تحولات مصر، اخوان المسلمین و القاعده را پیوند می زند

این روایت در سال 1966 منتشر شد وطی آن نویسنده بصورتی غیر تهاجمی ،انقلاب سوسیالیستی افسران مصر را که موجب انزوای نخبگان سیاسی وفرهنگی ونابودی ارزش های اخلاقی شد مورد انتقاد قرار داد.
همان زمان جمال عبدالناصر رئیس جمهوری وقت مصر به محمد حسنین هیکل وزیرارشاد ملی وقت مصر دستور داد تا این روایت را از بازار جمع آوری کند .
با این حال علیرغم دیکتاتوری های دوران جمال عبدالناصروقدرت گرفتن نظامیان ،اکثر نخبگان سیاسی وفرهنگی مصر در این دوره رشد کرده اند.
 اما ظاهرا پیشگوئی نجیب محفوظ در مورد بیهوده بودن تغییرات ودگرگونی های سریع ودراماتیکی در مصر دقیق بوده واین کشور امروزهزینه های سنگینی برای انقلاب 25 ژانویه خود می پردازد.
بر رسی تحلیلی انقلاب مصر نشان میدهد که احزاب سیاسی این کشور هر چند توانستند یک نظام دیکتاتوری را پس از 30 سال مبارزه خونین سرنگون کنند اما دردولت سازی وتشکیل یک نظام دموکراتیک با نا کامی مواجه شدند.
یکی از جریان های سیاسی ریشه دار اسلامی در مصر اخوان المسلمین بود که در سرنگونی رژیم حسنی مبارک نقش فعالی ایفا کرد.
این جنبش که از سال 1928 میلادی با هدف تشکیل یک خلافت فرا گیر اسلامی تاسیس شد در طول 85 سال گذشته همواره تلاش داشت تا از رهگذر کادر بندی خود را برای به دست گرفتن قدرت آماده کند.
سر انجام در جریان انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری مصر محمد مرسی نامزد اخوان المسلمین نسبت به رقبای سکولار خود یعنی احمد شفیق، حمدین صباحی وعمرو موسی با تفاوت آرای کمتری به پیروزی رسید.
اما چرا مرسی در طول یک سال حاکمیت خود نتوانست الگوی مناسبی برای دولتسازی وتشکیل یک نظام دموکراتیک تعریف کند ودر نهایت بصورتی تراژیک ودردناک با یک کودتای نظامی از قدرت سرنگون شد؟ واقع امر این است که اخوان المسلمین بویژه نسل قدیم هیچگاه در طول سالهای اخیر در صدد تجدید نظر در ساختار فکری خود بر نیامدند زیرا الگوی حکومتی خود را از شیخ حسن
البنا بنیانگذار جنبش اخوان المسلمین بر گرفته اند.
 پیروزی اخوان المسلمین در انتخابات وچرخش این جنبش از حوزه اپوزیسیون به سمت مجموعه حاکمیتی، این جنبش را از واقعیت های میدانی وسیاسی مصر دورکرد .
مرسی در طول دوره یکساله ریاست جمهوری خود دایره مشارکت جمعی را تنگ کرد و همواره تابع دستورات دفتر ارشاد اخوان المسلمین بود.
گرایش مرسی به سلفی ها وبهره گیری از ادبیاتی کاملا تهاجمی برای انزوای رقبای سیاسی خود به تقویت جبهه نجات ملی به رهبری محمد البرادعی منجر شد.
اخوان المسلمین که در حلقه یاران نزدیک مرسی قرار داشتند از شیوه اعتدالی خود خارج شدند  خود را به جریان های سلفی ووهابی افراطی نزدیک کردند.
رئیس سابق سازمان امنیت مصر مدعی است که هنگامی که گزارش های فوق سری نظام را بصورتی روزانه در اختیار محمد مرسی قرار می داده بلافاصله این گزارش ها، سر از دفتر ارشاد اخوان المسلمین در می آورد.
وی می افزاید :این اسرار کاملا محرمانه توسط دفتر ارشاد در اختیار ائمه جماعات وابسته به اخوان المسلمین قرار می گرفت وهر امام جماعتی به خود اجازه میداد که این گزارشهای سری را از تریبون مساجد منتشر کند.
ترور دردناک  شیخ حسن شحاته رهبر شیعیان مصر و3 تن از یاران وی توسط گروه های سلفی تکفیری خشم عمومی را از شیوه های رفتاری سلفیها بر انگیخت.
محمد مرسی که نتوانسته بود در قد وقواره یک رئیس جمهور فرا جناحی ظاهر شود در برابر این جنایت هولناک سکوت اختیار کرد که این امر به تشدید نارضایتی در میان طیف های سیاسی مصر منجر شد.
دخالت عربستان وقطر در مسائل داخلی مصر بسیاری از نخبگان سیاسی این کشور را برآشفت زیرا  دخالت کشورهای کم حجمی مانند قطر وعربستان در امورداخلی مصر برای نخبگان قابل قبول نبود.
در عین حال ارتش مصر که یک ارتش کاملا سیاسی است نمی توانست نسبت به رخدادهای جامعه مصر بی تفاوت باشد لذا با افزایش تجمعات مردمی در شهر های مختلف مصر اقدام به بر کناری محمد مرسی کرد.
قطعا حرکت ارتش که نوعی کودتای نرم تلقی می شود بدون اجازه امریکا وغرب امکان پذیر نبود زیرا آمریکا زیرکانه به سلفی ها اجازه ورود به بدنه دولت مرسی را داد تا چهره خشن آنان ر آشکار سازد.
 افراط کاری سلفی ها وتمامیت خواهی اخوان المسلمین به دو قطبی شدن جامعه وافزایش فاصله ها کمک کرد تا جائی که جبهه نجات ملی در یک فرا خوان عمومی ،بیش از 23 میلیون نفر را به میدانها وخیابانها کشاند.
ارتش مصر نیز که حاکمیت اسلام گرایان را بر نمی تابد با اشاره امریکا وارد عمل شد و محمد مرسی را بر کنار کرد. لذا با توجه به سخنرانی اخیر محمد بدیع رهبر اخوان المسلمین در جمع هواداران مرسی در مسجد رابعه العدویه که گفته بود مرسی باید به قدرت باز گردد ،این کشور وارد مرحله خطرناکی شده.
این احتمال وجود دارد که طیف اسلام گرایان برای باز گرداندن محمد مرسی به قدرت ،از شیوه های تهاجمی وخشونت آمیزی در آینده استفاده کند که این امر به تقابل خونین میان ارتش واسلام گرایان منجر خواهد شد.
 اگر رهبران سیاسی مصر نتوانند در محیطی آرام وبه دور از انحصار طلبی ها مشکلات خود را حل کنند قطعا مصر به سمت تقابل فیزیکی میان جریان های اسلام گرا ونیروهای مسلح حرکت خواهد کرد واین کشور در نهایت به سرنوشت الجزایر در سال 1992 دچار خواهد شد.
آنگاه است که پیش بینی نجیب محفوظ نویسنده فقید مصرکه گفته بود هر تغییر غیر تدریجی در مصر به بروز خشونت های غیر قابل کنترل منجر خواهد شد محقق خواهدشد.
اما یک نکته قابل تامل در رخدادهای اخیر مصر بروز کرد که از دید نویسندگان مصر پنهان نماند مساله اهمیتی که غرب برای مرسی قائل است.
یک نویسنده مصری سوالی را مطرح کرد که تا کنون پاسخی برای ان یافت نشده است. سوال این است که حسنی مبارک به مدت 30 سال خدمتگزار مخلص آمریکا ، غرب و اسرائیل بود اما زمانی که سرنگون وزندانی شد هیچیک از مقامات آمریکائی
واروپائی  به ملاقات وی نرفتند.
اما پس از سر نگونی محمد مرسی مقامات اروپائی وآمریکائی از جمله خانم کاترین اشتون مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، ویلیام برنز معاون وزیر خارجه آمریکا ودهها شخصیت دیگر به ملاقات مرسی در محل باز داشت وی رفتند.
آیا آمریکا وغرب از نفوذ پنهانی اخوان المسلمین مصر در جهان بیمناکند ؟ آیا تعطیلی 27 سفارتخانه آمریکائی وارو پائی در جهان ناشی ازعکس العمل احتمالی القاعده و اخوان المسلمین علیه منافع غرب است؟
آیا پیام اخیر ایمن الظواهری که گفته بود عزل مرسی از ریاست جمهوری یک طرح غربی آمریکائی است ،موجب وحشت غربی ها شده وتلاش دارند تا به نوعی از اخوان المسلمین دلجوئی کنند؟
از آنجائی که جامعه مصر یک جامعه پیچیده ای است لذا به نظر می رسد اخوان المسلمین درآینده برای ضربه زدن به منافع آمریکا وغرب در داخل وخارج از مصر با القاعده همکاری خواهد کرد.