% زابل با 43% سیب و سوران با 8/38% هیرمند با 3/37% زهک با 9/35% سرباز با 30% جزو 20 شهر اول بیکار کشور و زاهدان با 5/25% بعد از خرم آباد دومین مرکز استان از نظر بیکاری می باشند. چنانچه این خبر صحت داشته باشد- که دور از واقع هم نمی باشد- فاجعه ای بزرگ در مقیاس زلزله ای ویرانگر است؛ بر این اساس نظر نمایندگان محترم را به نکات زیر جلب می نماید.
1- با توجه به اینکه بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی خدمات ارزشمندی در استان به ویژه در زمینه زیر ساخت هایی مانند: برق ، آب، راه، ارتباطات، حمل و نقل هوایی، دریایی و زمینی، بهداشت، تربیت نیروی انسانی و ... انجام شده است، لیکن آمار فوق بیانگر و زائیده ی ضعف مدیریت در دو دهه اخیر در استان می باشد، چرا که مدیران قوی و توانمند با وجود زیر ساخت های قابل قبول و مزیت های فراوان توسعه ای در استان می توانند بیکاری را به حداقل ممکن برسانند این جنس از مدیران اگر بر مسند مسئولیت ها و مراکز تصمیم سازی و تصمیم گیری قرار گیرند با تدبیرشان حتی از شاخ و برگ هرس شده درختان نیز قادرند، و هنر آن را دارند، که تاج گل زیبایی بسازند، اما مدیران ضعیف نه تنها از دانش و تخصص برنامه ریزی و توان اجرایی برخوردار نیستند بلکه با بی تدبیری شان درختان تنومند جنگل را قلع و قم و به ذغال تبدیل می کنند و به عبارتی هنرشان زغالسازی است.
مع الاسف در نظام دیوانی کشور ساز و کاری برای ارزشیابی عملکرد مدیران بصورت دوره ای از بدو تصدی های مختلف و متعدد آنان وجود ندارد، به همین دلیل مدیران ضعیف مجال می یابند بصورت چرخشی به چرخ و فلک نظام اداری بدون هیچگونه دغدغه و حسابدهی آویزان و براریکه دستگاه ها و سازمان های دولتی مسلط و جاخوش کنند. از این رو ضعف مدیریت آنان زیان های جبران ناپذیری بر منابع ارزشمند کشور اعم از انسانی و مادی وارد می نماید. در استان ما نیز چه فرصت های طلایی که به واسطه این قبیل مدیران از دست نرفته است. البته بودند و هستند مدیرانی که خدمات ارزشمندی در استان انجام داده و می دهند و خیلی از زیرساخت های موجود استان مرهون تلاش های صادقانه و متعهدانه شان می باشد که جا دارد از آنان نیز در این مجال قدردانی شود.
2- با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان به لحاظ موقعیت جغرافیایی سیاسی، انسانی و طبیعی و مرزهای گسترده خشکی و آبی و دسترسی آن به آب های آزاد از موقعیت استراتژیکی در کشور و منطقه برخوردار است؛ در دهه 60 نیز از سوی دولت مقرر می شود آمایش سرزمین تحت عنوان "توسعه محور شرق" در آن صورت گیرد. و برای اینکار در سازمان برنامه و بودجه سابق دفتر ویژه "توسعه محور شرق" تأسیس می شود و مقرر می گردد مطالعات آمایش سرزمینی مبنای برنامه ریزی و توسعه استان قرار گیرد. مع الاسف به رغم این فرصت استثنایی- به واسطه ضعف مدیریت- نتیجه این می شود که امروز استان ما در صدر جدول آمار بیکاری کشور قرار گیرد. این وضعیت نشان می دهد که استان سیستان و بلوچستان فقیر نیست بلکه فقر بر مردم شریف استان تحمیل شده است. استعدادهای ذاتی و خدادادی مردم استان در طول تاریخ نشان داده هرگاه شکوفا شده اند تمدن ساز و فرهنگ ساز بوده اند، از این استعدادها که بگذریم از منظر اقتصاد کلاسترینگ (خوشه ای) هر آنچه بعنوان مزیت برای توسعه در ایران و خیلی از کشورهای جهان وجود داشته باشد، در این خطه پهناور نیز نمونه آن وجود دارد. برخی مزیت ها به صورت طبیعی وجود دارند مانند: گردشگری، حمل و نقل و ترانزیت، وجود دریا (صنایع دریایی حمل و نقل دریایی، ورزش های دریایی، تفریحات دریایی و ...) مزیت های صنعتی و معدنی (وجود معادن غنی، صنایع پایین دستی نفت و گاز و پتروشیمی و ...) ، کشاورزی و محیط زیست (آب و هوای متنوع و مساعد برای تولید محصولات گرم سیری و سردسیری، شیلات، دامپروری، و ...)، موقعیت ترانزیتی و تجاری، زیر ساخت های کافی و مناسب و محاذی بودن با شبه قاره هند با بیش از دو میلیارد نفر جمعیت.
برخی مزیت ها را نیز می توان به وجود آورد. مثلاً، وجود دانشگاه های مختلف و متعدد با ظرفیت ده ها هزار دانشجو در استان- که به قرار اطلاع بعد از تهران بیشترین دانشگاه ها را دارا می باشد- مزیتی است که در دهه های 60 و 70 به وجود آمده است. واین خود فرصتی است که می تواند مزیت های جدیدی را نیز پدید آورد. با وجود مزیت هایی که شمرده شد، سزاوار نیست استان پهناور و باستانی سیستان و بلوچستان با مردمی مسلمان و وطن خواه فقیر و بیکار داشته باشد. این در حالی است که کمتر استانی را می توان یافت که از چنین ویژگی ها و نعمت های خدادادی برخوردار باشد.
3- یکی از عوامل بیکاری را بایستی در نا امنی استان جستجو نمود، چرا که امنیت اساس توسعه کشور است و به عبارتی بستری است که توسعه روی آن قرار می گیرد بنابراین فرصت را برای ایجاد اشتغال از بین می برد اگر به جهان کنونی نه خیلی دورها، به همین اطراف نظری بیاندازیم ملاحظه خواهیم کرد نا امن ترین کشورها فقیرترین کشورهای جهان هستند چرا که نا امنی محصول تسلط استعمار گران بر کشورهاست. قدرت های استعمار گر برای اینکه بر جهان تسلط داشته باشند توسعه یافتگی کشورهای دیگر غیر از خود را نمی خواهند و برای اینکه کشوری در مسیر توسعه یافتگی قرار نگیرد سعی خواهند کرد از راه های گوناگون از جمله با ایجاد نا امنی همواره مردم آن را در فقر فرهنگی و اقتصادی نگه دارند.
نا امنی سلسله اعصاب جامعه را بهم می ریزد. و قدرت فکر کردن و تصمیم سازی را از مسئولان و مدیران می گیرد و آنان را منفعل ساخته و نظام برنامه ریزی استان را به اضمحلال می کشاند با این وصف مسئولان را بجای تدبیر و برنامه ریزی که لازمه مدیریت صحیح و کارآمد می باشد به سردرگمی، اتخاذ تصمیمات لحظه ای، و حرکت در خلاء وادار می نماید و منابع ارزشمند ملی را تباه می گرداند. انکار نباید کرد در استان ما فقر و تنگدستی و بیکاری جوانان یکی از دلایل نا امنی می تواند باشد.
4- از توده مردم هیچ انتظاری نیست، چرا که آنان در تصمیم سازی ها و جریان سازی ها نقش ندارند بلکه با باطنی شفاف و زلال و دریغ از اندکی شکوه و گلایه با مناعت طبع و صبوری فقر و بیکاری را نجیبانه تحمل می کنند و به فرموده امام خمینی (ره) زبان انتقاد ندارند. همین مردم با همین مشقت ها، اگر تهدیدی پیش آید در مقابل دشمنان اسلام و میهن پرچم شرافت و عزت را به احتزاز در آورده و دشمن متعرض را سخت پشیمان خواهند کرد.
اما نخبگان استان وظیفه خطیری بر دوش دارند که اگر در قبال نا ملایمات و حقوق توده های مردم نجیب و صبور بی تفاوت بوده و از خود احساس مسئولیت نشان ندهند در پیشگاه خدا و خلق او بازخواست خواهند شد. به لحاظ توانمندی های ذاتی و اکتسابی که نخبگان دارند از آنان توقع بیشتر است چرا که بخشی از امتیازات نخبگی را از هزینه سرانه همین مردم بدست آورده اند بنابراین بایستی به شکرانه این امتیازات اکتسابی از جا برخیزند، متحد و متعهد شوند برای آسایش مردم تلاش کنند و بار مشکلات را از دوش آنان بردارند. شما نمایندگان محترم مردم در عداد نخبگان بلکه در صدر آنان و دارای وظایف و مسئولیت مشخص قانونی هستید از آنجائیکه ولی نعمت ما همین مردم فقیر و صبور هستند اگر چاره ای نیاندیشید و مشکلات آنان را حل نکنید، در پیشگاه خداوند متعال مسئول هستید. شما از امروز هیچکاری واجب تر از اینکه تمام همت خود را بکار گیرید و به رفع بیکاری و ایجاد اشتغال در استان بپردازید، ندارید. پس اقدام کنید.
نظر شما